Stan czytelnictwa w Polsce się poprawia. Rośnie zainteresowanie literaturą dziecięcą

Według najnowszego raportu Biblioteki Narodowej co najmniej jedną książkę (lub jej fragment) w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie przeczytało 42 proc. respondentów. To najlepszy wynik od sześciu lat, choć wciąż nie jest dobry. Oznacza wzrost o 3 proc. w skali roku i o 5 proc. na przestrzeni dwóch lat. Choć księgozbiory domowe częściej znajdują się tam, gdzie mieszkają osoby do 18. roku życia, to posiadanie książek w domu wciąż nie jest zjawiskiem powszechnym. Nadal potrzebna jest promocja czytelnictwa, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Taki jest cel konkursu Literacka Podróż Hestii, który właśnie miał swój finał.

Badanie Biblioteki Narodowej pokazało, że osoby w wieku 15–18 lat czytają przede wszystkim lektury szkolne oraz beletrystykę dla młodzieży. Przy wyborze książek młodzież szkolna powyżej 15. roku życia tylko marginalnie (5 proc.) kierowała się wiadomościami zaczerpniętymi w sieci, a czytała głównie lektury szkolne. Z kolei lektury spontaniczne częściej są stymulowane przez informacje pochodzące z sieci lub rozmowy z kolegami.

– Na rynku jest mnóstwo atrakcyjnych tytułów. My w tym wszystkim dostrzegamy potencjał literatury klasycznej dla dzieci i młodzieży, bo przecież to ona uczy wrażliwości, pozwala odbierać świat na poziomie emocjonalnym i daje mądrą lekcję pokory, stawiając więcej pytań niż odpowiedzi. W tym sensie literatura piękna jest innym rodzajem medium niż książki non-fiction, biografie lub poradniki – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Magdalena Kąkolewska, prezeska Fundacji Artystyczna Podróż Hestii, organizującej z ramienia ERGO Hestii konkurs Literacka Podróż Hestii.

Tym bardziej literatura w ujęciu klasycznym potrzebuje dodatkowej promocji zarówno wśród dzieci, jak i rodziców. Organizatorzy konkursu Literacka Podróż Hestii stworzyli serię podcastów, w której znane osoby, m.in. Marian Opania, Artur Barciś, Cezary Żak czy Krystyna Czubówna, czytają fragmenty książek. 6 grudnia w social mediach odbył się wielki finał akcji podcastowej i pojawił się ostatni podcast czytany przez Roberta Makłowicza, „Opowieść wigilijna”.

Tego typu promocja to tylko jeden z czynników decydujących o budowaniu czytelnictwa. Postawy lekturowe Polaków w dużej mierze różnicuje sytuacja rodzinna. Więcej czytelników jest wśród osób, w których domach mieszkają dzieci i młodzież. Jednak kwestia posiadania książek w domu pozostawia wiele do życzenia. Aż 31 proc. badanych nie ma żadnych książek lub ma tylko podręczniki szkolne. Księgozbiory domowe posiada 64 proc. respondentów. Częściej posiadają je ci, w których domach mieszkają dzieci do 18. roku życia. Jednak ponad  20 proc. osób z tej grupy nie ma żadnych książek lub ma tylko podręczniki szkolne.

Tym większy sens ma promowanie najlepszych tytułów dla dzieci i młodzieży. Jednym z konkursów, który wyróżnia autorów, autorki i wydawców klasycznych form literackich dla dzieci: powieści i opowiadań, napisanych w języku polskim i wydanych w Polsce, jest Literacka Podróż Hestii. W tegorocznej edycji tytuł najlepszej książki dla młodych czytelników i czytelniczek otrzymała powieść Katarzyny Ryrych pt. „Lato na Rodos”.

– Ideą Literackiej Podróży Hestii jest, po pierwsze, nagrodzenie, a przez to dowartościowanie literatury w jej klasycznych formach: powieści i opowiadań. A po drugie, stworzenie z nagrodzonych książek serii, która niebawem ma szanse ułożyć się w biblioteczkę „współczesnej klasyki” – mówi Michał Rusinek, prezes Fundacji im. Wisławy Szymborskiej oraz członek kapituły konkursu Literacka Podróż Hestii.

Jak podkreśla, książka pozostaje dobrym pomysłem na prezent świąteczny dla dziecka. Pełni nie tylko funkcję edukacyjną, ale też przedstawia bohaterów, które z naszymi dziećmi pozostają na całe życie. Każdy z nas może to zauważyć na własnym przykładzie.

– Dla niektórych będzie to kultowa Bromba, dla innych Harry Potter. Bohaterowie książek przeczytanych we wczesnej młodości zostają z nami przez całe życie, a ich przygody, odkrycia inspirują w najbardziej „dorosłych" sytuacjach – przekonuje Janusz Heller z Fundacji Artystyczna Podróż Hestii.

Ideą konkursu i nagrody Literacka Podróż Hestii jest zwrócenie uwagi na wartości płynące z twórczości literackiej. Poprzez konkurs jego pomysłodawcy chcieli wskazać tytuły, które mają szansę pozostać na długo w kanonie literatury dziecięco-młodzieżowej.

– Literacka Podróż Hestii to szeroko zakrojona inicjatywa ERGO Hestii oraz dwóch fundacji – im. Wisławy Szymborskiej oraz Artystyczna Podróż Hestii. W jej ramach odbywa się nie tylko konkurs na najlepszą książkę dla dzieci i młodzieży, ale również szereg innych działań – od plenerów czytelniczych po podcasty, w ramach których znane osoby czytają książki dla dzieci i młodzieży. Uczestników Literackiej Podróży Hestii nie brakuje również na różnorodnych festiwalach literackich, które odbywają się w całej Polsce – mówi Maria Rosa, dyrektor Biura Sprzedaży i Marketingu Online ERGO Hestii.