Niższe rachunki za prąd i wyższa wartość mieszkania. Polacy coraz chętniej inwestują w rozwiązania obniżające zużycie energii

Pod względem efektywności energetycznej Polska jest w Europie na szarym końcu. Zapotrzebowanie na rozwiązania, które pozwolą firmom i gospodarstwom zmniejszać zużycie energii, rośnie jednak w szybkim tempie i taka tendencja będzie się utrzymywać wraz z rosnącą świadomością Polaków. Jeszcze kilka lat temu, aby zachęcić do tego typu inwestycji, trzeba było zaoferować dużą zachętę w postaci grantów czy bezzwrotnych dotacji. Dziś taka „marchewka” jest coraz rzadziej potrzebna.

– Polski rynek efektywności energetycznej jest bardzo szeroki – przekonuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Grzegorz Zieliński, dyrektor regionalny na Polskę i kraje bałtyckie Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR). – Program EBOiR skierowany jest do odbiorców indywidualnych i sektora mieszkaniowego – przy czym PolREFF jest tylko jednym z elementów szeroko zakrojonego wsparcia efektywności energetycznej. Równocześnie współpracujemy także z przedstawicielami sztandarowych, dużych gałęzi przemysłu takich jak wytwarzanie energii elektrycznej czy transport, które bardzo często kojarzone są z dużą emisyjnością gazów cieplarnianych. 

Efektywność energetyczna jest ważnym elementem europejskiej polityki energetycznej i jednym z głównych celów strategii Europa 2020 na rzecz inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego eliminacji wykluczenia społecznego. Celem strategii jest redukcja do 2020 roku zużycia energii pierwotnej o 20 proc. Emisje związane z energią stanowią blisko 80 proc. całkowitej emisji gazów cieplarnianych. Zwiększanie efektywności zużycia może więc znacząco przyczynić się do osiągnięcia celu w postaci gospodarki niskoemisyjnej i walki ze zmianami klimatycznymi.

– Niestety, mamy jeszcze bardzo dużo do nadgonienia w temacie efektywności energetycznej, a w rankingach Unii Europejskiej plasujemy się na szarym końcu – zauważa Grzegorz Zieliński. – Jest to związane m.in. z zaszłościami historycznymi. Zmiana mentalnościowa, która dokonuje się w społeczeństwie, powoduje, że efektywność wzrasta, a zużycie energii jest bardziej racjonalne.

Jak wynika ze strategii Europa 2020, budynki mieszkalne są odpowiedzialne za około 40 proc. finalnego zużycia energii. Inwestowanie w działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej w tego rodzaju nieruchomościach może więc przynosić znaczne oszczędności energii, jednocześnie wspierając wzrost gospodarczy, zrównoważony rozwój i tworzenie miejsc pracy. Powszechniejsze zastosowanie efektywnych energetycznie urządzeń i technologii w połączeniu z korzystaniem z energii odnawialnej jest także opłacalnym kosztowo sposobem wzmacniania bezpieczeństwa dostaw.

– Dlatego też od lat mocno wspieramy rozwój energetyki odnawialnej – zapewnia Grzegorz Zieliński. – Również w systemach transportowych, zarówno miejskich, jak i regionalnych, wspieramy wymianę taboru na bardziej efektywny energetycznie oraz zmianę środków transportu na takie, które charakteryzują się mniejszym zużyciem energii i ograniczeniem emisyjności gazów cieplarnianych.

Zdaniem Grzegorza Zielińskiego w Polsce pod względem oceny i wdrażania zasad efektywności energetycznej przez użytkowników ma miejsce istotna zmiana. Jeszcze kilka lat temu, aby zachęcić do inwestycji w efektywność energetyczną, trzeba było zaoferować grant, pożyczkę czy bezzwrotną dotację. Dziś często wystarczy bezpłatne doradztwo, dostępność konsultanta, który jest nam w stanie wytłumaczyć, w jaki sposób, niekoniecznie wysokim kosztem, poprawić efektywność energetyczną.

– Widać, że dokonuje się swego rodzaju zmiana kulturowa – twierdzi Grzegorz Zieliński. – Dzisiaj niekoniecznie trzeba zaoferować dużą marchewkę w postaci grantu, żeby myśleć o efektywności energetycznej. Wystarczy, że takie działanie wpłynie na obniżkę kosztów zużywanej w mieszkaniach energii, poprawi komfort, i co bardzo istotne, pozytywnie odbije się na wartości nieruchomości.

PolREFF (Polski Program Finansowania Efektywności Energetycznej w Budynkach Mieszkalnych) zainicjowany i rozwijany przez  EBOiR wystartował 25 października 2016 roku. Jest to działanie skierowane zarówno do odbiorców indywidualnych, jak i spółdzielni i administratorów budynków oraz mieszkań. Na realizację programu EBOiR przeznaczył 200 mln euro.

– Środki od EBOiR przekazywane są przez kanały dystrybucyjne instytucji finansowych partycypujących w programie, a przeznaczone są na inwestycje związane z poprawą efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych – wyjaśnia Grzegorz Zieliński. – Obejmują takie działania jak wymiana okien, instalacji grzewczych, pomp ciepła, docieplanie mieszkań oraz inwestycje związane z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych.

Ale istotne jest to, jak podkreśla Grzegorz Zieliński, że prócz finansowania beneficjent programu po raz pierwszy może skorzystać z darmowego doradztwa i wsparcia technicznego udzielanego przez inżynierów specjalistów. Realizujący projekty modernizacyjne budynków mieszkalnych mogą również skorzystać z praktycznych informacji i porad dostępnych na stronie internetowej programu PolREFF. Zainteresowani znajdą na niej również kalkulator oszczędności energii umożliwiający samodzielne wyliczenie, ile rocznych oszczędności dostarczyć może planowana inwestycja. Lista zakwalifikowanych materiałów i urządzeń dostępna na podstronie Wirtualny Doradca Technologiczny umożliwi natomiast wybór konkretnych materiałów i urządzeń, które zostały zweryfikowane i uznane przez inżynierów PolREFF jako energooszczędne. Program pozwala również na sfinansowanie wymiany pieców grzewczych, które uważane są za głównego sprawcę zanieczyszczenia powietrza nad Polską i smogu w polskich miastach.

– Doradztwo obejmuje pomoc w zakresie bardzo znaczącej poprawy efektywności energetycznej, odszukania na rynku najlepszej jakości produktów, jak również potencjalnych dostawców – wyjaśnia Grzegorz Zieliński. – Celem programu jest także zachęcenie do wykorzystania takich materiałów, które polepszają efektywność energetyczną o co najmniej 20 proc. w porównaniu do obecnego stanu.