Prawie połowa Polaków wysoko ocenia swoją wiedzę o finansach. Największe braki dotyczą podatków i cyberbezpieczeństwa

Polacy dobrze oceniają swoją ogólną wiedzę o finansach, a największe braki odczuwają w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz systemu podatkowego – wynika z badania „Poziom edukacji finansowej Polaków 2018” Warszawskiego Instytutu Bankowości. Swoją wiedzę najwyżej oceniają mężczyźni, osoby młode, o wyższych dochodach i mieszkające w dużych miastach. Polacy mają za to krytyczne opinie na temat formalnej edukacji w zakresie finansów.

Dużą wiedzę na temat finansów osobistych deklaruje 44 proc. badanych. Tylko 17,4 proc. twierdzi, że ma małą wiedzę o oszczędzaniu, inwestowaniu i emeryturach. Nieco lepszą ocenę wystawiają sobie mężczyźni niż kobiety – wśród pań co piąta przyznaje się do bardzo małej wiedzy o finansach osobistych.

– Wprawdzie swoją wiedzę ekonomiczną lepiej oceniają mężczyźni, ale w praktyce wiemy, że w codziennym życiu lepiej z punktu widzenia wiedzy i doświadczenia ekonomicznego zachowują się kobiety, które prowadzą często budżety domowe – mówi agencji Newseria Biznes Waldemar Zbytek, wiceprezes zarządu Warszawskiego Instytutu Bankowości.

Najlepiej swoją wiedzę oceniają osoby pomiędzy 30 a 39 rokiem życia – 58 proc. z nich mówi w swoim przypadku o dużej wiedzy. Najmniej takich deklaracji jest wśród seniorów – zaledwie 19 proc. wskazań. Poziom świadomości zależy też od zarobków. Okazuje się, że im mniej zarabiamy, tym mniej wiemy, jakimi prawami rządzi się świat pieniądza. Dobrze swoją wiedzę w tym zakresie oceniają osoby o dochodach między 3 a 4 tys. zł netto miesięcznie oraz ci, którzy zarabiają więcej niż 5 tys. (odpowiednio 67 i 72 proc. wskazań). Na małą lub bardzo małą wiedzę o finansach wskazuje aż 30 proc. osób pomiędzy 18. a 29. rokiem życia.

– Osoby o niższych zarobkach sygnalizują brak wiedzy i potrzebę intensywnej edukacji – wyjaśnia Waldemar Zbytek.

Ocena wiedzy w zakresie finansów i edukacji finansowej zależy też od miejsca zamieszkania.

– Ci, którzy mieszkają w większych miastach, bardziej krytycznie patrzą na system edukacji w tym zakresie. Wszyscy jednakże w olbrzymiej większości zgadzają się co do tego, że należy pogłębić i rozwijać edukację w zakresie finansów, ekonomii, przedsiębiorczości i cyberbezpieczeństwa, bo dzisiaj już w zasadzie nie ma finansów i ekonomii bez internetu i problemów w zakresie cyberbezpieczeństwa – tłumaczy Waldemar Zbytek.

To właśnie cyberbezpieczeństwo Polacy wskazują jako obszar, w którym najbardziej brakuje im wiedzy. Tak odpowiedziało 38 proc. pytanych. Na braki w wiedzy w tym obszarze nieco częściej wskazują mężczyźni (40 proc. pytanych) niż kobiety (36 proc. wskazań). Podobnie jest z wiedzą o podatkach. Na braki w tym zakresie skarży się 39 proc. mężczyzn i 32 proc. kobiet. Młodzi respondenci, między 18 a 26 rokiem życia, deklarują, że największą lukę mają w wiedzy na temat emerytur (49 proc. wskazań) oraz kredytów i pożyczek (46 proc. ).

– Respondenci odpowiedzieli, że niezbyt dobrze oceniają system edukacji formalnej. Uznają, że należy uzupełnić tę formalną edukację w szkołach w zakresie przedsiębiorczości o współpracę z instytucjami sektora finansowego, o praktyków finansów, biznesu, tak aby poziom edukacji w przeciętnej polskiej szkole znacząco w tym zakresie wzrósł – mówi Waldemar Zbytek.

Wagę wiedzy ekonomicznej w życiu docenia ponad połowa Polaków. Badani wskazywali, że odpowiednia wiedza o finansach i gospodarce pomaga uchronić się przed niebezpieczeństwami, takimi jak wpadnięcie w spiralę zadłużenia czy utrata oszczędności na skutek złych decyzji finansowych, a także ułatwia uzyskanie odpowiedniego finansowania na realizację celów prywatnych oraz zawodowych.

– Polacy uważają, że wiedza ekonomiczna i finansowa przyda im się w codziennym życiu. To nie tylko kwestia inwestowania czy ryzyka konkretnych czynności finansowych, ale przede wszystkim chęć poznania systemu finansowego po to, żeby całe życie racjonalnie zarządzać własnym budżetem – dodaje Waldemar Zbytek.

Uczestnicy badania IBRIS uznali, że publiczny system edukacji zbyt mało czasu poświęca obecnie na przekazywanie młodym ludziom wiedzy o finansach – twierdzi tak aż 73 proc. pytanych. Rozwijanie kompetencji finansowych Polaków ma wspierać program „Bankowcy dla edukacji”.

– Będziemy realizować warsztaty dla nauczycieli wielu poziomów kształcenia, bo współpracujemy nie tylko ze szkołami, lecz także z uczelniami. Realizujemy projekty edukacyjne nie tylko dla dzieci, młodzieży i studentów, lecz także dla seniorów. W tej chwili w ramach programu współpracujemy z ponad 800 instytucjami, w tym ponad 400 polskimi samorządami – mówi Waldemar Zbytek.

Realizowany przez Warszawski Instytut Bankowości program to jeden z największych programów edukacji finansowej w Europie. Jak wskazują organizatorzy, do końca 2018 roku dotrze on do 350 tys. uczniów, studentów i seniorów podczas 9 tys. bezpośrednich lekcji, wykładów i spotkań w 120 szkołach wyższych oraz 800 szkołach podstawowych w całej Polsce.

– Formy tej edukacji mogą być bardzo różne – od bezpośrednich kontaktów w formie lekcji prowadzonych w polskich szkołach, poprzez oczywiście gry, konkursy, elektroniczne formy, przygotowanie filmów, materiałów prasowych. Współpracujemy z wieloma mediami i pismami w Polsce, również środowiskowymi, bo celujemy mocno w konkretne środowiska, w dotarcie z konkretną informacją do osób w konkretnym wieku – podkreśla wiceprezes Warszawskiego Instytutu Bankowości.