Mówi: | Katarzyna Błachowicz |
Funkcja: | wiceprezeska zarządu |
Firma: | Klaster Gospodarki Cyrkularnej i Recyklingu – Krajowy Klaster Kluczowy |
Ekoprojektowanie staje się powszechnym trendem. Prawodawstwo unijne kładzie na to duży nacisk
Ponad 80 proc. wpływu na środowisko danego produktu zależy od decyzji podjętych na etapie jego projektowania. To dlatego UE stawia mocny nacisk na ekoprojektowanie. Ma to pomóc nie tylko w osiągnięciu korzyści środowiskowych, takich jak mniejsze zużycie energii czy mniejsza liczba odpadów, ale także przełożyć się na niższe koszty.
– Ekoprojektowanie wchodzi do norm produkcji wszelkiego rodzaju dóbr, m.in. opakowań. Na to wskazuje m.in. dyrektywa PPWR związana z odpadami opakowaniowymi, ale też dyrektywy dotyczące elektroniki. Chodzi o to, żeby stworzyć taki produkt, który by się nadawał później do recyklingu albo ponownego użycia. Taki, który nie miałby wpływu na środowisko, a jeśli już, to raczej pozytywny niż negatywny. Taki, który powodowałby, tak jak w przypadku elektroniki, oszczędzanie energii, ale też dłuższe wykorzystanie np. pralek, lodówek i tego typu sprzętu – mówi agencji Newseria Katarzyna Błachowicz, wiceprezeska zarządu Klastra Gospodarki Cyrkularnej i Recyklingu – Krajowego Klastra Kluczowego.
Ekoprojektowanie wpisuje się m.in. w politykę Unii Europejskiej w sprawie opakowań, czego wyrazem jest dyrektywa w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych – dyrektywa PPWR. Jej założeniem jest to, by od 1 stycznia 2030 roku każde opakowanie było zaprojektowane tak, by nadawało się do recyklingu, a od 1 stycznia 2035 mogło być w rzeczywistości poddane recyklingowi na dużą skalę, do czego potrzebne są odpowiednio rozwinięte systemy zbierania, sortowania i przetwarzania opakowań. Opakowania o możliwości recyklingu poniżej 70 proc. będą uznane za nienadające się do recyklingu.
– Najlepsze opakowanie to takie, które jest jednorodne, czyli nie mamy w nim powlekanych warstw, nie mamy dodatków, folii, aluminium. Jest ono wykonane z monomateriałów albo takich, które łatwo rozdzielić i one potem mogą zostać ponownie wykorzystane. Kolejna rzecz, na którą zwracamy uwagę, jest taka, żeby opakowania nie miały wolnych przestrzeni. Często widzimy, że przychodzą wielkie pudła wypełnione jakimiś wypełniaczami i tam jest zapakowana jakaś drobna rzecz – wskazuje Katarzyna Błachowicz.
Każdy z tych aspektów ekoprojektowania ma znaczący, bezpośredni wpływ na środowisko, bo stanowi szansę na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, czyli głównie dwutlenku węgla. Z drugiej strony takie podejście do tworzenia opakowań pozwala uniknąć emisji toksycznych substancji, z których obecnie jest wykonana część opakowań.
– Jeszcze jeden z elementów ekoprojektowania, jaki wpływa na środowisko, to oczywiście zmniejszenie ilości odpadów, ponieważ jak myślimy o projektowaniu produktów, które będą się nadawały do ponownego użycia albo recyklingu, to będziemy mieli zmniejszoną masę różnego rodzaju odpadów, które z tego powstają. Za tym się kryje oczywiście mniejsze ilości, które trafiają bądź do selektywnej zbiórki, bądź do różnego rodzaju kontenerów, ale także na składowiska. Jedna z dyrektyw mówi, że musimy niwelować ilości składowisk w Unii Europejskiej. Do 2030 roku ten strumień odpadów na wysypiskach powinien się zmniejszyć do 10 proc. Więc musimy rozbudować instalacje do przetwarzania odpadów, ale także myśleć o produkcie w kontekście ekoprojektowania jako produkcie, który można ponownie wykorzystać, który może mieć kolejne zastosowanie, który możemy naprawić, bo to też jest istotne w tych elementach ekoprojektowania – wymienia ekspertka Klastra Gospodarki Cyrkularnej i Recyklingu – Krajowego Klastra Kluczowego.
Zgodnie z danymi udostępnionymi przez Parlament Europejski przeciętny mieszkaniec UE w 2021 roku wytwarzał rocznie prawie 190 kg odpadów opakowaniowych – o jedną piątą więcej niż dekadę temu. Najmniej takich odpadów produkowali Chorwaci (74 kg), a najwięcej Irlandczycy – 246 kg. Polska jest poniżej średniej – 172 kg na osobę. Łącznie Unia Europejska produkuje rocznie ponad 84 mln t odpadów. 40 proc. z nich to papier i karton, a 19 proc. – plastik. Jednocześnie, jak podaje Parlament Europejski, recyklingowi poddawanych jest ok. 64 proc. odpadów opakowaniowych, a 80 proc. z nich zostało odzyskanych.
– W branży opakowań pojawiają się nowe trendy i innowacje. Trzeba jednak być ostrożnym. Są firmy, które faktycznie myślą prośrodowiskowo – żeby te opakowania były bezpieczne, a potem po użytkowaniu trafiały do odpowiednich miejsc. Pojawiają się też jednak greenwashingowe zapewnienia, że opakowanie nadaje się w 100 proc. do recyklingu, po czym się okazuje, że diabeł tkwi w szczegółach i tak naprawdę może by się nadawało do recyklingu, ale nie ma żadnej instalacji, która by mogła temu sprostać. Warto na to zwrócić uwagę – radzi Katarzyna Błachowicz.
Ekoprojektowanie ma bardzo istotną wartość również w sprzęcie elektronicznym. Europarlament podaje, że tylko poniżej 40 proc. odpadów elektronicznych jest poddawanych recyklingowi. Cała Unia Europejska łącznie produkuje 13,5 mln t tego typu odpadów rocznie i jest to niemal dwukrotnie więcej niż w 2012 roku. Unijne prawodawstwo w zakresie odpadów elektrycznych ściśle łączy się z potrzebą ekoprojektowania – celem jest wydłużenie czasu użytkowania i zapewnienie możliwości naprawy sprzętu. Ważną zmianą jest też ta, która ma sprawić, że USB-C będzie uniwersalnym portem dla ładowarek telefonicznych, a od 2026 roku każdy laptop będzie musiał być wyposażony w takie gniazdko. Ekoprojektowanie oznacza też energooszczędność sprzętu elektronicznego.
– Wykorzystanie ekoprojektowania powoduje zmniejszanie zużycia energii o 10 proc. Takie są dane z 2021 roku. To są olbrzymie kwoty dla użytkowników sprzętu, więc odczuwają oszczędności finansowe w kieszeni – przypomina ekspertka Klastra Gospodarki Cyrkularnej i Recyklingu – Krajowego Klastra Kluczowego.
Jak podkreśla, nastawienie na ekoprojektowanie to duże przedsięwzięcie dla producentów, niezależnie od branży, ale w dłuższej perspektywie i ono przyniesie wymierne korzyści.
– To nie jest proces jednego dnia, tak naprawdę producenci muszą przestawić całą myśl związaną z takim produktem, to jest praca nad jego projektowaniem z myślą o tym, co w całym łańcuchu wartości może się z takim opakowaniem, produktem czy sprzętem wydarzyć, więc to jest dłuższy proces. Natomiast docelowo koszty dla producentów będą zmniejszone przez to, że będą płacili mniejsze opłaty za zagospodarowanie powstałych z tych produktów odpadów – wskazuje Katarzyna Błachowicz.
Czytaj także
- 2025-05-05: Konkurs NCBR i Orlenu ma wesprzeć najciekawsze rozwiązania dla przemysłu rafineryjno-petrochemicznego. Na ich rozwój trafi blisko 200 mln zł
- 2025-05-09: Wokół utylizacji odpadów medycznych narosło wiele mitów. Nowoczesne instalacje pozwalają wykorzystać ten proces do produkcji ciepła i energii
- 2025-04-07: Duże zmiany w globalnym handlu. Polska może stracić nawet 0,43 proc. PKB
- 2025-04-07: Krzysztof Skórzyński: Elektrośmieci są dzisiaj gigantycznym problemem. Wciąż nie nauczyliśmy się segregować takich odpadów
- 2025-05-02: Kajra: Samochody mogą służyć nam latami. Mamy ze Sławomirem trzydziestoletniego golfa III, który wygląda, jakby wczoraj zszedł z linii produkcyjnej
- 2025-04-24: Krzysztof Skórzyński: Lubimy mówić, że dbamy o środowisko i dajemy rzeczom drugie życie. A potem idziemy do galerii i kupujemy nowe ubrania
- 2025-05-12: Klaudia Zioberczyk: Doszłam już do takiego momentu, że jak wchodzę do sklepu, to mówię: wcale tego nie potrzebuję. Teraz stawiam na jakość, a nie na ilość
- 2025-05-05: Eliza Gwiazda: Polacy wyrzucają śmieci, gdzie popadnie. Za chwilę nasza planeta będzie pełna śmieci
- 2025-03-10: Sylwia Bomba: Przez 10 lat odchudzałam się bezskutecznie. Potrafiłam codziennie biegać 15 km albo w ogóle nie jeść
- 2025-03-27: Drugie życie zużytego oleju spożywczego. Można go wykorzystać do produkcji biopaliw, ale też kosmetyków czy farb
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Polityka

Norwegia i Islandia mocniej rozważają dołączenie do UE. To byłyby ważne decyzje dla Polski
W Norwegii i na Islandii coraz częściej wspomina się o potencjalnej akcesji do Unii Europejskiej. Możliwe, że w obu tych krajach odbędą się referenda, które zbadają poparcie dla tej idei w społeczeństwach. Zdaniem europosła KO akcesja obu północnych państw byłaby znaczącym wzmocnieniem dla UE, ale także ważną decyzją dla Polski.
Infrastruktura
Senat zajmie się ustawą o jawności cen lokali na sprzedaż. W praktyce ustawa obejmie tylko 12 proc. rynku

Ustawa o jawności cen miała na celu ułatwić klientowi szybkie sprawdzenie aktualnych cen mieszkań i lepsze zrozumienie oferty dewelopera. Przedstawiciele branży mówią wprost: idea ustawy jest słuszna, jednak kształt, jaki przybrała w praktyce, podobnie jak tryb jej uchwalenia, budzi już niepokój. Błyskawiczny tryb procedowania sprawił, że powstała ustawa, która obejmie 12,4 proc. rynku. Zdaniem Polskiego Związku Firm Deweloperskich ostatnią deską ratunku, by poprawić ten akt, jest Senat, który zajmie się nim już podczas wtorkowego posiedzenia komisji infrastruktury.
Handel
Dzięki sztucznej inteligencji przesyłki mogą trafiać do klientów tego samego dnia. Liczba takich dostaw w Amazon znacząco rośnie

Prognozy rynkowe wskazują, że wart ok. 10 mld dol. globalny rynek dostaw realizowanych jednego dnia będzie w kolejnych latach dynamicznie rosnąć. Wpływają na to przede wszystkim oczekiwania konsumentów co do szybkich i terminowych doręczeń. Zarówno firmy kurierskie, jak i sklepy internetowe coraz mocniej inwestują w ten trend. W Amazon opcja Same-Day Delivery jest już możliwa w 135 lokalizacjach w Europie, a w tym roku przybędzie 20 kolejnych. W I kwartale br. Amazon dostarczył w tym trybie o 80 proc. paczek więcej niż przed rokiem. Głównie były to produkty z kategorii niezbędnych przedmiotów codziennego użytku.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.