Instytuty badawcze będą bardziej nastawione na współpracę z biznesem. To pomoże zwiększyć innowacyjność polskiej gospodarki

Aktualizacja 04-03-2019 17:04

Wsparcie instytutów badawczych, zachęty dla uczelni do prowadzenia badań o większym potencjale komercjalizacyjnym i upraktycznienie dydaktyki – to trzy główne elementy, dzięki którym szkolnictwo wyższe i nauka mogą wspierać innowacyjność polskich firm i gospodarki. Ważnym krokiem naprzód będzie zmiana nastawienia instytutów badawczych na współpracę z przedsiębiorcami. Pomoże w tym przyjęta właśnie ustawa o połączeniu w Sieć Badawczą Łukasiewicz 38 tego typu placówek.

– Co oznacza powstanie Sieci Badawczej Łukasiewicz? Przedsiębiorca powinien w sposób łatwy znaleźć partnera, powinien mieć wsparcie merytoryczne i finansowe od strony naukowej, ale przede wszystkim kompetentnych naukowców, z którymi będzie mógł rozwijać technologie – podkreśla w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Piotr Dardziński, sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Senat przyjął we wtorek ustawę, która zakłada połączenie 38 ze 110 instytutów badawczych w Sieć Badawczą Łukasiewicz (ustawa czeka na podpis prezydenta). Sieć ma zapewnić bardziej efektywną współpracę instytutów badawczych, prowadzenie badań aplikacyjnych i prac rozwojowych ważnych dla państwa i tym samym stanowić pomost między nauką a biznesem, zwłaszcza z mikro-, małymi i średnimi przedsiębiorstwami, realizując z nimi projekty badawczo-rozwojowe. Powstanie Sieci w połączeniu z wprowadzonymi już wcześniej zmianami, m.in. w finansowaniu polskich uczelni, ma poprawić współpracę świata nauki z gospodarką.

– Do rozwoju innowacyjności w Polsce konieczne są zmiany zarówno w szkolnictwie wyższym, jak i w systemie nauki. Potrzebujemy, żeby jakość dydaktyki na polskich uczelniach była zorientowana na działania praktyczne, i to jest podstawowa misja uczelni. Z drugiej strony, zmieniając systemy dofinansowania dla uczelni wyraźnie wskazujemy, że doceniani będą naukowcy, którzy współpracują z biznesem i którzy do tej pory byli trochę marginalizowani – wskazuje Piotr Dardziński.

Z badania Fundacji Inventity i firmy Taylor Economics wynika, że brakuje bodźców, które skłaniałyby naukowców do współpracy z firmami. Z drugiej strony przedsiębiorcy narzekają na brak wiedzy o prowadzonych na uczelniach badaniach i słabość finansową firm. W efekcie polska gospodarka jest mało innowacyjna. Według Eurostatu udział produktów wysokotechnologicznych w naszym eksporcie wynosi ok. 8,5 proc., dwukrotnie mniej niż unijna średnia. Opublikowany przez Komisję Europejskiego Ranking Innowacyjności na rok 2018 wskazuje, że Polska z wynikiem 57 punktów znajduje się na pozycji czwartej od końca.

– Potrzebujemy na uczelniach ludzi, którzy rozumieją innowacyjność, potrzebujemy w firmach ludzi, którzy rozumieją innowacyjność, i potrzebujemy innowacyjnych inwestorów. Odpowiedzią na te potrzeby jest projekt doktoratów wdrożeniowych. Mamy już prawie tysiąc doktorantów, którzy przygotowują swoje prace doktorskie, pracując w firmach. Przez 8 godzin dziennie, wykonując swoje obowiązki, badają zjawiska, które są użyteczne dla przedsiębiorców, pod nadzorem promotorów z uczelni – mówi wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego.

Doktoranci otrzymują stypendium, które wynosi 2 450 zł miesięcznie i jest to kwota nieoskładkowana. Drugą część wynagrodzenia otrzymują od pracodawcy. Firmy nie tylko zyskują naukowców, którzy realizują interesujące go badania, lecz także zostają właścicielami efektów badawczych. Dzięki tzw. pierwszej ustawie o innowacyjności mogą także odliczyć od podstawy opodatkowania 50 proc. kosztów osobowych związanych z zatrudnieniem doktoranta.

– Przedsiębiorca zyskuje dostęp do infrastruktury na uczelniach. Nie ma więc potrzeby, żeby utrzymywać swoją rozbudowaną infrastrukturę, po to ona istnieje na uczelniach, a my płacimy ryczałt za jej wykorzystanie – mówi  Piotr Dardziński. – Jest to bardzo korzystny dla polskich przedsiębiorców program. Co zaskakujące dla wielu z nas, w większości doktoranci pracują w małych i średnich polskich firmach, a nie w dużych, międzynarodowych korporacjach.

Jak zapowiada wiceminister, wkrótce ruszy nabór do trzeciej edycji programu doktoratów wdrożeniowych.