Mówi: | Jan Szyszko |
Funkcja: | sekretarz stanu |
Firma: | Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej |
Polska unijnym liderem w pracach nad Społecznym Planem Klimatycznym. Ma pomóc w walce z ubóstwem energetycznym
Polska jest najbardziej zaawansowana spośród państw członkowskich w pracach nad stworzeniem Społecznego Planu Klimatycznego, który ma zostać przedstawiony w ciągu kilku tygodni. W ramach planu 50 mld zł ze Społecznego Funduszu Klimatycznego trafi na wsparcie transformacji energetycznej w Polsce, z czego jedna trzecia – na inwestycje w obszarze budownictwa. Z założenia środki te mają uchronić najbiedniejszych przed ubóstwem energetycznym w czasie przejściowym transformacji energetycznej.
– Prace nad Społecznym Funduszem Klimatycznym są na najbardziej zaawansowanym etapie w Europie – to usłyszeliśmy ostatnio, rozmawiając z Komisją Europejską – powiedział agencji Newseria Biznes Jan Szyszko, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej podczas Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie. – Odbyło się już pierwsze spotkanie grupy roboczej złożonej z przedstawicieli rządu, samorządu i organizacji obywatelskich, co jest równie ważne, jesteśmy już po konsultacjach międzyresortowych. Myślę, że w ciągu kilku tygodni będziemy już w stanie bardziej szeroko przedstawić ten plan.
Społeczny Fundusz Klimatyczny to nowe narzędzie finansowe, które ma pozwolić na ekonomiczne wyrównanie szans poszczególnych państw przechodzących transformację energetyczną. Polska ma być jego największym beneficjentem. Społeczny Plan Klimatyczny, nad którym pracuje MFiPR, to plan na zagospodarowanie 50 mld zł w okresie od 2026 do 2032 roku. Przedstawiciele resortu mówią o nim „KPO2”, tylko z mniejszym budżetem, ponieważ pieniądze te trafią na szereg nowych inwestycji. Jak wyjaśniła w maju br. ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, z tej puli będzie finansowany okres przejściowy pomiędzy obecną przestarzałą i niewydolną energetyką a nowoczesnym, tanim i opłacalnym dla konsumentów i gospodarki systemem energetycznym. Środki te mają pomóc gospodarstwom domowym, małym przedsiębiorstwom i użytkownikom transportu, najbardziej narażonym na ubóstwo energetyczne.
– Co ważne, około 1/3 z tego planu to będą pieniądze na dopłaty bezpośrednie, na wsparcie transportu, budownictwa, opłacenie rachunków energetycznych. Będziemy budować te modele tak, żeby pomogły w jak największym stopniu tym, którzy tego wsparcia najbardziej potrzebują, czyli najmniej zamożnym Polakom – wyjaśnia Jan Szyszko.
To dla tej grupy koszty transformacji energetycznej mogą się okazać najwyższe. Docelowo proces ten ma jednak stanowić ułatwienie i oszczędności dla konsumentów energii, a nie dodatkowe obciążenie. Stąd potrzeba wsparcia osób najmniej zamożnych oraz małych i średnich przedsiębiorców. Ma to związek z planowanym na 2027 rok wdrożeniem ETS2, czyli systemu handlu emisjami, w nowych sektorach, m.in. w budownictwie i transporcie drogowym. Oznacza to m.in. konieczność ponoszenia opłat od emisji dwutlenku węgla ze spalania paliw kopalnych w domach. MFiPR ma obawy co do konsekwencji wejścia w życie nowych regulacji, szczególnie dla najbardziej wrażliwych grup.
– Pojawiły się nowe dane dotyczące ubóstwa w Polsce. Ono wzrosło w 2023 roku, co jest bardzo złą wiadomością. Nie możemy sobie pozwolić na wprowadzenie nowych mechanizmów, które pogłębią złą sytuację materialną osób, które już dzisiaj nie są zamożne – podkreśla ekspert.
Jak wynika z raportu EAPN Polska „Poverty Watch 2024”, w ubiegłym roku prawie co 15. Polak żył w skrajnej biedzie. Jej zasięg w ciągu roku zwiększył się z ok. 1,7 mln (4,6 proc. społeczeństwa) do 2,5 mln (6,6 proc.) i dotyczyło to głównie rodzin z dziećmi, seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Ostatni raz taki poziom ubóstwa skrajnego został zanotowany w 2015 roku i autorzy raportu alarmują, że Polska jest na krawędzi kryzysu społecznego. Z przytaczanych w raporcie danych, m.in. GUS, wynika, że w latach 2019–2023 postępuje wzrost zjawiska ubóstwa energetycznego w Polsce, które uwzględnia zarówno niskie dochody, jak i wysokie wydatki na cele energetyczne oraz stan efektywności energetycznej budynku. Dotyczy ono kilku milionów Polaków. Do wzrostu skali problemu przyczyniły się rosnące koszty energii i jednoczesny spadek zdolności do regulowania zobowiązań. EAPN Polska wskazuje na konieczność podjęcia działań w zakresie polityki społecznej i energetycznej, aby przeciwdziałać dalszej eskalacji problemu. Jedną z pilnych rekomendacji są właśnie inwestycje w efektywność energetyczną budynków w ramach Społecznego Planu Klimatycznego.
– Jakiekolwiek nowe mechanizmy, takie jak ETS2, muszą być wprowadzone w taki sposób, żeby nie obciążały i nie wprowadzały w jeszcze większą biedę osób najmniej zamożnych. Będziemy o tym rozmawiać w Unii Europejskiej na początku przyszłego roku – zapowiada wiceminister funduszy i polityki regionalnej.
Jak podkreśla, niewykluczone są zmiany w planowanym modelu ETS2 i to będzie przedmiotem negocjacji.
– Osoby, które wymieniły źródło ciepła z węglowego na gazowe w ostatnich latach, można powiedzieć, że już raz tę transformację energetyczną przeszły, więc byłoby wysoce niesprawiedliwe, gdyby teraz dostały informację od rządu czy od Unii Europejskiej, że coś, co uważały za ekologiczne dwa lata temu, dziś już nie jest z jakiegoś powodu. Tak że sytuacja tych osób na pewno będzie przedmiotem tych rozmów w Unii Europejskiej, które będziemy chcieli przeprowadzać – zapewnia Jan Szyszko. – Już teraz Polska i premier Donald Tusk udowadnia, że potrafimy być liderami debaty w kwestiach migracyjnych, podobnie powinniśmy i możemy się stać liderami debaty w kwestiach gospodarczych.
Czytaj także
- 2025-04-17: PGE mocno inwestuje w odnawialne źródła energii. Prowadzi też analizy dotyczące Bełchatowa jako lokalizacji drugiej elektrowni jądrowej
- 2025-04-15: Cykl życia smartfona jest coraz dłuższy. Mimo to większość Polaków chciałaby go wymieniać maksymalnie co dwa lata
- 2025-04-09: Jeszcze większe wsparcie dla konkurencyjności i rozwoju polskiej gospodarki. BGK prezentuje nową strategię
- 2025-04-04: W drugiej połowie roku do sprzedaży trafi najinteligentniejszy Mercedes. W pełni elektryczny CLA jest krokiem do całkowitej dekarbonizacji produkcji
- 2025-04-03: Krakowska fabryka Philip Morris przestawia się na produkcję wkładów tytoniowych do nowych podgrzewaczy. Amerykański koncern ogłosił zakończenie inwestycji o wartości blisko 1 mld zł
- 2025-04-07: Różnice w prawodawstwie państw UE hamują eksport i rozwój firm. Biznes apeluje o ujednolicenie przepisów
- 2025-04-10: Pierwsze efekty prac deregulacyjnych możliwe już jesienią. Ten proces uwolni w firmach środki na inwestycje
- 2025-03-28: Enea zapowiada kolejne zielone inwestycje. Do 2035 roku chce mieć prawie 5 GW mocy zainstalowanej w OZE
- 2025-04-02: Cyfrowa transformacja wymaga od liderów biznesu nowych kompetencji. Wśród nich kluczowe są otwartość na zmianę i empatia
- 2025-04-18: UE lepiej przygotowana na reagowanie na klęski żywiołowe. Od czasu powodzi w Polsce pojawiło się wiele usprawnień
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Prawo

UE lepiej przygotowana na reagowanie na klęski żywiołowe. Od czasu powodzi w Polsce pojawiło się wiele usprawnień
Na tereny dotknięte ubiegłoroczną powodzią od rządu trafiło ponad 4 mld zł. Pierwsze formy wsparcia, w tym zasiłki, pomoc materialna czy wsparcie dla przedsiębiorców, pojawiły się już w pierwszych dniach od wystąpienia kataklizmu. Do Polski ma też trafić 5 mld euro z Funduszu Spójności UE na likwidację skutków powodzi. Doświadczenia ostatnich lat powodują, że UE jest coraz lepiej przygotowana, by elastycznie reagować na występujące klęski żywiołowe.
Prawo
Rzecznik MŚP: Obniżenie składki zdrowotnej to nie jest szczyt marzeń. Ideałem byłby powrót do tego, co było przed Polskim Ładem

Podczas najbliższego posiedzenia, które odbędzie się 23 i 24 kwietnia, Senat ma się zająć ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zakłada ona korzystne zmiany w składkach zdrowotnych płaconych przez przedsiębiorców. Rzecznik MŚP apeluje do izby wyższej i prezydenta o przyjęcie i podpisanie nowych przepisów. Pojawiają się jednak głosy, że uprzywilejowują one właścicieli firm względem pracowników, a ponadto nie podlegały uzgodnieniom, konsultacjom i opiniowaniu.
Handel
Konsumpcja jaj w Polsce rośnie. Przy zakupie Polacy zwracają uwagę na to, z jakiego chowu pochodzą

Zarówno spożycie, jak i produkcja jaj w Polsce notują wzrosty. Znacząca większość konsumentów przy zakupie jajek zwraca uwagę na to, czy pochodzą one z chowu klatkowego. Polska jest jednym z liderów w produkcji i eksporcie jajek w UE, ale ma też wśród nich największy udział kur w chowie klatkowym. Oczekiwania konsumentów przyczyniają się powoli do zmiany tych statystyk.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.