Fundusze Norweskie wspierają innowacje w polskich firmach. Ponad 200 projektów otrzymało granty o wartości 92 mln euro

Ponad 200 projektów dofinansowanych kwotą 92 mln euro – taki jest bilans wsparcia z programu „Rozwój przedsiębiorczości i innowacje” z Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014–2021. Mikro-, małe i średnie firmy mogły za pośrednictwem PARP otrzymać granty na realizację innowacyjnych projektów związanych z ochroną środowiska, jakością wód oraz poprawiających jakość życia. – Firmy, które skorzystały z Funduszy Norweskich, odnotowały korzyści biznesowe, efekty środowiskowe, ale też pozabiznesowe, społeczne – ocenia Maja Wasilewska z PARP.

Polska jest jednym z kilkunastu krajów, które realizują programy wsparcia finansowane przez rząd Norwegii. Kraj ten – choć nie jest członkiem UE – poprzez Fundusze Norweskie zapewnia swój wkład w tworzenie zielonej i nowoczesnej Europy. Norweski Mechanizm Finansowy (NMF) 2014–2021 ma na celu redukcję różnic w rozwoju ekonomicznym i społecznym oraz wzmocnienie relacji dwustronnych pomiędzy Polską i Norwegią.

– Fundusze Norweskie są kluczowe dla polskiej gospodarki, kładą bardzo silny akcent na aspekty środowiskowe. To bardzo ważne, bo kiedy implementujemy rozwiązania, musimy myśleć o rozwoju naszego biznesu, o aspektach biznesowych, ale także o tych czynnikach środowiskowych. Firmy, które skorzystały z Funduszy Norweskich, bezwzględnie odnotowały korzyści biznesowe i efekty środowiskowe – podkreśla w rozmowie z Agencją Newseria Biznes Maja Wasilewska z Departamentu Analiz i Strategii w PARP, który odpowiada za organizację naboru wniosków, ocenę zgłoszeń oraz przyznawanie dofinansowań w ramach NMF.

– Korzyści ze współpracy polsko-norweskiej dla przedsiębiorców, którzy realizowali programy w ramach Funduszy Norweskich, to nie tylko te konkretne, mierzalne, przekładające się na finanse. Przede wszystkim były to projekty biznesowe, które miały być opłacalne. Współpraca ta miała rozwijać produkty, procesy albo usługi. Są to również korzyści, których nie można zmierzyć, czyli poznawanie nowych rynków i osób, wymiana wiedzy i nawiązywanie relacji, które mogą również skutkować kolejnymi projektami – wyjaśnia Monika Karwat-Bury, ekspertka w Departamencie Analiz i Strategii w PARP.

Celem Funduszy Norweskich jest stymulowanie dwustronnej współpracy między przedsiębiorcami działającymi w Polsce i Norwegii, promocja polsko-norweskich partnerstw, a także wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy firmami i otoczeniem biznesowym z obu krajów.

– W ramach Funduszy Norweskich polskie firmy poszukiwały partnera norweskiego i wspólnie rozwiązywały swoisty problem biznesowy. Myślę, że ten aspekt, kiedy uczymy się wzajemnie zarówno o technologiach i możliwościach ich wykorzystania, jak też o czynnikach środowiskowych, w jaki sposób przełożyć wskaźniki środowiskowe i wdrożyć w firmie na poziomie innowacji w odniesieniu do zrównoważonego rozwoju, w przypadku Funduszy Norweskich był kluczowy – ocenia Maja Wasilewska.

Program „Rozwój przedsiębiorczości i innowacje” obejmował wsparcie innowacyjnych rozwiązań w polskich firmach w trzech różnych obszarach tematycznych, a jego celem był rozwój nie tylko przedsiębiorczości i innowacyjności, ale też zrównoważonego podejścia w polskich firmach. W ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014–2021 zastosowano 205 innowacyjnych technologii, skomercjalizowano 55 produktów lub usług, opracowano 70 innowacyjnych rozwiązań i utworzono 300 nowych miejsc pracy.

– Łącznie dofinansowaliśmy 202 projekty na kwotę ponad 92 mln euro – mówi Monika Karwat-Bury. – Program dotyczący zielonych technologii, czyli umożliwienie przedsiębiorcom poprawy działalności firmy w kontekście ochrony środowiska, był największym schematem konkursowym.

Celem grantu „Green Industry Innovation – Technologie przyjazne środowisku” było zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorców wykorzystujących rozwiązania technologiczne przyjazne środowisku. Firmy mogły przeznaczyć środki z tego grantu np. na poprawę gospodarki odpadami, efektywności energetycznej, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery czy bardziej wydajną gospodarkę materiałową. W sumie zrealizowano 73 projekty na kwotę 43,5 mln euro.

Wśród projektów, które otrzymały wsparcie w tym obszarze, był m.in. WarmHive, wykorzystujący nowoczesne technologie podgrzewania ula z wykorzystaniem światła naturalnego, które pozwalają na skuteczne zwalczanie warrozy, groźnej choroby pszczół. Firma Ekombud, wspierana przez Fundusze Norweskie, wprowadziła systemy wykorzystujące technologię bliskiej podczerwieni do rozróżniania różnych typów plastiku, co pomaga zwiększyć poziom ich recyklingu. Z kolei firma Antex wprowadziła nową technologię, która pozwala na wtórne zastosowanie materiałów przy budowie infrastruktury kolejowej. Dzięki temu można zmniejszyć występujące w trakcie przebudowy linii kolejowych emisje CO₂ o 27,4 t rocznie oraz ilość odpadów o ponad 770 tys. t. Inne przykłady dofinansowanych projektów to antysmogowy nawiewnik okienny firmy GEO-EKO oczyszczający powietrze, które wpływa do pomieszczeń z zewnątrz, czy nowa technologia firmy Polimarky, służąca do produkcji bezhalogenowych mieszanek kablowych opartych na plastiku i innych tworzywach z recyklingu.

Z kolei w ramach „Blue Growth – Innowacje w obszarze wód śródlądowych lub morskich” dofinansowano projekty, które miały się przyczynić do wzrostu innowacyjności i ograniczyć zanieczyszczenia wód. Jak podkreśla ekspertka PARP, głównymi beneficjentami tego grantu okazali się przedsiębiorcy z regionu Warmii i Mazur. W sumie zrealizowano 42 projekty na kwotę 34,7 mln euro. Jednym z nich jest pierwsze w Polsce laboratorium badań genetycznych stworzone przez Pracownię Badań i Analiz Przyrodniczych, które otrzymało wsparcie w wysokości 419 tys. euro.

– Bez Funduszy Norweskich realizacja projektu nie byłaby w ogóle możliwa, dzięki dofinansowaniu udało nam się pokonać kluczowe bariery związane ze stworzeniem infrastruktury i wyposażeniem, a także opracowaniem innowacyjnych metod realizacji całego procesu analizy środowiskowego DNA – mówi Dariusz Płąchocki z Pracowni Badań i Analiz Przyrodniczych.

Metody te pozwalają na wykorzystanie najnowocześniejszych technik analityki molekularnej do szybkiego rozpoznania stanu środowiska naturalnego. Laboratorium koncentruje się na środowiskach wodnych i ich bezpośrednim otoczeniu.

– Rozwiązania środowiskowego DNA umożliwiają szybsze uzyskanie wiedzy o tym, jakie gatunki występują w środowisku w danej lokalizacji, co znacząco przyspiesza cały proces przygotowania inwestycji, a ułatwia potem jej realizację – tłumaczy Dariusz Płąchocki.

Wsparcie w trzecim obszarze NMF „Welfare Technologies – Technologie poprawiające jakość życia” było zaś skierowane do firm, które wprowadzają na rynek ulepszone produkty lub usługi oparte na nowoczesnych technologiach poprawiających jakość życia najbardziej wrażliwych grup społeczeństwa. Zrealizowano w sumie 11 projektów na kwotę prawie 9,2 mln euro.

– Mieliśmy też schemat konkursowy dla kobiet, gdzie firmy przez nie zarządzane mogły rozwijać pomysły od fazy koncepcyjnej do fazy gotowego produktu w tych trzech obszarach tematycznych – mówi Monika Karwat-Bury.

W ramach schematu konkursowego dla kobiecych biznesów dofinansowano 41 projektów o wartości 5,4 mln euro. W tym m.in. projekt firmy MSCG dotyczący budowy ośrodka dla seniorów, gdzie wdrożono usługę Independent Living opartą na nowoczesnych rozwiązaniach i technologiach informacyjno-komunikacyjnych. Wsparcie trafiło także do Design Team, twórców Torby Borby, czyli torby na zakupy z napędem elektrycznym, zaprojektowanej z myślą o osobach starszych. Innym przykładem innowacji, opracowanej dzięki dofinansowaniu Funduszy Norweskich, jest też materiał ochronny firmy AXYZ przeciwdziałający otarciom skóry, m.in. u dzieci, osób otyłych i aktywnych fizycznie.