Mówi: | Kamil Wyszkowski, dyrektor wykonawczy, UN Global Compact w Polsce dr Sławomir Wysocki, dyrektor, Wojewódzki Specjalistyczny ZZOZ Chorób Płuc i Gruźlicy w Wolicy Michał Grzybowski, prezes zarządu, Philips Polska |
Sektor ochrony zdrowia zatruwa środowisko bardziej niż lotnictwo czy przemysł stoczniowy. Szpitale potrzebują planu zielonej transformacji
Co piąty szpital w Polsce ma ponad 70 lat i nie jest energooszczędny. Stan tych budynków ma znaczenie nie tylko dla zdrowia pacjentów, lecz również kondycji środowiska naturalnego. Poza dużym zużyciem energii obciążeniem jest również łańcuch dostaw dla szpitalnej gastronomii czy brak odpowiedniej gospodarki odpadami medycznymi. Transformacja w tym zakresie jest konieczna, ponieważ sektor opieki zdrowotnej obciąża środowisko i klimat nawet bardziej niż lotnictwo czy przemysł stoczniowy – pokazuje nowy raport „Zielone szpitale”, opracowany przez UN Global Compact Network Poland we współpracy z firmą Philips i zaprezentowany podczas Światowego Forum Miejskiego ONZ w Katowicach. W Polsce takim statusem mogą się pochwalić zaledwie dwie placówki.
– Gdybyśmy skumulowali wszystkie szpitale w jednym miejscu i stworzyli z nich hospital state, nowe państwo, to byłoby ono na piątej pozycji pod względem globalnych emisji gazów cieplarnianych do atmosfery – mówi agencji Newseria Biznes Kamil Wyszkowski, dyrektor wykonawczy UN Global Compact w Polsce.
Największym źródłem emisji klimatycznych w służbie zdrowia jest spalanie paliw kopalnych – węgla, ropy i gazu. W sumie opieka zdrowotna odpowiada za 4,4 proc. globalnych emisji CO2. Aż 71 proc. całkowitych emisji gazów cieplarnianych sektora zdrowotnego pochodzi zaś z łańcucha dostaw, czyli np. produkcji i transportu leków, urządzeń medycznych czy jedzenia i wyposażenia dla szpitali.
– Sektor ochrony zdrowia jest w tym momencie bardziej obciążający dla środowiska niż sektor lotniczy albo stoczniowy – wskazuje Michał Grzybowski, prezes Philips Polska.
Co ciekawe, wzrost emisji gazów cieplarnianych w opiece zdrowotnej można by obniżyć o 70 proc., gdyby kraje będące sygnatariuszami porozumienia paryskiego realizowały zawarte w nim zobowiązania. Tak się jednak nie dzieje, a na dodatek tylko 0,3 proc. całkowitych funduszy przeznaczanych na walkę ze zmianami klimatycznymi jest przeznaczanych na transformację systemu opieki zdrowotnej – wynika z nowego raportu „Zielone szpitale”, opracowanego przez UN Global Compact Network Poland we współpracy z firmą Philips.
– Ochrona zdrowia i ochrona planety przed zmianą klimatu to są dwa bardzo silnie powiązane zagadnienia. W tym roku Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała prawo do czystego środowiska za prawo człowieka. W tle mamy 9 mln przedwczesnych zgonów na świecie z powodu niskiej jakości powietrza, wody, a w konsekwencji braku dostępu do odpowiedniej opieki medycznej. W Europie to jest pół miliona ludzi, Polska na tej mapie też jest przecież obecna. Sama niska jakość powietrza w naszym kraju zabija co roku nie mniej niż 45 tys. osób – mówi Kamil Wyszkowski.
Autorzy raportu wskazują, że zielona transformacja powinna się rozpocząć od szpitali: poprawy ich efektywności energetycznej, zmiany podejścia do projektowania i budowy, a także cyfryzacji i modyfikacji łańcuchów dostaw dla szpitali tak, aby były bardziej zrównoważone.
– Budynki szpitalne są bardzo silnie energochłonne i dość stare. W Polsce co piąty szpital ma ponad 70 lat, te budynki absolutnie nie są definiowane jako energooszczędne – mówi Kamil Wyszkowski. – Musimy zadbać o to, żeby sieć szpitali i poszczególne budynki były lepiej zarządzane, jak najlepiej doposażone w infrastrukturę, jak najlepiej zbudowane – chociażby po to, żeby uniknąć np. syndromu chorego budynku, który wręcz pogarsza stan zdrowia przebywających w nim osób. Kluczowa jest też dbałość o oświetlenie i hałas, żeby nie był doskwierający, zwłaszcza jeśli chodzi o budynki szpitalne, które są umiejscowione w centrach miast. Wreszcie kwestia wentylacji i innych problemów z niewłaściwą cyrkulacją powietrza, co w kontekście osób chorych ma potężne znaczenie.
Dyrektor polskiego oddziału UN Global Compact wskazuje, że aby zredukować wpływ szpitali i sektora opieki zdrowotnej na środowisko, trzeba podejść do tego kompleksowo, uwzględniając cały łańcuch wartości. A kompleksowe spojrzenie na zielone szpitale powinno uwzględniać też m.in. ich lokalizację i otoczenie.
– Budynki szpitalne generalnie potrzebują zazielenienia. Jeżeli mamy budynek w centrum miasta, spokojnie można go pokryć ścianą zieleni, co sprzyja też energooszczędności, bo taka zielona ściana odbija promienie słoneczne i schładza budynek – wymienia ekspert. – Tak samo warto zadbać też o zieleń wewnątrz budynku.
Raport „Zielone szpitale” pokazuje, że w Polsce coraz więcej placówek inwestuje w pompy ciepła, modernizację węzłów cieplnych i centrale wentylacyjne wyposażone w chłodnice, a także wymienia stolarkę okienną. W ciągu ostatnich ośmiu lat w niektórych szpitalach zużycie energii cieplnej zostało zredukowane nawet o 50 proc., generując oszczędności emisji CO2 na poziomie 1 tys. t rocznie. Dodatkowym plusem jest to, że zastosowanie wszystkich tych rozwiązań zmniejsza również koszt utrzymania szpitala.
– Z dwóch kotłowni węglowo-koksowych zmieniliśmy zasilanie na kotłownię gazową, a dodatkowym źródłem jest olej opałowy. Efektem tej zmiany jest zarówno redukcja emisji, jak i oszczędności. Z kwoty około 500 tys. zł w skali roku, bo tyle wcześniej kosztowało nas utrzymanie kotłowni, zeszliśmy do 110 tys. zł – mówi dr Sławomir Wysocki, dyrektor Wojewódzkiego Specjalistycznego ZZOZ Chorób Płuc i Gruźlicy w Wolicy, jednego z dwóch zielonych szpitali w Polsce. – Emisja dwutlenku węgla została zmniejszona o 730 t, dwutlenku siarki – o ok. 5,4 t. W przypadku tlenku węgla to jest ponad 30 t, ponad 5 kg benzopirenu i 3,6 t pyłów zawiesiny. Jedna kotłownia w małym szpitalu, a taki efekt.
Jak podkreśla, wiele proekologicznych inicjatyw w szpitalu nie wymaga dużych inwestycji, a może przynieść wymierne korzyści ekonomiczne, nie mówiąc już o korzyściach dla zdrowia pacjentów i pracowników. A aspekt kosztów jest dziś kluczowy dla dyrektorów szpitali.
Kolejnym obszarem potencjalnych zmian, które mogłyby wpłynąć na poprawę sytuacji w ochronie zdrowia, jest transformacja technologiczna, np. w zakresie elektronicznego obiegu dokumentów, zarządzania energią czy komunikacji z pacjentami.
– Poprawa środowiska przez technologię zaczyna się już na etapie projektowania sprzętu medycznego. Sam ekodesign determinuje w 70-80 proc. to, w jaki sposób będzie wyglądał cykl życia danego sprzętu, z jakich będzie się składał materiałów, jaka będzie jego architektura, mówimy tu o wielu składowych, m.in.: łatwości czyszczenia, modułowości, długości życia, łatwości serwisowania czy odzyskiwania materiałów z tego sprzętu po to, aby przejść z takiego modelu, w którym sprzęt został wyprodukowany, zużyty i poszedł do utylizacji w stronę modelu gospodarki w obiegu zamkniętym. Czyli sprzęt powstał, jest używany, a następnie jest recyklingowany, odnawiany po to, aby przedłużyć cykl jego życia i reutylizować te zasoby, które zostały pozyskane do jego wytworzenia – mówi Michał Grzybowski, prezes Philips Polska.
Jak podkreśla, w strategii Philipsa zapisany jest cel, by do 2025 roku 50 proc. wytwarzanego sprzętu powstawało właśnie w obiegu zamkniętym.
Premiera raportu UN Global Compact Network Poland miała miejsce 28 czerwca podczas 11. Światowego Forum Miejskiego ONZ (World Urban Forum), które odbyło się w Katowicach.
Do pobrania
Czytaj także
- 2025-04-29: Coraz mniej kredytów bankowych płynie do polskiej gospodarki. Przed sektorem duże wyzwania związane z finansowaniem strategicznych projektów
- 2025-04-17: Phishing największym cyberzagrożeniem. Przestępcy będą coraz częściej sięgać po AI, by skutecznie docierać do potencjalnych ofiar
- 2025-04-17: Dramatyczna sytuacja w opiece długoterminowej. Kolejki oczekujących są coraz dłuższe [DEPESZA]
- 2025-04-18: Rzecznik MŚP: Obniżenie składki zdrowotnej to nie jest szczyt marzeń. Ideałem byłby powrót do tego, co było przed Polskim Ładem
- 2025-04-22: Duża zmiana w organizacji pracy w firmach. Elastyczność wśród najważniejszych oczekiwań pracowników
- 2025-04-22: Kwestie bezpieczeństwa priorytetem UE. Polska prezydencja ma w tym swój udział
- 2025-04-11: Inwestorzy już odczuwają skutki wprowadzania ceł przez Donalda Trumpa. Finalnie najwięcej stracą na tej polityce Amerykanie
- 2025-04-09: Sejmowa Komisja Zdrowia ciągle czeka na projekt ustawy o reformie szpitali. Po raz trzeci nie został zatwierdzony przez rząd
- 2025-04-10: Nowa wersja programu Czyste Powietrze zwiększa wymagania wobec wykonawców instalacji. Nie wszystkie firmy są w stanie im sprostać
- 2025-04-14: Nowe technologie podstawą w reformowaniu administracji. Będą też kluczowe w procesie deregulacji
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Ochrona środowiska

Zielona transformacja wiąże się z dodatkowymi kosztami. Mimo to firmy traktują ją jako szansę dla siebie i Europy
Bez zaangażowania największych firm, które ograniczają własny ślad węglowy, będzie trudno o transformację energetyczną. Jak wynika z danych Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w ubiegłym roku 61 proc. przedsiębiorstw z UE zainwestowało w walkę ze zmianą klimatu. Choć z tymi inwestycjami wiążą się zwykle ogromne koszty, część firm traktuje je jako szansę na podniesienie swojej konkurencyjności. Wśród znaczących korzyści podnoszą też kwestię zmniejszania zależności od dostaw surowców energetycznych z innych krajów.
Prawo
Rolnicy z Wielkopolski i Opolszczyzny protestują przeciwko likwidacji ich miejsc pracy. Minister rolnictwa deklaruje szukanie rozwiązań

W czwartek 24 kwietnia pracownicy towarowych gospodarstw rolnych z województw wielkopolskiego i opolskiego protestowali przed Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie. To już kolejny – po poznańskim – protest, który ma zwrócić uwagę na opieszałość urzędników w związku z zagospodarowaniem zwracanych do Zasobu Skarbu Państwa dzierżawionych gruntów, na których dziś prowadzona jest działalność rolnicza. Minister Czesław Siekierski przyjął delegację pracowników, która przekazała petycję z postulatami wymagającymi pilnych działań urzędniczych.
Prawo
W połowie maja pierwszym pakietem deregulacyjnym zajmie się Senat. Trwają prace nad drugim pakietem

Zgodnie z zaplanowanym porządkiem obrad na posiedzeniu 14–15 maja Senat zajmie się pierwszym pakietem deregulacyjnym, przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Przyjęty w ubiegłym tygodniu przez Sejm dokument zawiera około 40 rozwiązań, które mają ułatwić prowadzenie biznesu. W ciągu kilku miesięcy efekty mają być odczuwalne dla przedsiębiorców. Jednocześnie trwają już prace nad kolejnymi propozycjami deregulacyjnymi.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.