Mówi: | dr hab. Jacek Męcina |
Funkcja: | prof. UW, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan |
Handel odczuwa kryzys demograficzny. Pracownicy zagraniczni i automatyzacja sposobem na niedobór kadr
30 proc. firm handlowych uważa niedostępność pracowników za ważną lub bardzo ważną barierę w rozwoju – wynika z Miesięcznego Indeksu Koniunktury PIE z lipca br. Ponad dwukrotnie więcej uznało, że są nią wysokie koszty pracownicze. Brak kadr, który odczuwalny jest w wielu różnych branżach, często nawet mocniej niż w handlu, oznacza konieczność sięgania po pracowników z zagranicy oraz inwestowania w automatyzację.
Jak wskazuje Miesięczny Indeks Koniunktury, przygotowywany cyklicznie przez Polski Instytut Ekonomiczny, w lipcu br. 21 proc. firm handlowych spodziewało się pogorszenia, a 31 proc. polepszenia swojej sytuacji w najbliższych trzech miesiącach. W ocenie koniunktury w gospodarce są znacznie bardziej pesymistyczni – 41 proc. spodziewa się pogorszenia, a polepszenia zaledwie 13 proc. Częściowo na te oceny wpływa sytuacja na rynku pracy. Wzrost kosztów pracowniczych to najczęściej wskazywana przez handel bariera, zaraz za tym znalazły się ceny energii i niepewność sytuacji gospodarczej. 30 proc. wskazało na niedostępność pracowników.
Według danych i GUS bezrobocie w Polsce w maju br. wyniosło 5 proc., co stanowi spadek o 0,1 pp. w stosunku do kwietnia 2024 roku. Resort pracy ocenia, że w czerwcu ponownie spadło – do poziomu 4,9 proc.
– Sytuacja na rynku pracy jest zdeterminowana przede wszystkim demografią, a ponieważ jesteśmy w głębokim kryzysie demograficznym, brakuje nam rąk do pracy. Szeroko pojęta branża handlu na pewno odczuwa te braki i próbuje sobie w różny sposób z tym radzić – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes dr hab. Jacek Męcina, prof. UW, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Jednym z rozwiązań stosowanych przez handel jest automatyzacja. Zdaniem eksperta inwestycje w ten obszar mogą się okazać szansą dla wielu firm. Według raportu McKinsey Global Industrial Robotics Survey 2022 już dwa lata temu sektor handlu detalicznego i dóbr konsumpcyjnych były jednym najbardziej skłonnych do tego typu wdrożeń. 23 proc. badanych firm z tych branż planowało wydatki na ten cel w ciągu najbliższych pięciu lat.
– Handel w coraz większym stopniu będzie inwestował w automatyzację, może w jakimś sensie robotyzację, a więc będzie próbował radzić sobie z niedoborami na rynku pracy poprzez inwestowanie w automatyczne kasy czy automaty, które pozwalają zliczać rachunek już przy braniu produktu z półki. Więc przed nami pewnie rewolucja cyfrowa także w obszarze handlu – ocenia doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Podobne tendencje widać na całym świecie. Według raportu Global Market Insight rynek kas samoobsługowych w 2022 roku był wart ok. 12 mld dol., a do 2032 roku może się prawie podwoić (prawie 20 mld dol.). To oznacza średnioroczny wzrost na poziomie 5,5 proc.
– Drugi element istotny z tego punktu widzenia to oczywiście zasoby migracyjne. Polska od prawie dekady jest uzależniona od zasobów migracyjnych i potrzebujemy po prostu na polskim rynku pracy cudzoziemców – mówi prof. Jacek Męcina.
Tendencję tę widać w danych publikowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Na koniec pierwszego kwartału 2024 roku do ubezpieczeń społecznych zgłoszonych było 1,138 mln cudzoziemców. To więcej, niż wynosi liczba mieszkańców drugiego największego miasta w Polsce – Krakowa. Liczba ta robi wrażenie, szczególnie jeśli zestawimy ją z tym samym parametrem z 2008 roku, kiedy w ZUS zarejestrowanych było jedynie 16 tys. cudzoziemców. To mniej, niż liczy obecnie niejedno miasto powiatowe. Cudzoziemcy stanowią dzisiaj 7 proc. ogółu osób ubezpieczonych. Według danych ZUS największą część cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych stanowią Ukraińcy (762 tys.). Na drugim miejscu, ze sporą różnicą, znaleźli się Białorusini (131,8 tys.).
W ocenie specjalistów zajmujących się rynkiem pracy oraz pogłębiającym się kryzysem demograficznym Polska potrzebuje spójnej strategii migracyjnej.
– Ubolewam, że Polska nie doczekała się dotąd strategii migracyjnej. Byliśmy już bardzo blisko, bo w 2014 roku przyjęliśmy dokument, który był projektem, później przez osiem lat ostatnich rządów nie przyjęto żadnej strategii. Brak strategii oznacza brak zasad, a brak zasad oznacza wiele, nazwijmy to delikatnie, nieprawidłowości – zwraca uwagę ekspert.
Jak podkreśla, taki dokument jest potrzebny, by określić, jakich pracowników potrzebujemy, w których branżach, na jaki czas oraz w jaki sposób ułatwić im integrację – nie tylko zawodową, ale też społeczną. Specjaliści zauważają, że opracowanie strategii migracyjnej nie jest łatwym zadaniem, szczególnie biorąc pod uwagę różne postawy społeczne, uprzedzenia oraz emocje. Dlatego ten dokument może się okazać potrzebny nie tylko pracodawcom.
– Musimy pamiętać o tym, że strategia migracyjna jest elementem polskiego porządku, odczuć społecznych. Przyjęcie takiej strategii uspokoi też i będzie przeciwdziałać różnym stereotypom czy antymigranckim wystąpieniom, które coraz częściej niestety pojawiają się w naszych realiach – podkreśla doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Czytaj także
- 2025-08-13: Tomasz Jacyków: Nie lubię uczestniczyć w wakacyjnym obłędzie migracji ludzi. Unikam jak ognia tego, na co inni czekają cały rok
- 2025-08-06: Edyta Herbuś: Ostatnio bardziej koncentrowałam się na aktorskim rozwoju w teatrze. Teraz znowu zawołała mnie telewizja i jest to czas fajnego odświeżenia
- 2025-07-15: Sukces gospodarczy Polski może zachęcić do powrotów Polaków mieszkających za granicą. Nowa rządowa strategia ma w tym pomóc
- 2025-07-15: Branża piwowarska dodaje do polskiej gospodarki ponad 20,5 mld zł rocznie. Spadki sprzedaży i produkcji piwa uderzają również w inne sektory
- 2025-07-23: Polacy chcą jak najszybciej przechodzić na emeryturę i nie chcą na niej pracować. Potrzebne zachęty do dłuższej aktywności zawodowej
- 2025-07-09: GUS chce walczyć z fake newsami. Współpraca z sektorem prywatnym ma pomóc ograniczyć chaos informacyjny
- 2025-07-31: Dostęp do danych kluczowy dla dobrego funkcjonowania rynku kredytowego. Wymianę informacji można jeszcze poprawić
- 2025-07-04: Rośnie liczba i wartość udzielonych konsumentom kredytów gotówkowych. Gorzej mają się kredyty ratalne oraz te udzielane firmom
- 2025-07-24: Rynek domów prefabrykowanych może do 2030 roku być wart 7 mld zł. Inwestorów przekonuje krótszy czas budowy
- 2025-07-18: Wzrost wynagrodzeń ekip budowlanych najmocniej wpływa na koszty budowy domu. Zainteresowanie inwestorów mimo to nieznacznie wzrasta
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Konsument

Polacy nie korzystają z hossy trwającej na warszawskiej giełdzie. Na wzrostach zarabiają głównie inwestorzy zagraniczni
Od października 2022 roku na rynkach akcji trwa hossa, nie omija ona także warszawskiej giełdy. Mimo to inwestorzy indywidualni odpowiadają zaledwie za kilkanaście procent inwestycji, a o wzrostach decyduje i na nich zarabia głównie kapitał z zagranicy. Widać to również po napływach i odpływach do i z funduszy inwestycyjnych. Zdaniem Tomasza Koraba, prezesa EQUES Investment TFI, do przekonania Polaków do inwestowania na rodzimej giełdzie potrzeba zysków z akcji, informacji o tych zyskach docierającej do konsumentów oraz czasu.
Polityka
Obowiązek zapełniania magazynów gazu w UE przed sezonem zimowym ma zapewnić bezpieczeństwo dostaw. Wpłynie też na stabilizację cen

Unia Europejska przedłuży przepisy z 2022 roku dotyczące magazynowania gazu. Będą one obowiązywać do końca 2027 roku. Zobowiązują one państwa członkowskie do osiągnięcia określonego poziomu zapełnienia magazynów gazu przed sezonem zimowym. Magazyny gazu pokrywają 30 proc. zapotrzebowania Unii Europejskiej na niego w miesiącach zimowych. Nowe unijne przepisy mają zapewnić stabilne i przystępne cenowo dostawy.
Infrastruktura
Gminy zwlekają z uchwaleniem planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego. Może to spowodować przesunięcie terminu ich wejścia w życie

Reforma systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego rozpoczęła się we wrześniu 2023 roku wraz z wejściem w życie większości przepisów nowelizacji ustawy z 27 marca 2003 roku. Uwzględniono w niej plany ogólne gminy (POG) – nowe dokumenty planistyczne, za których przygotowanie mają odpowiadać samorządy. Rada Ministrów w kwietniu br. uchwaliła jednak ustawę o zmianie ustawy z 7 lipca 2023 roku, a jej celem jest zmiana terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin na 30 czerwca 2026 roku. Wskazana data może nie być ostateczna z uwagi na to, że żadna z gmin nie uchwaliła jeszcze POG.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.