Mówi: | Karolina Szleszyńska |
Funkcja: | wiceprezeska zarządu |
Firma: | Gremi Personal |
Cudzoziemcy odgrywają coraz większą rolę na polskim rynku pracy. Firmy wciąż obawiają się skomplikowanych i długotrwałych procedur
Liczba pracowników z zagranicy zarejestrowanych w ZUS-ie w ciągu ostatniej dekady wzrosła kilkukrotnie. Zdecydowanie szybciej przybywa w tej grupie obywateli spoza Unii Europejskiej, nie tylko z Ukrainy, Białorusi i Kaukazu, ale też z Azji Południowo-Wschodniej, Afryki czy Ameryki Południowej. W przyszłości potrzeba zatrudniania obcokrajowców będzie coraz większa ze względu na kurczącą się liczbę osób w wieku produkcyjnym. Dlatego firmy podkreślają potrzebę uproszczenia procedur dopuszczających pracowników z krajów trzecich i skrócenia czasu ich procedowania.
– Pracownicy z zagranicy odgrywają w polskich przedsiębiorstwach coraz większą rolę. W ciągu ostatnich 10 lat liczba cudzoziemców zarejestrowanych w polskim ZUS-ie wzrosła dziesięciokrotnie. To pokazuje, jak duża jest skala pracowników z zagranicy w polskich przedsiębiorstwach. Tak samo widzimy znaczący wzrost liczby cudzoziemców wśród osób pracujących, bo w ciągu 10 lat ten odsetek wzrósł od niecałego procenta aż do 6,5 proc. w roku obecnym – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Karolina Szleszyńska, wiceprezeska zarządu Gremi Personal.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował pod koniec czerwca, że według Centralnego Rejestru Ubezpieczonych liczba osób fizycznych, które podlegały ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym oraz posiadają obywatelstwo inne niż polskie, wzrosła z 184,2 tys. w grudniu 2015 roku do 1127,7 tys. w grudniu 2023 roku. Oznacza to ponad sześciokrotny wzrost liczby cudzoziemców. W porównaniu do grudnia 2022 roku liczba ubezpieczonych cudzoziemców wzrosła o blisko 64,5 tys. osób (wzrost o 6,1 proc.).Prawie 7 proc. ubezpieczonych pracowników w ubiegłym roku to cudzoziemcy.
– Nie ma sensu się zamykać na jedną grupę osób albo na jeden kraj, z którego byśmy chcieli danych pracowników sprowadzić. Natomiast tutaj jest kwestia branży, prac, które mają być wykonywane. Na pewno warto się otwierać na wszelkie możliwości, spoglądać nie tylko w stronę dla nas klasyczną, czyli na wschód, ale też na przykład Azja Środkowa, takie kraje jak Indie czy Nepal, a ostatnim trendem na rynku pracy jest Ameryka Południowa, kraje jak Kolumbia czy Meksyk. Z tych krajów też są już osoby, które z coraz większym zainteresowaniem i zaangażowaniem zajmują rynek pracy w Polsce – mówi Karolina Szleszyńska.
Na 31 grudnia 2023 roku liczba cudzoziemców z krajów UE wyniosła 39,6 tys. osób (bez obywateli brytyjskich), natomiast liczba cudzoziemców z krajów spoza UE – 1088,1 tys., przy czym liczba w tej pierwszej grupie wzrosła od grudnia 2015 roku o 35 proc., natomiast w drugiej grupie aż siedmiokrotnie. Wśród cudzoziemców spoza UE najwięcej – 759,4 tys. – jest osób z obywatelstwem ukraińskim. Pozostałymi obywatelstwami o największej liczebności są białoruskie (129,4 tys.), gruzińskie (26,2 tys.), indyjskie (20,5 tys.) i mołdawskie (14,8 tys.). W ciągu ośmiu lat najmocniej, bo aż 62-krotnie, wzrosła liczba pracowników z Turkmenistanu, a także Gruzji (52-krotnie), Indonezji (50-krotnie) oraz Kolumbii (48-krotnie). W następnej kolejności byli to Filipińczycy i obywatele Zimbabwe.
Jak wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Polacy o cudzoziemcach na rynku pracy – fakty, mity, opinie”, nieco ponad 1/4 badanych polskich firm zatrudnia lub zatrudniała cudzoziemców, najczęściej obywateli Ukrainy. 70 proc. z tych przedsiębiorstw przyznaje, że wynikało to z powodu niedoboru polskich pracowników na rynku pracy, w tym osób o wymaganych kwalifikacjach. Dla dwóch trzecich badanych firm nie ma znaczenia, z jakiego kraju jest pracownik, o ile ma odpowiednie kwalifikacje. Przedsiębiorcy narzekają jednak na skomplikowane procedury podczas zatrudniania cudzoziemców – na bardzo duże i duże znaczenie tego utrudnienia wskazało 52 proc. badanych. Prawie połowa firm skarżyła się na długotrwałą procedurę uznawania kwalifikacji, a 39 proc. wskazało na zbyt długi czas rekrutacji.
– Niestety zatrudnienie cudzoziemców nie jest dzisiaj proste i wiąże się z wieloma wyzwaniami. Mówimy o kwestiach formalnościowych, czyli o konieczności wyrabiania różnych pozwoleń na pracę, a te pozwolenia są długoterminowe, jeżeli chodzi o ich czas wyrobienia. Wiąże się też to z procesem rekrutacji, czasem oczekiwania na przyjazd czy uzyskiwaniem w niektórych sytuacjach koniecznych wiz – wskazuje wiceprezeska Gremi Personal. – Aby skutecznie zatrzymać pracowników z zagranicy, potrzebujemy prostych, łatwych, klarownych deklaracji w kwestiach prawnych, dlatego że widzimy, że te przepisy są interpretowane różnie przez poszczególne urzędy.
Pracodawca, który ma zamiar zatrudnić cudzoziemca z tzw. kraju trzeciego (obywatela państwa spoza Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii), musi uzyskać dla niego zezwolenie na pracę lub pracę sezonową. Inna możliwość to uzyskanie przez samego cudzoziemca zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, tzw. zezwolenia jednolitego. Może się o nie starać obcokrajowiec, który zamierza pracować w Polsce dłużej niż trzy miesiące, a wtedy nie musi osobno wyrabiać wizy. W innym wypadku musi posiadać odpowiednie dokumenty pobytowe (np. wizę lub kartę pobytu), a dokument ten musi pozwalać na wykonywanie pracy.
Ponadto cudzoziemiec może wykonywać tylko pracę na takim stanowisku i w takich warunkach, na jakie zezwala jego pozwolenie na pracę. W przypadku zezwolenia na pracę wyjątkowo można powierzyć cudzoziemcowi pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku na okresy łącznie nieprzekraczające 30 dni w roku kalendarzowym – pod warunkiem powiadomienia o tym w terminie siedmiu dni, w formie pisemnej wojewody, który wydał zezwolenie na pracę.
Procedury zatrudniania cudzoziemca różnią się w zależności od kraju, z którego on pochodzi. Obywateli Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji i Armenii obowiązuje uproszczona procedura polegająca na złożeniu przez pracodawcę w urzędzie pracy oświadczenia o powierzeniu cudzoziemcowi wykonywania pracy. W niektórych przypadkach konieczne też jest przeprowadzenie testu rynku pracy, czyli sprawdzenie, czy na lokalnym rynku nie ma osób bezrobotnych lub poszukujących pracy, które pracodawca mógłby zatrudnić
– Jest też ogromny problem z pozyskiwaniem wiz, gdzie wnioski wizowe i cała procedura powinny być bardzo jasne i klarowne. Jeżeli poszukujemy specjalisty, który odpowiada wymaganiom, ma kwalifikacje do tego, aby objąć pewne stanowiska, to nie powinno być żadnych innych problemów natury formalnej czy technicznej, aby taka osoba mogła pozyskać wizę – mówi Karolina Szleszyńska. – Widzimy ogromny problem z czasem oczekiwania na różnego rodzaju dokumenty i to też niestety gra na naszą niekorzyść, w związku z tym na pewno określenie tych terminów i dotrzymywanie ich przez wszystkie podmioty zainteresowane i zaangażowane w ten proces byłoby jak najbardziej wskazane.
Badanie PIE wskazuje, że przed zatrudnieniem cudzoziemców polskie firmy powstrzymuje także brak pewności, czy cudzoziemcy będą pracownikami długoterminowymi. Jak jednak wynika z raportu Randstad „Kierunek Polska”, wśród zagranicznych pracowników w Polsce gotowość do związania swojej zawodowej przyszłości z naszym krajem jest coraz większa i wynosi dziś 59 proc. (w ubiegłym roku było to 55 proc.).
– W kwestii przepisów wiele się dzieje. W ostatnim czasie jest kilka ustaw procedowanych w Sejmie. Faktycznie w tym zakresie ma się coś zadziać, mam nadzieję, że w lepszym kierunku, w takim celu, by te procedury uprościć, ułatwić. Jest szereg zapisów dotyczących elektronizacji postępowań, szereg zapisów, które mają uszczelnić proces zatrudniania, ujednolicić ten proces, więc mam nadzieję, że to też w praktyce okaże się pozytywnym i dobrym skutkiem – mówi ekspertka Gremi Personal.
Czytaj także
- 2025-07-04: Rośnie liczba i wartość udzielonych konsumentom kredytów gotówkowych. Gorzej mają się kredyty ratalne oraz te udzielane firmom
- 2025-06-30: Do 2029 roku rynek pracy skurczy się o milion pracowników. Przedsiębiorcy wskazują, jak zaktywizować cztery wykluczone dotąd zawodowo grupy [DEPESZA]
- 2025-07-04: Firmy będą mogły przetestować krótszy tydzień pracy z rządowym wsparciem. Nabór wniosków ruszy w sierpniu
- 2025-06-12: Uchodźcy z Ukrainy pomogli wygenerować 2,7 proc. PKB Polski w 2024 roku. Napływ nowych pracowników znacznie zmienił polski rynek pracy
- 2025-06-17: Zdaniem 80 proc. Polaków ceny nieruchomości są wysokie lub bardzo wysokie. Mimo to i tak wolimy posiadać na własność, niż wynajmować
- 2025-06-25: Polskie uczelnie nie są wolne od mobbingu. Środowisko akademickie pracuje nad dobrymi praktykami w polityce antymobbingowej
- 2025-05-19: 60 proc. młodych ludzi chce posiadać mieszkanie na własność. Główna bariera to brak wkładu własnego
- 2025-05-28: Więcej mieszkań może powstawać na gruntach Skarbu Państwa. Trwa zagospodarowywanie 800 ha
- 2025-04-28: Migranci mogą być ratunkiem dla polskiego rynku pracy. Pracodawcy chcą uwzględnienia ich potrzeb w strategii migracyjnej
- 2025-04-23: Rząd planuje dalsze zmiany w opiece wczesnodziecięcej. Ma to pomóc odwrócić negatywne trendy demograficzne
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Konsument

Proces deregulacji nie dotyczy branży tytoniowej. Jest propozycja kolejnej ustawy w ciągu kilku miesięcy
Najpierw wprowadzenie podatku akcyzowego na saszetki nikotynowe, potem propozycja przepisów, które zmierzają do wycofania tych produktów z rynku – przedstawiciele środowisk biznesowych podkreślają, że przygotowywane przez resort zdrowia przepisy wprowadzają chaos legislacyjny w branży tytoniowej. To tym bardziej dziwi przedsiębiorców, że stoi w opozycji do prowadzonego przez rząd procesu deregulacji w gospodarce. W dodatku może mieć negatywne skutki dla budżetu państwa i doprowadzić do skokowego wzrostu szarej strefy.
Bankowość
Grzyby rozkładające tekstylia nagrodzone w konkursie ING. 1 mln zł trafi na innowacyjne projekty dla zrównoważonych miast

Firma Myco Renew, która opracowała technologię rozkładającą tekstylia za pomocą grzybów, została laureatem siódmej edycji Programu Grantowego ING. Motywem przewodnim konkursu skierowanego do start-upów i młodych naukowców był tym razem zrównoważony rozwój miast i społeczności. Łącznie na nagrodzone innowacyjne projekty trafił 1 mln zł. Wśród nich są także bezzałogowe statki powietrzne dostarczające defibrylatory czy system do zbierania deszczówki w blokach.
Prawo
Trwają próby wzmocnienia dialogu społecznego. Niespokojne czasy wymuszają większe zaangażowanie społeczeństwa w podejmowanie decyzji

Według zapowiedzi szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen głos partnerów społecznych i dialog społeczny będą stały w centrum procesu decyzyjnego w Europie. Taki jest cel podpisanego w marcu Paktu na rzecz europejskiego dialogu społecznego. Potrzeba wzmocnienia głosu społeczeństwa jest również podkreślana na forum krajowym. Rząd planuje reformę Rady Dialogu Społecznego, by usprawnić pracę tej instytucji, a przedsiębiorcy wzywają do rzetelnego konsultowania ze stroną społeczną ustaw, które wychodzą z rządu.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.