Mówi: | Dr Ewa Fischer |
Funkcja: | ekspert |
Firma: | Ośrodek Studiów Wschodnich |
Rosja nie odrobiła lekcji po poprzednim kryzysie. Czeka ją trudny rok
Spadek popytu wewnętrznego i tempa wzrostu produkcji, a z drugiej strony wzrost inflacji i odpływ kapitału zagranicznego. Rosyjska gospodarka nadal spowalnia, zaś budżet na kolejne trzy lata jest budżetem stagnacji. Założono w nim zbyt optymistyczne dane, które już dziś należałoby skorygować.
– Bolączką Rosji, z którą sobie nie potrafi poradzić od lat, szczególnie od czasu kryzysu z 2008 roku jest odpływ kapitału. Świadczy to o obawach zarówno firm rosyjskich, jak i zagranicznych, co do przyszłości i atrakcyjności inwestowania w tę gospodarkę – tłumaczy w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria dr Ewa Fischer, ekspertka z Ośrodka Studiów Wschodnich.
To pogłębi spowolnienie gospodarcze Rosji i zmusi do skorygowania założeń budżetowych na 2013 rok. Rząd przyjął 3,7-procentowy wzrost PKB, deficyt na poziomie 0,8 proc. PKB oraz utrzymanie inflacji na poziomie 5,5 proc.
– Obniża się tempo wzrostu PKB, tempo wzrostu inwestycji i produkcji. Najgorsze wskaźniki są w sektorze rolnym. Wynika to między innymi z suszy, która dotknęła Rosję latem ubiegłego roku. Spowolnienie gospodarcze Rosji związane jest z zewnętrzną sytuacją w UE, która jest jej głównym partnerem handlowym i odbiorcą jej surowców energetycznych – informuje dr Ewa Fischer.
Sytuację pogarsza fakt, że Rosja nie wykorzystała okresu po kryzysie lat 2008-2009, żeby zmienić strukturę swojej gospodarki, czyli uniezależnić się od surowców energetycznych – ropy naftowej, gazu zmiennego. Ponad 80 proc. jej eksportu to surowce energetyczne i metale. W dalszym ciągu największy udział (46 proc. – 197 mld USD) w dochodach budżetowych będzie miał sektor naftowo-gazowy.
– Założono stopniowe zmniejszanie uzależnienia rosyjskiej gospodarki od surowców. Dochody tam dzielą się na naftowo-gazowe i pozostałe. W tym roku udział tych pierwszych ma spaść z 50 do 46 proc. dochodów rosyjskiego budżetu, czyli nadal każdy spadek ceny ropy naftowej czy gazu ziemnego o 1 dolara to są ogromne straty dla budżetu rosyjskiego – wyjaśnia ekspertka.
A ceny gazu ziemnego spadają. To wynik negatywnych dla Gazpromu zmian koniunktury na europejskim rynku (nadpodaż tego surowca i rosnąca konkurencja dostawców). Co więcej malejące tempo wzrostu w krajach UE, a także działania na rzecz liberalizacji rynku unijnego już wpłynęły na zmniejszenie zapotrzebowania na rosyjskie błękitne paliwo.
– Powinny więc wzrosnąć inne dochody. Ale skąd, skoro gospodarka spowalnia? Co prawda w budżecie założono wzrost podatków akcyzowych, które są nakładane na m.in. alkohol, papierosy, ale nie będzie to wystarczające – uważa Ewa Fischer.
Regiony zapłacą za obietnice
Jednocześnie priorytetem jest wypełnienie dekretów majowych prezydenta Władimira Putina. Dotyczą one przede wszystkim sfery socjalnej, podniesienia pensji lekarzom, nauczycielom, pracownikom społecznym. Prawie 30 proc. wydatków w tym roku przeznaczono na cele socjalne (132 mld USD, to nieznaczny wzrost w stosunku do minionego roku).
– Aby znaleźć na to pieniądze w budżecie rosyjskim, dokonano takiego manewru, że przerzucono koszty, których nie jest w stanie pokryć budżet federalny na budżety regionalne. Regiony już są zadłużone przed budżetem federalnym, muszą spłacać to zadłużenie i zaciągać nowe kredyty, żeby teraz zrealizować postanowienia dekretów Putina. Ale ich niezrealizowanie jest w ogóle niemożliwe – mówi ekspertka OSW.
Dodaje, że zadłużenie regionów od 2008 roku wzrosło prawie dwukrotnie, z czego 84 proc. stanowi ich dług wobec budżetu federalnego.
Jedyną pozycją, która odnotowuje znaczący wzrost wydatków (z 71 mld USD w roku 2013 do 103 mld USD w roku 2015), jest obrona. Łączne wydatki na obronę, bezpieczeństwo wewnętrzne i ochronę porządku prawnego w 2013 roku będą stanowiły 31 proc. (139 mld USD) wydatków budżetowych.
– Utrzymanie priorytetu sektora obronnego w wydatkach budżetowych wynika zapewne z oczekiwania, że będzie on lokomotywą rosyjskiej gospodarki. Nadzieje te wydają się mało uzasadnione, zwłaszcza w świetle doświadczeń ostatnich lat, kiedy środki przeznaczone na modernizację armii często wydawano nieefektywnie, a brak mechanizmów kontroli sprzyjał i sprzyja korupcji – informuje dr Ewa Fischer.
Jesienią ubiegłego roku Rada Federacji Rosyjskiej przyjęła ustawę o budżecie federalnym na rok 2013 i lata 2014–2015. Oparta ona została na koncepcji społeczno-ekonomicznego rozwoju federacji do 2020 roku przygotowanej przez Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego oraz na zaleceniach zawartych w dwunastu dekretach prezydenta Władimira Putina z 7 maja 2012 roku.
Czytaj także
- 2024-05-10: Komisarz UE ds. energii: Możemy i powinniśmy ograniczyć Rosji dostęp do finansowania i technologii w obszarze LNG
- 2024-04-29: Trwają prace nad kolejnym pakietem sankcji UE wobec Rosji. Od determinacji Zachodu zależy uszczelnienie dotychczasowych restrykcji
- 2024-04-09: Integracja energetyki i ciepłownictwa w Polsce może przynieść 4 mld euro oszczędności. Emisja CO2 w tych sektorach może spaść o 57 proc.
- 2024-03-28: Poparcie Europejczyków dla Ukrainy pozostaje silne. Bardziej kontrowersyjna jest kwestia jej wejścia do NATO
- 2024-02-07: Ewa Wachowicz: Tłusty czwartek znosi kalorie i w ten jeden dzień nie obowiązują. Ja zdecydowanie jestem w teamie chrust
- 2024-02-22: Ewa Wachowicz: Mam burzę pomysłów na nowy sezon „Ewa gotuje”. Po podróży do Kambodży jestem zafascynowana smakami azjatyckimi
- 2024-02-13: Sprzedaż surowców energetycznych wciąż finansuje rosyjską machinę wojenną. Eksport trafia głównie do Chin, Indii i Turcji
- 2024-01-26: Joanna Krupa: Z Ewą Chodakowską jesteśmy kompletnie inne, ale w sumie też bardzo podobne. Ciężko pracujemy, same osiągnęłyśmy to, co mamy, jesteśmy mocne kobiety i mamy swój głos
- 2024-01-30: Ewa Chodakowska: Aśka Krupa jest profesjonalna i bezkonfliktowa. Mamy zdrową relację zarówno na planie, jak i poza nim, więc trupów w szafie nie ma
- 2024-02-05: Ewa Chodakowska: W lutym startujemy z bardzo dużym projektem, nad którym pracowaliśmy przez ostatnie dwa lata. Dodatkowo trwa remont apartamentu w Warszawie i domu w Grecji
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Regionalne
Start-upy mogą się starać o wsparcie. Trwa nabór do programu rozwoju innowacyjnych pomysłów na biznes
Trwa nabór do „Platform startowych dla nowych pomysłów” finansowany z Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021–2027. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wybrała sześć partnerskich ośrodków innowacji, które będą oferować start-upom bezpłatne programy inkubacji. Platformy pomogą rozwinąć technologicznie produkt i zapewnić mu przewagę konkurencyjną, umożliwią dostęp do najlepszych menedżerów i rynkowych praktyków, ale też finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć. Każdy z partnerów przyjmuje zgłoszenia ze wszystkich branż, ale także specjalizuje się w konkretnej dziedzinie. Jest więc oferta m.in. dla sektora motoryzacyjnego, rolno-spożywczego, metalowo-maszynowego czy sporttech.
Transport
Kolej pozostaje piętą achillesową polskich portów. Zarządy liczą na przyspieszenie inwestycji w tym obszarze
Nazywane polskim oknem na Skandynawię oraz będące ważnym węzłem logistycznym między południem i północą Europy Porty Szczecin–Świnoujście dynamicznie się rozwijają. W kwietniu 2024 roku wydano decyzję lokalizacyjną dotycząca terminalu kontenerowego w Świnoujściu, który ma szansę powstać do końca 2028 roku. Zdaniem ekspertów szczególnie ważnym elementem rozwoju portów, podobnie jak w przypadku innych portów w Polsce, jest transport kolejowy i w tym zakresie inwestycje są szczególnie potrzebne. – To nasza pięta achillesowa – przyznaje Rafał Zahorski, pełnomocnik zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście ds. rozwoju.
Polityka
Projekt UE zyskuje wymiar militarny. Wojna w Ukrainie na nowo rozbudziła dyskusję o wspólnej europejskiej armii
Wspólna europejska armia na razie nie istnieje, a w praktyce obronność to wyłączna odpowiedzialność państw członkowskich UE. Jednak wybuch wojny w Ukrainie, tuż za wschodnią granicą, na nowo rozbudził europejską dyskusję o potrzebie posiadania własnego potencjału militarnego. Jak niedawno wskazał wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, Europa powinna mieć własne siły szybkiego reagowania i powołać komisarza ds. obronności, ponieważ stoi obecnie w obliczu największych wyzwań od czasu zakończenia II wojny światowej. – Musimy zdobyć własną siłę odstraszania i zwiększać wydatki na obronność – podkreśla europoseł Janusz Lewandowski.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.