Zawieszenie broni między Izraelem a Hamasem to szansa na pomoc humanitarną dla Strefy Gazy. Ponad 90 proc. mieszkańców jest od niej odciętych

Rząd Izraela zatwierdził porozumienie z Hamasem w sprawie zawieszenia broni w Strefie Gazy i uwolnienia izraelskich zakładników w zamian za palestyńskich więźniów. To przełom w wojnie, nie musi jednak oznaczać jej zakończenia raz na zawsze. Jednym z kluczowych celów wojny Izraela było zniszczenie potencjału militarnego i rządowego Hamasu. Chociaż Izrael poważnie go uszkodził, Hamas zachował zdolność do działania. Obecnie, w pierwszym etapie zawieszenia broni, niezbędne jest dotarcie pomocy humanitarnej do Strefy Gazy. 

– Zawieszenie broni jest również sukcesem amerykańskiej dyplomacji i współpracy między odchodzącą ekipą Joe Bidena i wchodzącą ekipą Donalda Trumpa. Liczę na stabilizację i pokój również na Bliskim Wschodzie – mówi agencji Newseria Michał Szczerba, poseł do Parlamentu Europejskiego z Platformy Obywatelskiej.

Izrael i palestyńska organizacja Hamas uzgodniły porozumienie o zawieszeniu broni oraz wymianę zakładników i więźniów po 15 miesiącach konfliktu. Pierwszy etap porozumienia ma potrwać 42 dni, obejmie zawieszenie broni oraz wycofanie sił izraelskich na wschód. Zgodnie z porozumieniem Hamas ma uwolnić 33 zakładników, wziętych do niewoli podczas ataku na Izrael z początku października 2023 roku.

– Dla Polaków kwestią podstawową jest kwestia zakładników, którzy byli przez terrorystów Hamasu przetrzymywani przez ostatni okres. Pamiętamy wszyscy o tym, że wśród osób, które zostały zamordowane, był Alex Dancyg, urodzony w Warszawie historyk Holocaustu. W grupie 33 zakładników, którzy mają być uwolnieni, znajduje się inny obywatel polski, bardzo ważne, by mógł odzyskać wolność – przypomina Michał Szczerba.

Wkrótce mają się rozpocząć negocjacje w sprawie kolejnego etapu porozumienia, czyli uwolnienia wszystkich pozostałych zakładników. Negocjacje dotyczą też stałego zawieszenia broni i wycofanie izraelskich żołnierzy ze Strefy Gazy. Trzeci, ostatni etap negocjacji ma dotyczyć zwrotu ciał zakładników i rozpoczęcia odbudowy Strefy Gazy.

– Sytuacja jest bardzo trudna, dlatego też najważniejsza kwestia, poza uwolnieniem zakładników, to pomoc humanitarna dla Strefy Gazy. Leki i żywność muszą być rozdysponowywane przez organizacje międzynarodowe, nie może się tak stać, że trafią do terrorystów i będą później rozgrywane wewnętrznie w ramach samej strefy – ocenia europoseł.

Sytuacja humanitarna w Strefie Gazy jest rozpaczliwa. Potrzeby humanitarne w Strefie Gazy były wysokie jeszcze przed październikiem 2023 roku. Piętnaście miesięcy konfliktu znacznie zwiększyło potrzeby we wszystkich sektorach, w wyniku czego 1,9 mln osób (90 proc. mieszkańców Gazy) zostało przesiedlonych, a 95 proc. populacji stanęło w obliczu kryzysu lub braku bezpieczeństwa żywnościowego.

Przed październikiem 2023 roku do Gazy wjeżdżało średnio 500 ciężarówek z pomocą humanitarną, według ONZ liczba ta spadła do dziewięciu dziennie w okresie po rozpoczęciu wojny . Na początku stycznia było to średnio 51 ciężarówek dziennie. ONZ już w listopadzie ubiegłego roku ostrzegał, że bez odpowiedniej pomocy humanitarnej Gaza stanie się niezdolna do przetrwania.

Po rozpoczęciu zawieszenia broni priorytetowa pomoc obejmuje żywność, odżywianie, środki czystości, materiały do ​​schronienia oraz materiały i sprzęt medyczny. Do przywrócenia funkcjonowania placówek służby zdrowia niezbędne jest paliwo. Największe potrzeby są  w północnej części Gazy, gdzie nawet 15 tys. osób nie ma praktycznie dostępu do pomocy ani podstawowych usług.

– To zawieszenie broni jest pewnego rodzaju testem, potwierdzeniem dobrej woli, która została wynegocjowana przez przedstawicieli różnych stron. Czy będzie to trwały i stabilny pokój, czy coś czasowego, to się okaże. Wydaje mi się, że najważniejsze jest w tej chwili dotarcie ze skuteczną pomocą do ludności cywilnej, ale również sprawne przeprowadzenie procesu uwalniania zakładników – podkreśla Michał Szczerba.

Jednym z kluczowych celów wojny Izraela było zniszczenie potencjału militarnego i rządowego Hamasu. Chociaż Izrael poważnie go uszkodził, Hamas nadal ma pewną zdolność do działania. Harmonogram i złożoność obecnego zawieszenia broni oznaczają, że nawet niewielki incydent może się przerodzić w poważne zagrożenie.

Od rozpoczęcia konfliktu do 14 stycznia 2025 roku Ministerstwo Zdrowia Gazy poinformowało, że zginęło co najmniej 46,6 tys. Palestyńczyków, w tym 14,5–17,8 tys. dzieci. Liczba ta nie obejmuje pośrednich zgonów, które według ostrożnych szacunków są nawet pięć razy wyższe niż bezpośrednie zgony.