Newsy

Dr hab. n. med. Wojciech Feleszko: Odporność zdobyta w wieku dziecięcym przekłada się na zdrowie w dorosłym życiu. Wpływ na nią mają dobre bakterie

2022-02-22  |  06:05

Gdy dziecko przychodzi na świat, jego odporność nie jest jeszcze dojrzała. Układ odpornościowy będzie się kształtował jeszcze długo po narodzinach, a szczególne znaczenie dla tego procesu mają „dobre” bakterie. To one już podczas porodu i w początkowym okresie życia zasiedlają jelita, tworząc mikrobiotę jelitową. Noworodek urodzony siłami natury otrzymuje te korzystne bakterie, przechodząc przez kanał rodny mamy. Z kolei z myślą o niemowlętach urodzonych drogą cięcia cesarskiego dzięki osiągnięciom współczesnej nauki powstały sposoby na wspieranie mikobioty jelitowej. Jedną z nich jest odpowiednie żywienie dziecka po narodzinach.

– Układ odpornościowy dziecka zaczyna kształtować się w okresie życia płodowego. Już na tym etapie powstają pierwsze organy odpowiedzialne za tworzenie komórek immunokompetentnych, czyli tych, które pełnią rolę obronną. Natomiast najintensywniejszy moment dojrzewania układu odpornościowego rozpoczyna się po urodzeniu dziecka – mówi agencji Newseria Lifestyle dr hab. n. med. Wojciech Feleszko, immunolog kliniczny i pediatra.

Z chwilą przyjścia dziecka na świat jego otoczenie diametralnie się zmienia. Z brzucha mamy, czyli miejsca o ograniczonej ekspozycji na mikroorganizmy, noworodek trafia do środowiska, w którym te mikroorganizmy są wszechobecne – w powietrzu, na skórze matki, są też przenoszone przez personel medyczny1. Dlatego pierwsze tygodnie życia dziecka to okres, w którym jego układ odpornościowy szybko się rozwija.

– Przyjmujemy, że 1000 pierwszych dni życia dziecka to okres najbujniejszego dojrzewania układu odpornościowego. To dojrzewanie kończy się około siódmego, dziesiątego, a według niektórych nawet około dwunastego roku życia. Wtedy układ odpornościowy dziecka jest już równy układowi odpornościowemu osób dorosłych – mówi dr hab. n. med. Wojciech Feleszko.

W rozwoju układu odpornościowego ważną rolę pełni skład mikrobioty jelitowej. To ogół mikroorganizmów, głównie bakterii, tworzący w układzie pokarmowym złożony ekosystem. Przyjmuje się, że jelita człowieka są zamieszkiwane przez ok. 1014 rodzajów bakterii o łącznej masie 1,5 kg. Korzystne bakterie stanowią pierwszą barierę dla drobnoustrojów – ich funkcją jest ochrona nabłonka przed bakteriami chorobotwórczymi i toksynami. Dodatkowo stymulują układ odpornościowy, a także konkurują z patogenami o środowisko życia, przeciwdziałając ich namnażaniu2.

Jednymi z pierwszych korzystnych bakterii, które zasiedlają przewód pokarmowy noworodka, są bifidobakterie, zwłaszcza te z gatunku Bifidobacterium breve. Odpowiadają one za aktywację niedojrzałego układu odpornościowego i najliczniej występują w jelitach zdrowych niemowląt. Są uważane za kluczowe w kształtowaniu mikrobioty jelitowej podczas wczesnego dzieciństwa. Ten gatunek bakterii charakteryzuje się nie tylko działaniem immunomodulującym i przeciwdrobnoustrojowym, ale i przeciwzapalnym3.

Gatunki bakterii zasiedlające jelito już w pierwszym momencie po urodzeniu odgrywają ogromną rolę w prawidłowym kształtowaniu układu odpornościowego. Część z nich dziecko uzyskuje od matki w czasie przejścia przez kanał rodny, część otrzymuje z mlekiem matki – wyjaśnia pediatra.

Mikrobiota jelitowa niemowlęcia jest kształtowana przez wiele czynników, do których zaliczają się m.in. skład mikrobioty matki, dieta matki i dziecka, otoczenie szpitalne i rodzaj porodu4. Jeżeli odbywał się on siłami natury, w trakcie przechodzenia przez kanał rodny mikrobiota niemowlęcia została wzbogacona o bakterie pochodzące zarówno z przewodu pokarmowego, jak i z dróg rodnych mamy. W ten sposób dziecko otrzymało dodatkowe wsparcie dla swojego układu odpornościowego.

Zarówno w Polsce, jak i na całym świecie w ostatnich latach rośnie jednak liczba porodów przez cesarskie cięcie, które jest nierzadko konieczną procedurą ratującą życie dziecka i matki. Dzięki osiągnięciom współczesnej nauki jest jednak wiele strategii wspierania mikrobioty jelitowej niemowląt urodzonych tą metodą, wśród których kluczowe jest odpowiednie żywienie dziecka po narodzinach.

Mikrobiotę jelitową u dzieci urodzonych metodą cięcia cesarskiego można wspierać poprzez karmienie piersią. Mleko matki zawiera korzystne gatunki bakterii, np. właśnie Bifidobacterium breve, ale i prebiotyki, które sprzyjają zasiedlaniu przewodu pokarmowego przez te bakterie – mówi dr hab. n. med. Wojciech Feleszko. – Obecnie staramy się zrozumieć, jak wygląda ten proces, ażeby wszystkie dzieci mogły w pierwszych momentach po urodzeniu skorzystać z zasiedlania przewodu pokarmowego i uzyskać prawidłową mikrobiotę jelitową. I w tym celu stosujemy różne metody, jak np. vaginal seeding [procedura polegająca na przetarciu noworodka urodzonego przez cesarskie cięcie płynami pochwowymi matki – red.] oraz podawanie dzieciom odpowiednich mieszanek mlecznych wzbogacających mikrobiotę jelitową.

 


[1] Patel RM, Denning PW. Therapeutic use of prebiotics, probiotics, and postbiotics to prevent necrotizing enterocolitis:what is the current evidence? Clin Perinatol. 2013; 40:11–25.

[2] Belkaid Y, Hand TW. Role of the microbiota in immunity and inflammation. Cell. 2014; 157: 121–141.

[3] O’Neill, I.; Schofield, Z.; Hall, L.J. Exploring the role of the microbiota member Bifidobacterium in modulating immune-linked diseases. Emerg. Top. Life Sci. 2017, 1, 333–349.

[4] Penders J, Thijs C, Vink C i wsp. Factors influencing the composition of the intestinal microbiota in early infancy. Pediatrics 2006;118:511–12.

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Green Industry Summit 2024

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Bankowość

Wstrzymanie dopłat do leasingu aut elektrycznych może zahamować na nie popyt. Większość firm odłoży zakup na przyszły rok

Wstrzymanie dopłat do leasingu w programie „Mój elektryk” może czasowo obniżyć popyt na samochody elektryczne, zwłaszcza wśród przedsiębiorców. Dla dalszego rozwoju elektromobilności potrzebny jest nie tylko stabilny system wsparcia, lecz również ujednolicenie systemów płatności, ładowania i zarządzania flotą w kontekście dalszego rozwoju elektromobilności – podkreślali eksperci podczas Kongresu Nowej Mobilności. Na koniec lipca 2024 roku w Polsce było zarejestrowanych łącznie ponad 70,5 tys. samochodów w pełni elektrycznych.

Prawo

Zapowiadane oskładkowanie wszystkich umów-zleceń i o dzieło to wyzwanie dla ZUS. Zakład będzie potrzebował 3–6 miesięcy na przygotowanie się do zmian

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że przygotowało już projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Nowe przepisy przewidują objęcie obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi wszystkich umów cywilnoprawnych, w tym umów-zleceń i o dzieło. Z danych GUS wynika, że na koniec I kwartału 2024 roku pracę na podstawie umów-zleceń i pokrewnych wykonywało w Polsce niemal 2,3 mln osób. Nie ma jeszcze decyzji w sprawie terminu wdrożenia reformy. – Potrzebny czas na wdrożenie tej zmiany szacuję na trzy–sześć miesięcy – zapowiada Sławomir Wasielewski, członek zarządu odpowiedzialny za Pion IT w ZUS.

DlaWas.info

Problemy społeczne

Seniorzy oczekują od miast oferty dla siebie. To mogłoby przeciwdziałać ich izolacji społecznej

70 proc. mieszkańców miast wskazuje, że samotność to jedna z głównych przyczyn złego stanu psychicznego – wynika z badania Kantar Polska przeprowadzonego dla Grupy LUX MED. Z takim stwierdzeniem zgodziło się ponad 80 proc. osób w najstarszej grupie wiekowej, co może oznaczać, że to one najczęściej zmagają się z takim problemem. Eksperci widzą tutaj dużą rolę dla miast – oferta różnych inicjatyw czy darmowa pomoc psychologiczna dla seniorów mogłyby pomóc w poprawie ich dobrostanu psychicznego.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.