MŚP coraz więcej wnoszą do polskiego eksportu. Postęp technologiczny ułatwia im ekspansję

Polscy mikro-, mali i średni przedsiębiorcy coraz aktywniej uczestniczą w eksporcie. Dla nawet 100 tys. z nich sprzedaż zagraniczna jest dodatkowym obszarem działalności. Ekspansję międzynarodową ułatwia im rozwój e-commerce, dzięki któremu docierają do większej bazy klientów, dywersyfikują działalność i zwiększają jej opłacalność. Tylko na Amazon wartość eksportu polskich MŚP wyniosła w 2023 roku 4,7 mld zł. Taką działalność prowadziło 90 proc. obecnych w serwisie sprzedających. 

– Kiedy patrzymy na statystyki dotyczące działalności eksportowej, to zazwyczaj uwaga skupia się na większych i dużych firmach, które eksportują. Takich przedsiębiorstw jest kilkanaście tysięcy. Jednak nie można zapominać o kilkudziesięciu, może nawet ok. 100 tys. małych i średnich firm, dla których eksport nie jest główną działalnością, ale dodatkowym obszarem aktywności – mówi agencji Newseria Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej. – W ostatnich latach widać, że wśród MŚP jest większe zainteresowanie działalnością eksportową.

MŚP stanowią 99,8 proc. przedsiębiorstw działających na polskim rynku, a statystyki wskazują na dynamiczny rozwój działalności eksportowej w tym sektorze. Według danych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w 2023 roku eksport wyrobów i usług generowanych przez MŚP wyniósł 2,04 bln zł, co stanowiło wzrost o 25,5 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Gros, bo 75 proc., tego eksportu trafia głównie do krajów Unii Europejskiej, z czego największym odbiorcą są Niemcy.

– Eksport jest szczególnie ważny dla najmniejszych firm. Chodzi po pierwsze o dywersyfikację, ale również o to, że małe firmy często koncentrują się na produkcji skierowanej niekoniecznie do masowego grona odbiorców, w bardzo tanich seriach. To jest raczej produkt wyrafinowany, np. ze względu na wzornictwo czy większe, ciekawsze walory użytkowe. On jest skierowany do węższych grup odbiorców, bardziej zamożnych, którzy są gotowi za ten wyrafinowany produkt zapłacić więcej. Lokalne grono takich potencjalnych odbiorców nie jest zbyt duże, natomiast eksport daje możliwość znalezienia klientów praktycznie na całym świecie, co pozwala na zwiększenie opłacalności i uzyskanie wyższych marż – mówi Piotr Soroczyński.

Jak wskazuje, rozwój e-handlu i dostępność nowoczesnych narzędzi znacząco ułatwiły polskim przedsiębiorcom ekspansję międzynarodową. MŚP, które wcześniej miały do nich ograniczony dostęp, zyskują nowe możliwości dzięki serwisom e-commerce, nowoczesnym rozwiązaniom logistycznym i narzędziom marketingowym.

– W przeszłości eksport wydawał się niemalże czymś magicznym, wymagającym wysyłania ogromnych ilości towarów, żeby móc zaistnieć na konkurencyjnym, zagranicznym rynku. Teraz sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Praktycznie na wyciągnięcie ręki, na kilka kliknięć mamy dostęp do bardzo wielu klientów, a dzięki postępowi logistyki dziś wystarczy paleta lub pół palety, aby z powodzeniem sprzedawać produkty za granicą – mówi ekonomista KIG.

– W 2023 roku polskie MŚP sprzedały na Amazonie ponad 30 mln produktów, co oznacza, że do klientów trafiał średnio jeden produkt na sekundę. Widzimy nie tylko rosnące zainteresowanie polskimi produktami, ale też bardzo duże zainteresowanie przedsiębiorców z Polski eksportem i sprzedażą u nas. A teraz jest najlepszy czas, ponieważ ci, którzy rozpoczynają działalność na Amazon.pl, są przez sześć miesięcy zwolnieni z opłaty prowizyjnej i abonamentowej – mówi Agata Jasińska, menedżerka ds. usług handlowych w Amazonie.

Rejestracja na Amazon.pl umożliwia przedsiębiorcom sprzedaż do 10 krajów Europy (Francja, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Irlandia, Włochy, Szwecja, Belgia, Holandia i Polska). Rozwój globalnych marketplace’ów umożliwia firmom dotarcie do setek milionów klientów w wielu krajach bez konieczności dużych inwestycji i budowania własnej infrastruktury. Statystyki pokazują, że w 2023 roku sprzedaż polskich MŚP za pośrednictwem Amazon wzrosła o 5 mln produktów w ujęciu rocznym. Łączna wartość ich eksportu przekroczyła 4,7 mld zł. 90 proc. rodzimych firm korzystających z Amazona eksportowało swoje produkty, co stanowi wzrost o 15 pkt proc. r/r. Wśród najpopularniejszych kategorii znalazły się m.in. dom i kuchnia, uroda i odzież.

– Dla polskich MŚP sprzedaż produktów na Amazonie jest łatwa, bo w cyfrowej gospodarce zacierają się różnice między dużymi a małymi firmami. Wszyscy mają dostęp do tych samych narzędzi i tej samej bazy setek milionów klientów, więc kluczowa staje się atrakcyjność oferty i szybkość dostawy do klienta – mówi Agata Jasińska. – W ramach rozwiązania Fulfilment by Amazon przedsiębiorcy mogą wysłać swoje produkty do naszego centrum logistycznego w Polsce. Następnie my pakujemy i wysyłamy je do klientów końcowych w Polsce i Europie. Zajmujemy się również obsługą klienta w lokalnym języku oraz ewentualnymi zwrotami, więc cały ciężar logistyki jest przeniesiony z przedsiębiorcy na nas.

Jak wskazuje, logistyka pozostaje jedną z największych barier w działalności eksportowej polskich MŚP. Usługi międzynarodowego marketplace’u, jakim jest Amazon, obejmują nie tylko magazynowanie, pakowanie, wysyłkę, ale także obsługę zwrotów. Tego typu serwisy oferują sprzedającym m.in. narzędzia do zakładania kont, zarządzania sprzedażą i monitorowania wyników, dzięki czemu nawet firma, która nie ma rozbudowanego zespołu pracowników, może zaistnieć i działać w skali międzynarodowej.

– Mamy dostępne bardzo ciekawe narzędzia marketingowe, m.in. Sponsored Products, czyli produkty sponsorowane, oraz dedykowany sklep marki, czyli Brand Store w ramach bezpłatnego programu Amazon Brand Registry. Przedsiębiorcy, którzy się w nim rejestrują, mają też dostęp do narzędzi analitycznych. Ponadto ten program pomaga również ochronić markę przed podróbkami i ewentualnymi nieuczciwymi sprzedawcami – mówi menedżerka ds. usług handlowych w Amazonie. – Bardzo dobrym narzędziem wspierającym sprzedaż jest też udział w różnego rodzaju Okazjach Amazon, które zawsze zwiększają ruch na naszej stronie. Najnowszą inicjatywą jest sklep Polskie Marki, w którym promujemy rodzimych przedsiębiorców i ich produkty. To jest przestrzeń sprzedażowo-promocyjna, gdzie klienci mogą znaleźć najpopularniejsze produkty polskich marek.

Jak wskazuje Piotr Soroczyński, mali i średni przedsiębiorcy potrzebują wsparcia, żeby przełamać bariery związane z ekspansją zagraniczną, w tym braki w wiedzy i narzędziach oraz obawy dotyczące wysokich kosztów i ryzyka związanego z eksportem.

– Element wsparcia w wychodzeniu na zewnątrz jest bardzo ważny. Wiele firm, zwłaszcza tych małych, nie decyduje się na to, ponieważ obawiają się, że próg wejścia w działalność eksportową będzie dla nich zbyt drogi i jednocześnie zbyt ryzykowny. Jednak jeśli będą się pojawiać techniczne możliwości wsparcia tej ekspansji, to będzie to oczywiście dla MŚP bardzo pomocne – mówi ekonomista.