Mówi: | dr Michał Masłowski |
Funkcja: | członek zarządu |
Firma: | Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych |
Wielu Polaków od bankructwa po utracie pracy dzieli jedna pensja. 61 proc. uważa, że wydarzenia ostatniego roku powinny skłonić ich do regularnego oszczędzania
– Zaledwie jedna miesięczna pensja dzieli wielu Polaków od bankructwa po utracie pracy. Powodem jest to, że nie oszczędzamy i nie inwestujemy – twierdzi dr Michał Masłowski, wiceprezes zarządu Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych. Sytuacja jednak stopniowo się poprawia, a mieszkańcy naszego kraju przez wysoką w ostatnich latach inflację przechodzą przyspieszony kurs inwestowania. Rynek kapitałowy nie jest wciąż popularnym wyborem inwestorów, choć wraz z coraz szerszym dostępem do rynków zagranicznych liczba chętnych powinna rosnąć.
Jak wynika z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024”, realizowanego na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości i Fundacji GPW, na przestrzeni ostatnich lat widać, że świadomość potrzeby oszczędzania i inwestowania stopniowo rośnie. Potrafimy także odróżnić te dwa terminy i wskazać ich mocne oraz słabe strony.
– Bardzo pomogła nam tutaj inflacja. Do tej pory, jak mieliśmy przez całą zeszłą dekadę bardzo niską inflację, w okolicach 1, 1,5, 2 proc. maksymalnie, a nawet był moment z deflacją, to praktycznie nie musieliśmy inwestować. Trzymanie pieniędzy na ROR-ze wystarczało. Inflacja bardzo brutalnie nas zmusiła do tego, że jednak bardzo wiele osób się zorientowało, że nie wystarczy pieniędzy chomikować na koncie, tylko trzeba zacząć inwestować – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Michał Masłowski. – Polacy w ostatnich dwóch–trzech latach, przez pandemię i wojnę, przechodzą przyspieszony kurs inwestowania. Coraz bardziej odróżniają oszczędzanie od inwestowania, a wysoka inflacja zmusza nas do tego, żeby to odróżniać.
61 proc. badanych uważa, że doświadczenia ostatniego roku powinny skłonić ich do regularnego oszczędzania. Prawie połowa twierdzi, że musi dywersyfikować odłożone środki. Konieczność ograniczenia wydatków deklaruje 33 proc. Podobny odsetek zwraca uwagę na to, że konsumenci muszą bardziej myśleć o swojej przyszłości (30 proc.). Badania pokazują więc, że w obszarze oszczędzania i inwestowania mamy jeszcze wiele do zrobienia i to – zdaniem wiceprezesa SII – jest negatywny aspekt polskiego rynku.
– Polacy niestety nie oszczędzają i nie inwestują, to się poprawia z biegiem lat, ale wciąż na podstawie różnego rodzaju badań widać, że bardzo duża część społeczeństwa, i to grube kilkadziesiąt procent, nie ma żadnych oszczędności. Często to jest odległość jednej pensji od bankructwa, które może wystąpić tam po utracie pracy – mówi Michał Masłowski.
Przyczyną takiego stanu rzeczy jest nie tyle finansowa krótkowzroczność, co brak wiedzy, np. w obszarze inwestowania na giełdzie. Uczestnicy ankiety bardzo nisko ocenili swoją wiedzę na temat zasad działania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Tylko 12 proc. uważa, że posiada dużą wiedzę w tym zakresie. 55 proc. ocenia ją jako bardzo i raczej małą. Co czwarty badany twierdzi, że nie ma żadnej wiedzy o giełdzie. W tym gronie dominują osoby najsłabiej wykształcone. Na przeciwległym biegunie są absolwenci uczelni wyższych oraz osoby w wieku 45–54 lata. Niewiele wiemy także o instrumentach giełdowych: 70 proc. badanych nie wie, czym są akcje, a jedynie o nich słyszało. Podobnie jest w przypadku obligacji (62 proc.). Trzy czwarte ankietowanych nigdy nie słyszało o opcjach, a blisko 4/5 o kontraktach terminowych czy ETF.
– Poziom wiedzy Polaków na temat rynku kapitałowego, inwestowania na rynkach kapitałowych niestety nie jest zbyt wysoki. Plus do tego jest cała masa wydarzeń z historii, takich jak chociażby drugi rozbiór OFE, niefortunne wypowiedzi polityków tudzież bardzo niefortunne zarządzanie spółkami Skarbu Państwa przez polityków, które powodują, że rynek kapitałowy w Polsce nie ma dobrej marki, nie ma dobrego wizerunku – ocenia ekspert.
Z badania wynika, że dwóch na trzech ankietowanych nie inwestuje na giełdzie, ponieważ boi się strat. Najczęściej taką odpowiedź udzielały osoby w wieku 35–44 lata. Inną barierą wskazywaną przez respondentów jest lęk przed ryzykiem (65 proc.) oraz wspomniany już brak wystarczającej wiedzy, o czym wspomniała prawie połowa uczestników ankiety (45 proc.). Polacy wolą aktywność np. na rynku nieruchomości, na którym w ostatnich latach notowane były stosunkowo wysokie stopy zwrotu.
– Polacy inwestują tam, gdzie widzą wysokie stopy zwrotu. Na rynku nieruchomości mieliśmy w ostatnich kilkunastu latach wspaniałą passę, wspaniałą dekadę wzrostu cen nieruchomości, a zwłaszcza w ostatnim roku–dwóch. Polski rynek kapitałowy w ostatnich kilkunastu latach nie dał nam solidnie zarobić – podkreśla Michał Masłowski. – Te stopy zwrotu i brak solidniejszej hossy od kilkunastu lat na polskim rynku z pewnością nie zachęca nas do powszechnego inwestowania. Gdybyśmy się doczekali hossy z prawdziwego zdarzenia, wszyscy by zapomnieli o problemach i rzucili się do inwestowania na polskiej giełdzie.
Jak podkreśla, dziś inwestowanie na polskiej giełdzie jest postrzegane jako sport dla hobbystów i koneserów, a sami inwestorzy są raczej negatywnie postrzegani w społeczeństwie.
– To się też zmienia, bo coraz więcej osób inwestuje pasywnie, inwestuje za granicą, ale nie ma mowy o żadnej masowości, takiej chociażby jak w Stanach Zjednoczonych – mówi wiceprezes SII. – Na szczęście dożyliśmy takich czasów, że inwestowanie na rynkach zachodnich stało się dużo bardziej dostępne dla inwestorów. Po pierwsze, poszerzyła się oferta biur maklerskich, po drugie, obserwujemy ogromny spadek kosztów inwestowania na rynkach zachodnich, po trzecie, dostęp do technologii. Dzisiaj każdy może kupić sobie ETF-a na giełdę amerykańską ze smartfona w ciągu kilku minut. To też bardzo nam pomaga.
Z „Ogólnopolskiego Badania Inwestorów 2023” przygotowanego przez SII wynika, że 45,6 proc. inwestorów w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie dokonało inwestycji w ETF-y służące pasywnemu inwestowaniu. To o blisko 5 pkt proc. więcej niż rok wcześniej. Dziesięć lat temu inwestowało w nie tylko 5 proc. inwestorów indywidualnych. Większy odsetek badanych w ubiegłym roku inwestował w ETF-y notowane na rynkach zagranicznych (36,6 proc.) niż na GPW (21,6 proc.).
Czytaj także
- 2025-07-04: Rośnie liczba i wartość udzielonych konsumentom kredytów gotówkowych. Gorzej mają się kredyty ratalne oraz te udzielane firmom
- 2025-06-30: Do 2029 roku rynek pracy skurczy się o milion pracowników. Przedsiębiorcy wskazują, jak zaktywizować cztery wykluczone dotąd zawodowo grupy [DEPESZA]
- 2025-06-18: Większość Polaków sprzeciwia się wprowadzeniu euro. Problemem może być brak dobrej komunikacji
- 2025-06-30: Kończą się konsultacje Planu Społeczno-Klimatycznego. 2,4 mld euro trafi na sektor transportu po 2026 roku
- 2025-06-12: Wakacje wyzwaniem dla operatorów komórkowych. W najpopularniejszych kurortach ruch w sieci rośnie nawet pięciokrotnie
- 2025-06-12: Uchodźcy z Ukrainy pomogli wygenerować 2,7 proc. PKB Polski w 2024 roku. Napływ nowych pracowników znacznie zmienił polski rynek pracy
- 2025-06-17: Prawie 2/3 Polaków uważa się za osoby przedsiębiorcze. Kojarzy im się to z pracowitością i zaradnością
- 2025-07-04: W ubiegłym roku spadła liczba samobójstw. Dalsza reforma psychiatrii powinna pomóc utrzymać tę tendencję
- 2025-06-17: Zdaniem 80 proc. Polaków ceny nieruchomości są wysokie lub bardzo wysokie. Mimo to i tak wolimy posiadać na własność, niż wynajmować
- 2025-06-05: Już pięciolatki interesują się pieniędzmi. Wakacje to dobry moment na edukację finansową
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Bankowość

Rośnie liczba i wartość udzielonych konsumentom kredytów gotówkowych. Gorzej mają się kredyty ratalne oraz te udzielane firmom
Rynek kredytowy w Polsce co do zasady rośnie, choć nierównomiernie. Z danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że najlepiej rozwija się segment kredytów gotówkowych dla konsumentów. Wartościowo wzrosła też kwota udzielonych limitów w kartach kredytowych. Według prognoz BIK w całym roku wzrośnie wartość zarówno udzielonych kredytów mieszkaniowych, jak i gotówkowych, choć tych pierwszych poniżej inflacji. Wcześniejsze cięcia stóp procentowych przez RPP nie zmieniły tej prognozy.
Transport
37,5 proc. środków z Planu Społeczno-Klimatycznego trafi na walkę z ubóstwem transportowym. Organizacje branżowe apelują o zmianę priorytetowych projektów [DEPESZA]

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej z końcem czerwca zakończyło konsultacje Planu Społeczno-Klimatycznego, który otwiera drogę do pozyskania 65 mld zł (11,4 mld euro) z unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznego. Polska będzie jego największym beneficjentem, a 37,5 proc. budżetu zostanie przeznaczone na bezpośrednie wsparcie osób narażonych na ubóstwo transportowe. Organizacje branżowe oceniają jednak, że walka z tym zjawiskiem może się okazać nieskuteczna. W toku konsultacji zgłosiły swoje zastrzeżenia co do priorytetów w wydatkach i sposobu wsparcia inwestycji w transport rowerowy.
Prawo
Firmy będą mogły przetestować krótszy tydzień pracy z rządowym wsparciem. Nabór wniosków ruszy w sierpniu

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uruchamia pilotaż krótszego tygodnia pracy. Zainteresowane wzięciem w nim udziału firmy będą się mogły ubiegać o wsparcie finansowe ze strony rządu. Politycy Nowej Lewicy, którzy są pomysłodawcami testu tego rozwiązania, przekonują, że finalnie zyskają na nim wszyscy, zarówno pracownicy, jak i pracodawcy, a ostrzeżenia o spodziewanych problemach gospodarki są mocno przesadzone.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.