Mówi: | dr hab. Wawrzyniec Konarski, rektor i prof. Akademii Finansów i Biznesu Vistula amb. Krzysztof Paturej, prezes zarządu, Międzynarodowe Centrum Bezpieczeństwa Chemicznego (ICCSS) |
Rośnie liczba cyberataków na infrastrukturę krytyczną. Skuteczna ochrona zależy nie tylko od nowych technologii, ale też odporności społecznej
W ciągu ostatnich dwóch lat doszło na świecie do ponad 800 cyberataków o wymiarze politycznym na infrastrukturę krytyczną – wylicza Europejskie Repozytorium Cyberincydentów. Ochrona tego typu infrastruktury staje się więc priorytetem. Rozwiązania, które będą to wspierać, muszą uwzględniać nowe technologie i wiedzę ekspercką, lecz również budowanie społeczeństwa odpornego na cyberzagrożenia.
– Cyberbezpieczeństwo staje się fundamentem myślenia o ochronie ludności państwa. Na wypadek konfliktu atakowane będą przede wszystkim takie segmenty państwa, które dotyczą np. energetyki czy łączności. To oznacza, że z pewnością elementy cyberbezpieczeństwa muszą być wdrożone w życie po to, żeby takie zagrożenie było zminimalizowane – mówi agencji Newseria dr hab. Wawrzyniec Konarski, rektor i prof. Akademii Finansów i Biznesu Vistula.
Z danych Europejskiego Repozytorium Cyberincydentów wynika, że w latach 2023–2024 odnotowano ok. 1,4 tys. cyberataków, z czego ponad połowa (812) była wymierzona w infrastrukturę krytyczną. Ze względu na stopień skomplikowania odpowiedzialne są za nie przede wszystkim wrogie państwa. EuRepoC ocenia, że najczęściej ofiarami ataków są systemy opieki zdrowotnej, organizacje finansowe, również sektory telekomunikacyjny, transportowy i energetyczny. Natężenie cyberzagrożeń pokazuje agresja Rosji na Ukrainę. Coraz częściej Rosja próbuje osłabić sojuszników Ukrainy za pomocą cyberataków, podpaleń i innych form ataków – w 2024 roku w Europie odnotowano ok. 500 podejrzanych incydentów. Co piąty można przypisać rosyjskim atakom hybrydowym czy szpiegostwu.
– Ochrona infrastruktury krytycznej ma absolutne pierwszeństwo. Infrastrukturą krytyczną jest wszystko: nie tylko elektrownia, nie tylko dostawy wody, ale smart city. Praktycznie wszystko, co jest sterowane online, możemy zablokować, wszystko staje się infrastrukturą krytyczną – mówi amb. Krzysztof Paturej, prezes zarządu Międzynarodowego Centrum Bezpieczeństwa Chemicznego (ICCSS).
W marcu 2024 roku rząd USA ostrzegł gubernatorów stanów, że zagraniczni hakerzy przeprowadzają cyberataki na systemy wodociągowe i kanalizacyjne na terenie całego kraju. Hakerzy związani z Iranem zaatakowali zakład wodociągowy w Pensylwanii. Z kolei chińska grupa hakerska miała być z kolei odpowiedzialna za atak na technologię informatyczną wielu krytycznych systemów infrastrukturalnych w USA, w tym wody pitnej. Już kilka lat wcześniej, w 2021 roku rosyjscy hakerzy sparaliżowali Colonial Gas Pipeline, największego w USA operatora rurociągów z paliwami. Także w Polsce ofiarą hakerów padły oczyszczalnie ścieków w Kuźnicy czy na Mazurach.
– Dzisiaj na poziomie gminy musimy chronić źródła wody, źródła energii, sterowanie ruchem. To wszystko jest elementem ochrony nie tylko infrastruktury krytycznej, ale też tzw. usług kluczowych i musimy te systemy budować w sposób odporny na cyberzagrożenia – przekonuje amb. Krzysztof Paturej.
Kluczowym warunkiem bezpieczeństwa jest odporność społeczna, czyli zdolność społeczności, instytucji i krytycznej infrastruktury do zapobiegania, stawiania oporu, dostosowywania się do złożonych zagrożeń i odzyskiwania sił po ewentualnych atakach. Zdaniem prezesa ICCSS skuteczna ochrona wymaga zintegrowanych rozwiązań, które łączą nowoczesne technologie z wdrażaniem odporności społecznej.
– Sztuczna inteligencja stwarza dwa kluczowe nowe elementy. Po pierwsze, daje możliwość analizowania wielu możliwych sytuacji i scenariuszy, pokazywania realnych możliwości działania. Testowaliśmy to i zaczyna to działać. Po drugie, co jest absolutnie kluczowym elementem, sztuczna inteligencja znacząco usprawni komunikację, a to jest pięta achillesowa całego systemu reagowania na zagrożenie – ocenia amb. Krzysztof Paturej. – Widzę też szereg zagrożeń związanych ze sztuczną inteligencją, na przykład sposób przekazywania dezinformacji jest nieprawdopodobny i musimy się nauczyć z tym żyć.
Agencja UE ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) przygotowała raport stanu dojrzałości cyberbezpieczeństwa, a także ocenę możliwości cyberbezpieczeństwa w Europie. Wynika z niego, że rośnie świadomość zagrożeń, podobnie jak poziom umiejętności cyfrowych, konieczne jest jednak wzmocnienie kadr UE w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Zdaniem ENISA istotne będzie wspólne podejście krajów UE do problemu niedoboru umiejętności w zakresie cyberbezpieczeństwa. Już teraz na uczelniach rośnie liczba kierunków związanych z tym tematem.
– Jeżeli będziemy mieli do czynienia z rosnącym przekonaniem, że możemy się czuć zagrożeni, to z oczywistych powodów zapotrzebowanie na takich ekspertów będzie rosło – podkreśla dr hab. Wawrzyniec Konarski. – Nasza uczelnia ma profil biznesowy, w związku z tym kierujemy się również tym, jakie jest zapotrzebowanie na rynku. Wygląda na to, że potencjalni studenci są zainteresowani tym, żeby w ramach cyberkierunków pogłębić swoją wiedzę. To dla nas istotne, bo mamy podatny grunt merytoryczny w postaci konkretnych ludzi, ale później ci sami ludzie są naszą wizytówką, przygotowując struktury polskiego państwa do tego, żeby stawić czoło cyberzagrożeniom.
Z „Barometru cyberbezpieczeństwa” KPMG wynika, że trudności związane z rekrutacją to obecnie największy problem w osiągnięciu odpowiedniego poziomu zabezpieczeń, co wskazała przez ponad połowa badanych.
Czytaj także
- 2025-05-05: Konkurs NCBR i Orlenu ma wesprzeć najciekawsze rozwiązania dla przemysłu rafineryjno-petrochemicznego. Na ich rozwój trafi blisko 200 mln zł
- 2025-04-28: Niepewna sytuacja zwracanych do Skarbu Państwa gruntów dzierżawnych. To może się wiązać z likwidacją infrastruktury rolniczej i miejsc pracy
- 2025-05-05: Państwowa Agencja Atomistyki przygotowuje się do nadzoru nad pierwszą polską elektrownią jądrową. Kluczową kwestią jest bezpieczeństwo
- 2025-04-30: W Centralnym Rejestrze Umów znajdą się wydatki publiczne powyżej 10 tys. zł. Z powodu tak wysokiego progu wiele umów pozostanie niejawnych
- 2025-04-22: Kwestie bezpieczeństwa priorytetem UE. Polska prezydencja ma w tym swój udział
- 2025-04-23: Ogromna baza magazynowa zbóż w Wielkopolsce do likwidacji. Pracę może stracić kilkaset osób
- 2025-04-08: Projekt unijnego budżetu po 2027 roku będzie przedstawiony w lipcu. Polska może odegrać istotną rolę w pracach nad nim
- 2025-04-10: Na platformach sprzedażowych mogą się znajdować szkodliwe produkty. Dotyczy to całego rynku online
- 2025-04-09: Wzrost wydatków na obronność ma być priorytetem nowego wieloletniego budżetu UE. Nie będzie jednak cięć w polityce spójności
- 2025-04-08: Alkohol najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną u młodzieży. Coraz większa popularność e-papierosów
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Ochrona środowiska

Państwowa Agencja Atomistyki przygotowuje się do nadzoru nad pierwszą polską elektrownią jądrową. Kluczową kwestią jest bezpieczeństwo
Trwają przygotowania do budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej na Pomorzu. Zgodnie z harmonogramem przedstawianym przez rząd fizyczna budowa ma ruszyć w 2028 roku, a początek eksploatacji pierwszego bloku planuje się na 2036 rok. Również Państwowa Agencja Atomistyki przygotowuje się do realizacji zadań związanych z dozorem nad budową, rozruchem i eksploatacją nowej jednostki. Kluczowe są kwestie związane z bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną obiektu.
Ochrona środowiska
K. Wyszkowski: Porozumienie paryskie to duże osiągnięcie. Odwrót USA tego nie zmieni

Z danych Climate Action Tracker wynika, że do końca lutego br. tylko 18 państw sygnatariuszy porozumienia paryskiego zaktualizowało swoje plany realizacji celów klimatycznych do 2035 roku. Chociaż walka z rosnącymi emisjami CO2 nie postępuje w takim tempie, jakie jest wymagane, to samo porozumienie klimatyczne z Paryża należy uznać za osiągnięcie, które przyniesie efekty. Zdaniem Kamila Wyszkowskiego z UN GCNP nie powinno tego zmienić nawet wycofanie się z niego Stanów Zjednoczonych.
Ochrona środowiska
Konkurs NCBR i Orlenu ma wesprzeć najciekawsze rozwiązania dla przemysłu rafineryjno-petrochemicznego. Na ich rozwój trafi blisko 200 mln zł

Niemal 200 mln zł trafi na realizację innowacyjnych projektów dla przemysłu rafineryjno-petrochemicznego. NCBR i Orlen w ramach konkursu NEON III chcą znaleźć partnerów wśród instytucji naukowych i technologicznych do działania w trzech obszarach: dekarbonizacji, cyfryzacji i gospodarki obiegu zamkniętego. Nabór wniosków potrwa do 30 czerwca br.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.