Newsy

Eksperci apelują o przyspieszenie wdrożenia ETCS na polskiej kolei. Można to zrobić taniej i szybciej

2025-04-03  |  06:25

Aktualizacja 17.04.25 11:50

Tylko w 2024 roku doszło na polskiej kolei do niemal 200 tzw. zdarzeń SPAD, czyli najczęściej przejechania przez pociąg sygnału „Stój”. Liczba takich incydentów z roku na rok rośnie, co może prowadzić do poważnych zagrożeń. Ograniczeniu konsekwencji ludzkich błędów ma służyć Europejski System Sterowania Ruchem Kolejowym (ETCS). Obecnie jest on wdrożony na zaledwie 1 tys. km linii kolejowych w Polsce, mimo że pierwotne plany zakładały zakończenie wdrożenia do 2023 roku.

– Widzimy, ile różnych wypadków się zdarza, ile zdarzeń typu SPAD występuje na sieci. Na dzień obecny nasze systemy zabezpieczenia ruchem nie pozwalają na eliminację tych zdarzeń, niemal wszystko zależy od człowieka – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria dr inż. Sławomir Jasiński, prezes zarządu Rail-Mil.

Jak wynika z danych Urzędu Transportu Kolejowego, w ubiegłym roku doszło łącznie do 196 zdarzeń SPAD. Na tę liczbę złożyło się m.in. 47 minięć semafora wskazującego „Stój”, 28 pominięć tarczy manewrowej zabraniającej jazdy i 88 pominięć wskaźnika W4 oznaczającego miejsce zatrzymania na peronie. Średnia liczba zdarzeń SPAD z roku na rok rośnie. Dlatego konieczne jest wdrożenie ETCS, który wspiera człowieka i minimalizuje ryzyko popełnienia błędu.

 ETCS pozwoli nam zabezpieczyć linie kolejowe przed zdarzeniami niebezpiecznymi. Ostatnio niemal doszło do wypadku na linii wyposażonej w ETCS, natomiast pojazdy nie były wyposażone w ETCS. Dlatego trzeba mocno przyspieszyć przede wszystkim wdrażanie ETCS-u na pojazdach, bo to jest baza, żeby wdrożyć ETCS na gruncie. Jak będziemy mieć jedno i drugie, to wtedy będziemy mieli bezpieczeństwo – ocenia prezes zarządu Rail-Mil.

Narodowy Plan Wdrażania z 2007 roku zakładał, że wdrożenie ETCS na polskiej sieci kolejowej zostanie zakończone do końca 2023 roku. Jak podaje UTK, planu jednak nie udało się zrealizować i obecnie ETCS jest wdrożony na ok. 1 tys. km linii kolejowych, natomiast przewoźnicy kolejowi mogą prowadzić pociągi pod nadzorem systemu tylko na odcinku ok. 750 km linii kolejowych.

W perspektywie do 2050 roku planowane jest wdrożenie ETCS na ponad 8,2 tys. linii kolejowych w Polsce, czyli na ok. 42 proc. polskiej sieci kolejowej. Oznacza to, że niemal połowa sieci kolejowej w naszym kraju nadal będzie zabezpieczona jedynie urządzeniami samoczynnego hamowania pociągu (SHP), które zostały opracowane w latach 60. ubiegłego wieku. UTK wskazuje, że rozwiązaniem, które pozwoliłoby na poprawienie bezpieczeństwa na liniach, na których w chwili obecnej nie jest planowane wdrożenie ETCS poziomu 1 lub 2, jest instalacja ETCS poziomu 1 w wersji Limited Supervision – ograniczonego nadzoru (ETCS LS). Przemysł może dostarczyć zarówno urządzenia dla pierwszego, jak i drugiego poziomu ETCS. 

– Bardzo promujemy system ETCS L1, bo to by niesamowicie przyspieszyło wdrożenie ETCS-u w skali sieci – przekonuje dr inż. Sławomir Jasiński. – Masowe wdrożenie systemu ETCS Limited Supervision wpłynęłoby pozytywnie również na systemy Full Supervision. Zgodnie z wymaganiami UE do 2040 roku musimy się na głównych sieciach pozbyć urządzeń klasy B, czyli pociąg bez ETCS na te sieci nie wjedzie. Handicapem z tego, że one zostaną wyposażone w ETCS, jest zainstalowanie również LS na sieciach pobocznych, wtedy ten sam pociąg, ta sama lokomotywa, wyposażona w ETCS, będzie jechała równie bezpiecznie po kolejowych liniach o mniejszym natężeniu ruchu.

Jak podkreśla ekspert, przy pewnych uproszczeniach Limited Supervision można by wdrożyć w skali 10 lat na całej pobocznej sieci.

– Tam jest 12 tys. km do zabudowy – ocenia prezes Rail-Mil. – Mam nadzieję, że Ministerstwo Infrastruktury dzięki ekspertyzie na temat wdrożenia Limited Supervision zrozumie, że warto wdrażać, a dzięki temu naprawdę jesteśmy w stanie uzyskać pełną interoperacyjność i podnieść bezpieczeństwo ruchu kolejowego w określonym czasie.

System ETCS to system kontroli jazdy pociągu, który na podstawie informacji z urządzeń sterowania ruchem i danych o infrastrukturze nadzoruje prowadzenie pociągu przez maszynistę, w tym dojazd do sygnalizatora "Stój". Istnieją trzy konfiguracje systemu ETCS stosowane przez PLK SA: poziom 1, poziom 1 Limited Supervision i poziom 2. Poziomy 1 i 2 zapewniają pełny nadzór i kontrolują dojazd do sygnalizatora "Stój", wdrażając hamowanie w razie braku reakcji maszynisty. Poziom 1 Limited Supervision wdraża hamowanie dopiero po minięciu sygnalizatora. System ETCS pomaga zapobiegać lub ograniczać skutki pominięcia sygnalizatora "Stój". PLK SA eksploatują system ETCS na około 720 km linii kolejowych i planuje jego zabudowę na kolejnych 1 630 km. 31 marca 2025 r. podpisano umowę na zaprojektowanie i zabudowę systemu ETCS na linii kolejowej nr 8 Warszawa – Radom w ramach programu FENIKS.

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Kongres Rady Podatkowej

Targi Bezpieczeństwa

Handel

Branża materiałów budowlanych ostrzega przed rosnącym importem ze Wschodu. Rząd zapowiada działania w tym kierunku

Polscy przedstawiciele branży materiałów budowlanych są zaniepokojeni skalą importu wyrobów spoza Unii Europejskiej. Postępujące uzależnienie europejskiego rynku od dostaw z krajów o niższych standardach środowiskowych, pracowniczych i jakościowych skutkuje nie tylko osłabieniem jego konkurencyjności, spadkiem krajowej produkcji i redukcją miejsc pracy, ale również ucieczką emisji CO2. Branża apeluje więc o wprowadzenie zmian w zakresie handlu, w tym o wyrównanie stawek celnych na materiały budowlane. Rząd zapowiada podjęcie działań, które będą wspierać krajową branżę.

Ochrona środowiska

Rusza ważna inwestycja w Ustce. Nowa baza będzie zapleczem serwisowym dla morskich farm wiatrowych [AUDIO]

Wystartowały prace przy budowie bazy operacyjno-serwisowej w Ustce. Inwestycja będzie zapleczem dla obsługi morskiej farmy wiatrowej, którą PGE buduje na Bałtyku wraz z duńską firmą Ørsted. Uruchomienie Baltica 2 zaplanowane jest na 2027 rok. Baza ma także potencjał, by obsługiwać kolejne projekty morskie PGE. Będzie mieć znaczenie nie tylko dla rozwoju offshore w Polsce, lecz także dla samego regionu.

Handel

Rynek nieprzygotowany do wdrożenia systemu kaucyjnego. Może się opóźnić nawet o kilka miesięcy

Zdaniem przedstawicieli Polskiej Federacji Producentów Żywności Polska nie jest jeszcze przygotowana na wprowadzenie systemu kaucyjnego 1 października br. Za główny powód opóźnień podają brak licencji, które mogą powodować potężne straty finansowe. Eksperci wskazują, że system może ruszyć z kilkumiesięcznym opóźnieniem, co spowoduje chaos zarówno wśród konsumentów, jak i w handlu.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.