Mówi: | Sven Simon |
Funkcja: | poseł do Parlamentu Europejskiego z Niemiec, przewodniczący Komisji Spraw Konstytucyjnych PE |
Trwają dyskusje nad kształtem unijnego budżetu na lata 2028–2034. Mogą być rozbieżności w kwestii Funduszu Spójności czy dopłat dla rolników
Trwają prace nad wieloletnimi unijnymi ramami finansowymi (WRF), które określą priorytety wydatków UE na lata 2028–2034. W maju Parlament Europejski przegłosował rezolucję w sprawie swojego stanowiska w tej sprawie. Postulaty europarlamentarzystów mają zostać uwzględnione we wniosku Komisji Europejskiej w sprawie WRF, który zostanie opublikowany w lipcu 2025 roku. Wciąż jednak nie ma zgody miedzy państwami członkowskimi, m.in. w zakresie Funduszu Spójności czy budżetu na rolnictwo.
– Wieloletnie ramy finansowe UE są obecnie na etapie dyskusji. Parlament Europejski wydał niedawno rezolucję w tej sprawie, a Komisja Europejska przedstawi konkretne propozycje, które zostaną omówione również z Radą. Jesteśmy więc na początku – mówi agencji Newseria Sven Simon, poseł do Parlamentu Europejskiego z Niemiec, przewodniczący Komisji Spraw Konstytucyjnych PE.
W maju europosłowie przyjęli (przy 317 głosach za i 206 przeciw) rezolucję w sprawie priorytetów budżetu UE na lata 2028–2034. Podkreślili w niej m.in., że alokacja na WFR powinna być wyższa niż w latach 2021–2027. PE ocenia, że należy odejść od restrykcyjnego historycznego limitu wydatków w wysokości 1 proc. dochodu narodowego brutto każdego państwa UE, który – przy obecnych wyzwaniach geopolitycznych – jest niewystarczający. Biorąc pod uwagę lukę w wydatkach na obronę wynoszącą 500 mld euro w ciągu najbliższych 10 lat, budżet UE będzie odgrywać ważną rolę w powiązaniu z budżetami krajowymi. Jednocześnie, jak wskazano w rezolucji, nie można zapomnieć przy tym o wydatkach socjalnych, środowiskowych i na długofalowe polityki unijne. Rezolucja potwierdza również rolę polityki spójności w pogłębianiu jednolitego rynku, zmniejszaniu nierówności i zwalczaniu ubóstwa.
Jednocześnie komunikat KE z początku 2025 roku „Droga ku następnym wieloletnim ramom finansowym” wskazuje, że w długoterminowym budżecie trzeba będzie zmaksymalizować wpływ każdego wydawanego euro, koncentrując się na priorytetach i celach Unii, w przypadku których jej działania są najpotrzebniejsze.
– Największym wyzwaniem jest lepsze ukierunkowanie funduszy. Oczywiście musimy dokonać przesunięcia środków w budżecie na obronność, na wspólne zamówienia w sektorze obronności. Również kiedy mówimy o środkach na innowacje i konkurencyjność, nie wiemy lub mamy wątpliwości co do tego, czy jest to właściwy kierunek. Z perspektywy Parlamentu Europejskiego nadal można wprowadzić ulepszenia w tym zakresie i nad tym musimy dyskutować w ciągu najbliższych kilku miesięcy – wskazuje Sven Simon.
Europarlamentarzyści sprzeciwiają się z kolei pomysłowi Komisji Europejskiej dotyczącego pojedynczych planów krajowych zamiast poszczególnych funduszy, czyli modelu zastosowanego przy Instrumencie na rzecz Odbudowy i Zwiększania (w Polsce to KPO). W polityce rolnej de facto oznaczałoby to likwidację Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zamiast tego posłowie wzywają do stworzenia struktury zapewniającej przejrzystość i odpowiedzialność parlamentarną oraz angażującej władze regionalne i lokalne oraz wszystkie zainteresowane podmioty.
Posłowie uważają, że proponowany „fundusz konkurencyjności” – który połączyłby kilka istniejących programów – jest nieadekwatny. Zamiast tego wzywają do utworzenia nowego, ukierunkowanego funduszu zaprojektowanego w celu pobudzenia inwestycji prywatnych i publicznych poprzez wspierane przez UE mechanizmy zmniejszania ryzyka.
Rezolucja podkreśla, że „fundusz parasolowy na rzecz konkurencyjności”, który połączyłby kilka istniejących programów, nie spełni swojego celu. Zamiast tego fundusz powinien być nowym instrumentem, który będzie czerpał z istniejących narzędzi finansowych na podstawie wniosków wyciągniętych z programu InvestEU i Funduszu Innowacji oraz uzupełniał istniejące udane programy.
– Bardzo naturalne są pewne próby zmiany budżetu w zakresie Funduszu Spójności i sektora rolnictwa, aby dostosować go do bieżącej sytuacji. Kiedy mówimy o obronności czy wspólnych zamówieniach publicznych w branży obronności oraz innowacjach, czyli programie Horyzont 2020, badaniach i innowacjach czy sztucznej inteligencji – wszystkie te tematy są bardzo istotne i stanowią wspólny przedmiot zainteresowania wszystkich Europejczyków. Kiedy dokonuje się przesunięcia w budżecie z jednego sektora do drugiego, oczywiście pojawiają się spory i potrzeba czasu na osiągnięcie porozumienia w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych – przekonuje niemiecki europoseł.
Parlament podkreślił, że nowe WRF muszą być bardziej elastyczne, by można było reagować na nieprzewidziane wydarzenia. Zdaniem europosłów trzeba ograniczyć niepotrzebną biurokrację dotykającą beneficjentów, ale nie można dawać Komisji większej swobody bez demokratycznej kontroli Parlamentu.
Przyjęty niedawno przez ministrów państw członkowskich plan pożyczek 150 mld euro na inwestycje w obronność (program SAFE) był procedowany w ramach specjalnej procedury, która pomija Parlament Europejski. Podobną zastosowano w 2020 roku w celu uchwalenia funduszu odbudowy po pandemii COVID-19.
– Być może najważniejszym problemem wśród wszystkich aspektów wymagających zmiany i reformy budżetu europejskiego jest udział PE. Budżet stanowi kluczową dyscyplinę parlamentu, a kiedy zostaje on całkowicie odsunięty od podejmowania decyzji, jest to nie do zaakceptowania – podkreśla Sven Simon.
O koniecznych zmianach w unijnym budżecie i jego priorytetach na kolejne siedem lat debatowano w tym tygodniu w Sejmie, w ramach posiedzenia plenarnego 73. Konferencji Komisji do spraw Unijnych Parlamentów Unii Europejskiej (COSAC), która gromadzi przedstawicieli Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych z różnych państw.
Czytaj także
- 2025-07-02: Unijne mechanizmy ułatwiają zwiększenie wydatków na obronność przez europejskie kraje NATO. Ważnym aspektem infrastruktura podwójnego zastosowania
- 2025-06-24: Nie brakuje przeciwników zwiększenia wydatków na obronność do 5 proc. Obawiają się, że paradoksalnie zagrozi to bezpieczeństwu Europy
- 2025-07-01: Koniec polskiej prezydencji w Radzie UE. Doprowadziła do przełomowego wzrostu wydatków na obronność
- 2025-06-18: Większość Polaków sprzeciwia się wprowadzeniu euro. Problemem może być brak dobrej komunikacji
- 2025-06-20: M.Kobosko: Wszyscy zapłacimy za eskalację między Izraelem a Iranem. Kraje UE powinny robić więcej dla budowy swojego własnego bezpieczeństwa
- 2025-06-30: Kończą się konsultacje Planu Społeczno-Klimatycznego. 2,4 mld euro trafi na sektor transportu po 2026 roku
- 2025-06-11: Wiceprzewodniczący PE: Polska prezydencja zapewniła UE stabilność w niepewnych czasach. Wiele inicjatyw dotyczyło obronności
- 2025-06-10: Polska może dołączyć do globalnych liderów sztucznej inteligencji. Jednym z warunków jest wsparcie od sektora publicznego
- 2025-06-05: Prof. Kołodko: Elon Musk stracił na roli doradcy Donalda Trumpa. Można mieć zastrzeżenia do rezultatów jego misji
- 2025-06-03: Luka cyrkularności w Polsce wynosi 90 proc. Jesteśmy dopiero na początku drogi do obiegu zamkniętego
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Bankowość

Rośnie liczba i wartość udzielonych konsumentom kredytów gotówkowych. Gorzej mają się kredyty ratalne oraz te udzielane firmom
Rynek kredytowy w Polsce co do zasady rośnie, choć nierównomiernie. Z danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że najlepiej rozwija się segment kredytów gotówkowych dla konsumentów. Wartościowo wzrosła też kwota udzielonych limitów w kartach kredytowych. Według prognoz BIK w całym roku wzrośnie wartość zarówno udzielonych kredytów mieszkaniowych, jak i gotówkowych, choć tych pierwszych poniżej inflacji. Wcześniejsze cięcia stóp procentowych przez RPP nie zmieniły tej prognozy.
Transport
37,5 proc. środków z Planu Społeczno-Klimatycznego trafi na walkę z ubóstwem transportowym. Organizacje branżowe apelują o zmianę priorytetowych projektów [DEPESZA]

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej z końcem czerwca zakończyło konsultacje Planu Społeczno-Klimatycznego, który otwiera drogę do pozyskania 65 mld zł (11,4 mld euro) z unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznego. Polska będzie jego największym beneficjentem, a 37,5 proc. budżetu zostanie przeznaczone na bezpośrednie wsparcie osób narażonych na ubóstwo transportowe. Organizacje branżowe oceniają jednak, że walka z tym zjawiskiem może się okazać nieskuteczna. W toku konsultacji zgłosiły swoje zastrzeżenia co do priorytetów w wydatkach i sposobu wsparcia inwestycji w transport rowerowy.
Prawo
Firmy będą mogły przetestować krótszy tydzień pracy z rządowym wsparciem. Nabór wniosków ruszy w sierpniu

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uruchamia pilotaż krótszego tygodnia pracy. Zainteresowane wzięciem w nim udziału firmy będą się mogły ubiegać o wsparcie finansowe ze strony rządu. Politycy Nowej Lewicy, którzy są pomysłodawcami testu tego rozwiązania, przekonują, że finalnie zyskają na nim wszyscy, zarówno pracownicy, jak i pracodawcy, a ostrzeżenia o spodziewanych problemach gospodarki są mocno przesadzone.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.