Mówi: | Marek Woszczyk |
Funkcja: | Prezes Urzędu Regulacji Energetyki |
Dziś rusza giełda gazu. Woszczyk: nadal mamy do czynienia z quasi-monopolem
Od dziś gaz będzie można kupować na giełdzie, co ma przyczynić się do zbudowania konkurencji na rynku zdominowanym obecnie przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. Dopóki jednak na parkiet nie popłynie co najmniej 70 proc. paliwa, którym dysponuje koncern, nie można mówić o wolnym rynku – uważa Marek Woszczyk, prezes Urzędu Regulacji Energetyki.
– Uruchomienie giełdy gazu jest momentem przełomowym, krokiem milowym w liberalizacji rynku gazu i w zasadzie – w tworzeniu prawdziwie funkcjonującego rynku błękitnego paliwa w Polsce – mówi Marek Woszczyk.
Przygotowania do dzisiejszego dnia trwały od kilku lat. Zostały poprzedzone m.in. wyznaczeniem spółki Gaz-System na operatora systemu przesyłowego, zarówno dla krajowej sieci gazowej, jak i na polskim odcinku rurociągu jamalskiego. Przygotowano także nowy kodeks sieciowy, zwany Instrukcją Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej. Wprowadzono także możliwość handlu gazem w tzw. punkcie wirtualnym, a nie jedynie w punktach fizycznych.
Jednak uruchomienie giełdy w praktyce nie byłoby możliwe bez deklaracji PGNiG, które obiecało, że jeszcze w grudniu udostępni co najmniej 100 mln m3 gazu kwartalnie.
– Tę dobrowolność skutecznie wzmacniałby obowiązek sprzedaży gazu na parkiecie na poziomie większym niż 30 proc. – przekonuje w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria prezes URE. – Na rynku gazu nie ma obliga giełdowego, które z powodzeniem od dwóch lat funkcjonuje na rynku energii elektrycznej.
Są jednak szanse na to, że taki wymóg pojawi się w wraz z uchwaleniem nowelizacji Prawa energetycznego (tzw. mały trójpak energetyczny). Właśnie trwają nad nim prace w Sejmie. W projekcie znalazł się zapis zobowiązujący firmy handlujące gazem do sprzedaży przynajmniej 30 proc. wolumenu tego paliwa na giełdzie towarowej.
– Jest to bardzo dobry postulat. Szczerze mu kibicuję, choć wolałbym, żeby ten wolumen był większy. Natomiast trzymam kciuki, żeby to obligo giełdowe zostało wprowadzone, bo w Polsce mamy wciąż do czynienia z quasi-monopolem na rynku gazu – podkreśla Marek Woszczyk.
I tłumaczy, dlaczego tak ważna jest sprzedaż surowca poprzez giełdę.
– Stawka gazu wyznaczona poprzez indeks giełdowy będzie ceną wiarygodną. To da również płynność na rynku gazu, bo większy wolumen oznacza także większe możliwości dokonywania transakcji. Giełda jest miejscem dającym pewność, że surowiec na pewno jest, jeżeli komuś brakuje, to może „przyjść” na giełdę i ten gaz kupić. A jeżeli ma go za dużo, może tutaj go odsprzedać – wyjaśnia.
Prezes URE konsekwentnie stoi na stanowisku, że na uwolnienie rynku pozwoli obligo na poziomie minimum 70 proc.
– Ta liczba wzięła się stąd, że Komisja Europejska pozwała Polskę za utrzymywanie niesłusznych, w jej ocenie, regulacji cen gazu na naszym rynku. Wolumen gazu, który jest sprzedawany na giełdzie, musi odpowiadać konsumpcji segmentu, który miałby podlegać uwolnieniu w pierwszym rzędzie, czyli odbiorcy przemysłowego, stąd te 70 procent. 30 procent mnie cieszy, ale uważam, że to za mało i można tu się odważnie pokusić o poziom 70 procentowy – podsumowuje Marek Woszczyk.
Komisja Europejska stoi na stanowisku, że ceny regulowane dostaw gazu, tzn. ceny ustalane w drodze interwencji państwa (przez prezesa URE), a nie wyłącznie w wyniku gry podaży i popytu, są przeszkodą w zbudowaniu rynku gazu. Pomimo istnienia formalno-prawnych możliwości zmiany dostawcy przez odbiorców, brakuje faktycznej alternatywy dla dominanta rynkowego, jakim jest PGNiG.
W takiej sytuacji uwolnienie rynku od administracyjnej kontroli cen spowodowałoby, że funkcjonowałby co najmniej w krótkim okresie, de facto w warunkach monopolu. Dominująca pozycja PGNiG na wszystkich szczeblach obrotu i dystrybucji gazu, umożliwiłaby stosowanie praktyki zaniżania marży, czyli zawyżania ceny hurtowej do poziomu blokującego konkurentom wejście na rynek detaliczny (lub zmusza ich do wyjścia z tego rynku).
Czytaj także
- 2025-07-18: Były prezes PGE: OZE potrzebuje wsparcia magazynów energii. To temat traktowany po macoszemu
- 2025-05-20: Rosyjskie surowce przestaną płynąć do UE. Spóźniony, ale ambitny i istotny plan ma być wdrożony do 2027 roku
- 2025-05-21: Przybywa ośrodków zajmujących się medycyną długowieczności. Pacjenci zyskują dostęp do najnowszych technologii medycznych
- 2025-03-31: Biznes apeluje o wdrożenie pakietu Omnibus. Chodzi o zmniejszenie obowiązków związanych z ESG
- 2025-02-25: Wzrost udziału kobiet we władzach spółek z WIG140 rozczarowująco niski. Co piąta firma ma zarząd i radę nadzorczą w męskim składzie
- 2024-11-21: Media społecznościowe pełne treści reklamowych od influencerów. Konieczne lepsze ich dopasowanie do odbiorców
- 2024-09-19: Nowe trendy w digital marketingu. Innowacje rewolucjonizują działania agencji i klientów
- 2024-08-14: Coraz więcej odmów przyłączenia do sieci dla źródeł OZE. Problemy ma nie tylko Polska
- 2024-08-01: Polska marnuje potencjał bycia europejskim liderem w produkcji biometanu. Jak dotąd nie działa żadna taka instalacja
- 2024-05-10: Komisarz UE ds. energii: Możemy i powinniśmy ograniczyć Rosji dostęp do finansowania i technologii w obszarze LNG
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Prawo

Duże możliwości korzystania z funduszy europejskich przez polskie firmy. Szczególnie w obszarze obronności
W ramach polityki spójności i Krajowego Planu Odbudowy Polska ma do dyspozycji 190 mld zł na wsparcie polskich firm. Środków dla przedsiębiorców nie zabraknie również w nowej perspektywie finansowej po 2027 roku. Dedykowane im programy KPO obejmują nie tylko wsparcie finansowe, ale również inwestycje i reformy deregulujące polską gospodarkę. Ich celem jest zwiększenie jej konkurencyjności, jak również bezpieczeństwa w kontekście położenia geopolitycznego Polski. Na szczególnie szeroką ofertę programów mogą liczyć sektory obronności i transportowy.
Farmacja
Zniesienie zakazu reklamy aptek może zwiększyć świadomość pacjentów o usługach farmaceutycznych. Taki może być skutek wyroku TSUE

W czerwcu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że obowiązujący w Polsce całkowity zakaz reklamy aptek narusza prawo UE. To oznacza, że Polska będzie musiała dostosować regulacje. Dla pacjentów wyrok oznacza szerszy dostęp do informacji o usługach farmaceutycznych, a dla właścicieli aptek – możliwość legalnej komunikacji z rynkiem. Naczelna Rada Aptekarska obawia się chaosu prawnego i wezwała resort zdrowia do uregulowania sytuacji prawnej.
Prawo
Przemysł chemiczny czeka na szczegóły unijnego wsparcia dla sektora. Najważniejsza jest obniżka cen energii

Komisja Europejska przedstawiła plan działania dla modernizacji i wzmocnienia konkurencyjności unijnego przemysłu chemicznego. Plan ma być rozwiązaniem najważniejszych wyzwań stojących przed sektorem chemicznym w Europie, w tym m.in. wysokich cen energii i nieuczciwej konkurencji na rynkach zagranicznych. KE chce również promować inwestycje w innowacje, ESG, a także uprościć unijne przepisy dotyczące chemikaliów.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.