Mówi: | Arkadiusz Sarna |
Funkcja: | analityk |
Firma: | Ośrodek Studiów Wschodnich |
Nadchodzą ciężkie czasy dla ukraińskiej gospodarki
Rządząca na Ukrainie Partia Regionów umocniła swoją pozycję w niedzielnych wyborach do Rady Najwyższej, uzyskując około 30 proc. głosów – wynika z wstępnych wyników. Analityk Ośrodka Studiów Wschodnich zauważa, że rząd w Kijowie będzie musiał stawić czoła kłopotom finansowym, które już wkrótce mogą uderzyć w miliony Ukraińców. – Po dobrych gospodarczo dwóch latach kadencji prezydenckiej Wiktora Janukowycza, kiedy Ukraina notowała ok. 5-proc. wzrost gospodarczy, w tym roku zaczęły się problemy. Związane są one z koniunkturą na rynkach międzynarodowych, od których Ukraina w dużym stopniu zależy, ale i z zaprzestaniem reform – ocenia Arkadiusz Sarna.
Zdaniem analityka Ośrodka Studiów Wschodnich nadchodzą ciężkie czasy dla ukraińskiej gospodarki. Jest to związane m.in. z kryzysem finansowym na rynkach międzynarodowych, ale również z wysokimi stawkami za rosyjski gaz.
– Jesienią tego roku w ukraińskiej polityce gospodarczej mamy do czynienia z szeregiem negatywnych zjawisk – twierdzi w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria Arkadiusz Sarna. – Po pierwsze, to jest prawdopodobnie spadek gospodarczy w III i IV kwartale, a na pewno już odnotowany spadek produkcji przemysłowej w ostatnich miesiącach letnich i we wrześniu, przy czym we wrześniu większy niż w sierpniu.
Prognozowany na ten rok poziom wzrostu gospodarczego już został zrewidowany. Pierwotnie miało to być około 4 proc. PKB, dziś szacunki mówią o niewiele ponad 0,1 proc. Ukraina cierpi również z powodu załamania się eksportu metalurgii, który był kołem napędowym gospodarki wschodnich regionów kraju. Z danych wynika, że produkcja przemysłowa osiąga najgorsze wyniki od trzech lat.
– Ukraińska gospodarka odczuwa oczywiście spadki, pogorszenie się koniunktury na rynkach zagranicznych, ale również jest w pewnym sensie ciągnięta w dół przez brak reform, które na początku prezydentury Janukowycza ruszyły z impetem – uważa analityk OSW. – Tam 60 proc. PKB wytwarzane jest przez sektor zorientowany na eksport, w Polsce jest około 40 proc.
Jego zdaniem na niekorzyść ukraińskiej gospodarki działają również populistyczne i demagogiczne wypowiedzi tamtejszych polityków. Przed niedzielnymi wyborami byli oni w stanie obiecać wszystko, oby tylko uzyskać najlepszy wynik.
– Były zapowiedzi tego typu, jak niedawna zapowiedź ministra rolnictwa o wprowadzeniu, kolejnego już w ostatnich latach, zakazu eksportu zbóż z Ukrainy w listopadzie tego roku – podaje Arkadiusz Sarna. – Ta zapowiedź, plus inne działania, to są przejawy defensywnej polityki gospodarczej, nie rynkowej, nie liberalnej. Te przejawy wynikają ze świadomości ukraińskich władz trudności, przed jakimi stoi Ukraina i gospodarka kraju.
Ekspert zauważa, że ostatnie dwa lata były na Ukrainie czasem wyhamowania zapału reformatorskiego i chęci wprowadzania zmian, które mogłyby wzmocnić gospodarkę.
– W pierwszym roku prezydentury Janukowycza Ukraina wykonała wiele domowych zadań, może nawet więcej niż przez kilka lat wcześniejszej władzy na Ukrainie. Natomiast to zostało w dużej mierze zmarnowane w kontekście zbliżających się wyborów parlamentarnych – mówi analityk. – Władze przestały forsować tempo reform, odsuwać niektóre w czasie. Zaczęto uprawiać populistyczną politykę, zwiększając wydatki socjalne, ograniczając i hamując takie reformy, jak urynkowienie cen gazu, usług komunalno-bytowych.
W najbliższym czasie lista wyzwań może niepokojąco wydłużyć się. Po nowym roku Kijów będzie musiał rozpocząć spłatę długu zaciągniętego w Międzynarodowym Funduszu Walutowym jeszcze przez rząd Julii Tymoszenko. Jednocześnie, jeżeli rząd chce wznowić zawieszoną dwa lata temu współpracę z MFW, będzie musiał urealnić ceny gazu. A to każdy Ukrainiec odczuje we własnej kieszeni.
– Ukraina ma problem długu zagranicznego, może nie tyle wynikający z wielkości tego długu, ile ze struktury i tego, że na najbliższe lata przypada spłata znacznej części tego zadłużenia, przy rosnącym deficycie handlowym – twierdzi Arkadiusz Sarna.
Zdaniem analityka Ośrodka Studiów Wschodnich, Kijów powinien powrócić do rozmów z Zachodem, w tym głównie z Unią Europejską, bo to działa na korzyść ukraińskiej gospodarki. Pomóc mógłby również powrót do zapoczątkowanych dwa lata temu reform.
– Na ocenę ukraińskich perspektyw i sytuacji gospodarczej wpływ będzie mieć ocena sytuacji politycznej Ukrainy przez społeczność międzynarodową. To, co się działo na Ukrainie w polityce wewnętrznej w ostatnich latach bardzo negatywnie wpłynęło również na ocenę sytuacji gospodarczej i polityki gospodarczej Kijowa – uważa Arkadiusz Sarna.
Tak było m.in. z umową o stowarzyszeniu i porozumieniem o pogłębionej strefie wolnego handlu, jakie Kijów miał podpisać już w ub. r. z Brukselą. Ich podpisanie i wprowadzenie w życie blokują czynniki polityczne, w tym głośna sprawa procesu i niehumanitarnego traktowania w więzieniu byłej premier Julii Tymoszenko.
– Umowa z Unią Europejską, mimo strefy wolnego handlu, to dla Ukrainy sprawa niebagatelna. Oczywiście można by ją oceniać w kategoriach krótko-, średnio- i długookresowej perspektywy skutków dla gospodarki Ukrainy. Ale niewątpliwie szansa na jej podpisanie w ubiegłym roku była ogromna i z tej szansy Ukraina nie skorzystała – twierdzi Sarna.
Jego zdaniem jedyną szansą na uratowanie ukraińskiej gospodarki jest nawiązanie współpracy z parterami w UE. Jest to również jedyny kierunek, z którego Kijów może na uczciwych zasadach pożyczać.
– Pytanie, czy te zmiany będą wynikały tylko z trudnej sytuacji Ukrainy, czy będzie to coś więcej. Czy będzie wola powrotu do reform gospodarczych, które całkiem nieźle wyglądały w 2010 roku – mówi analityk OSW. – Nie wydaje się to sprawą łatwą i bliską, natomiast jest oczywiste, że nie wszystko, co dobre w gospodarce, jest dobrze oceniane w sytuacji, kiedy kraj ma problem z demokracją.
Czytaj także
- 2025-06-20: Polska przeciwna przedłużeniu umowy UE–Ukraina o transporcie drogowym. Uderza ona w krajową branżę transportową
- 2025-06-25: Polskie przedsiębiorstwa otwarte na transformację w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego. Nowa mapa drogowa mogłaby w tym pomóc
- 2025-06-18: Dzięki e-commerce rośnie eksport polskich małych i średnich przedsiębiorców. Wartość ich sprzedaży na Amazon przekracza rocznie 5 mld zł
- 2025-06-12: Uchodźcy z Ukrainy pomogli wygenerować 2,7 proc. PKB Polski w 2024 roku. Napływ nowych pracowników znacznie zmienił polski rynek pracy
- 2025-06-16: Z powodu braku przejrzystego prawa branża recyklingu odkłada inwestycje. Firmy apelują o szybkie wdrożenie przepisów
- 2025-07-21: Jednorazowe opakowania z plastiku mają do 2030 roku zniknąć z lokali gastronomicznych. Przekonanie klientów do pojemników wielorazowych może być wyzwaniem
- 2025-06-05: Anna Powierza: Mimo wyniku wyborów prezydenckich z czasem będzie mniej podziałów w społeczeństwie. Chciałabym pierwszej damy, która stoi po stronie kobiet
- 2025-06-10: Piotr Zelt: Pęknięcie w Polsce jest bardzo głębokie. Myślę, że strona zwycięska w tych wyborach zadba o to, żeby te podziały były coraz głębsze
- 2025-06-12: Dorota Gardias: Przykre jest to, że wybory prezydenckie budzą tak negatywne emocje. Jest dużo złości, żalu i różnych zagrywek, które kompletnie nie są moje
- 2025-06-11: Gwiazdy: Scena polityczna stała się ringiem, a politycy nie szanują siebie nawzajem. Każdy ma prawo widzieć świat inaczej
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Edukacja

60 proc. młodych Europejczyków jest optymistycznie nastawionych do przyszłości UE. Chcą mieć udział w kształtowaniu jej polityk
Tegoroczny Eurobarometr wskazuje, że sześciu na 10 młodych Europejczyków jest optymistycznie nastawionych do przyszłości UE i uważa, że ich kraje korzystają z obecności w Unii. Doceniają przede wszystkim swobodę podróżowania bez granic i paszportów. Jednocześnie deklarują chęć większego wpływu na kierunek, w którym rozwijana jest wspólnota, i wskazują na nowe wyzwania, przed którymi stoi ich pokolenie i którymi UE powinna się zająć.
Konsument
Branża pomp ciepła w Polsce odczuwa konsekwencje dezinformacji. Krążące mity zniechęcają do tej technologii

Przedstawiciele branży pomp ciepła biją na alarm: mity i dezinformacja krążące w przestrzeni publicznej, brak wystarczającego wsparcia informacyjnego rządu i nieprawidłowości w działalności nieuczciwych firm w poprzedniej edycji programu Czyste Powietrze – to główne przyczyny pogorszenia wizerunku tej technologii. Branża walczy z dezinformacją i stara się wzmacniać świadomość społeczną w zakresie ekologicznych i ekonomicznych korzyści z instalacji pomp ciepła. Jednocześnie podkreśla potrzebę kompleksowych działań ze wsparciem rządu.
Handel
W UE trwa dyskusja o większej kontroli przesyłek e-commerce o wartości poniżej 150 euro. Zwolnienie z cła jest nadużywane

Do Europy w ubiegłym roku trafiło ok. 4,5 mld przesyłek e-commerce o niskiej wartości, czyli poniżej progu 150 euro, który zwalnia z cła. To dwa razy więcej niż w 2023 roku. W 65 proc. przypadków wartość przesyłki jest zaniżana właśnie z uwagi na politykę celną, co zdaniem instytucji unijnych jest naruszeniem uczciwej konkurencji. W dodatku wiele z tych produktów nie spełnia norm bezpieczeństwa czy norm środowiskowych wymaganych w Europie. Dlatego trwa dyskusja nad tym, jak zwiększyć kontrolę nad wpływającymi z zagranicy paczkami.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.