Zespoły zajmujące się wdrażaniem celów zrównoważonego rozwoju to wciąż rzadkość w polskich firmach. Ich pracę może wspomóc cyfryzacja

Polskie firmy przemysłowe, architektoniczne i budowlane przykładają coraz większą wagę do aspektów związanych z ESG. 39 proc. deklaruje, że podchodzi do tego tematu poważnie, choć często nie ma wyznaczonych osób czy działów, które zajmowałyby się celami zrównoważonego rozwoju – pokazuje II edycja raportu Autodesk „Droga do zrównoważonego rozwoju”. Głównymi barierami w ich realizacji są właśnie brak specjalistycznej wiedzy na ten temat oraz ograniczone środki finansowe. W osiąganiu zrównoważonych celów firmy mogą się jednak wspierać cyfryzacją. Inwestycje w tym zakresie wdraża i planuje coraz więcej przedsiębiorstw. Część z nich nakierowana jest na narzędzia ułatwiające sprawozdawczość ESG, a w tym obszarze badane sektory czekają duże wyzwania.

– Według danych z raportu „Droga do zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój w polskich firmach przemysłowych i architektoniczno-budowlanych” już 39 proc. przedsiębiorstw deklaruje poważne podejście do zrównoważonego rozwoju, choć nie mają wyznaczonego formalnego stanowiska w ramach organizacji. Ponad połowa badanych przedsiębiorstw wciąż nie posiada dedykowanego zespołu do spraw sustainability. W stosunku do wyników badania z 2021 roku gwałtownie wzrosła też liczba firm, która planuje w najbliższych kilku latach powziąć ten temat jako strategiczny w swoich inwestycjach – mówi agencji Newseria Biznes Agata Burska, strategic territory sales manager Poland D&M w Autodesku.

Raport pokazuje, w jaki sposób firmy z sektorów projektowego, budowlanego i przemysłowego radzą sobie z integrowaniem zasad zrównoważonego rozwoju ze swoimi strategiami biznesowymi i operacyjnymi. Z badań ASM Research Solutions – przeprowadzonych na jego potrzeby na grupie ponad 200 firm – wynika, że głównym powodem zaangażowania w ten obszar są dla nich obowiązki wynikające z przepisów prawa (72 proc.), ale także oczekiwania klientów (48 proc.) i chęć poprawy rentowności (23 proc.).

– Z drugiej strony zrównoważony rozwój oraz raportowanie ESG mają dla dużej części badanych przedsiębiorstw neutralne znaczenie w procesie wyboru partnerów biznesowych – zauważa Agata Burska.

Zadeklarowało tak 40 proc. badanych firm przemysłowych i architektoniczno-budowlanych. Jednocześnie podobny odsetek przedsiębiorstw (37 proc.) zadeklarował jednak, że ma to dla nich duże bądź bardzo duże znaczenie.

Najważniejszym celem, w który firmy inwestują, aby stać się bardziej zrównoważone, jest ograniczenie zużycia energii i materiałów,  wdrożenie nowych przepisów prawa i inwestycje w nowe technologie i oprogramowanie – na te aspekty wskazało odpowiednio 91, 82 i 73  proc. badanych przedsiębiorstw. 

Mierzą się one jednak z wieloma wyzwaniami we wdrażaniu bardziej zrównoważonych, prośrodowiskowych praktyk. Te wyzwania to przede wszystkim brak środków finansowych na ten cel (41 proc. wskazań), brak specjalistycznej wiedzy w zakresie zrównoważonego rozwoju (31 proc.), a także brak zainteresowania takimi rozwiązaniami ze strony klientów (30 proc.).

– W realizacji planów zrównoważonego rozwoju zdecydowanie największym wyzwaniem jest dla firm brak środków finansowych. Odsetek przedsiębiorstw, które wskazują na ten problem, wzrósł z 25 proc. jeszcze w 2021 roku do 41 proc. obecnie. Najsilniej wskazują na ten aspekt przedstawiciele branży projektowej – mówi ekspertka Autodesku. – Kolejne 23 proc. firm uznaje, że problemem w realizacji planów dotyczących zrównoważonego rozwoju jest dla nich także dostęp do odpowiednich technologii.

– Na rynku mamy już do czynienia z bardzo szeroką gamą narzędzi, które wspierają ESG, np. w zakresie pozyskiwania danych dotyczących śladu węglowego. Zaczynają się też pojawiać narzędzia, które wspierają raportowanie w innych tematach, związanych z kwestiami społecznymi i zarządzaniem przedsiębiorstwem – mówi Olga Assanowicz, ESG strategy & reporting lead w Arcadis Polska.

Zapytane o narzędzia, które wspierają je w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, firmy wskazują obecnie przede wszystkim na rozwiązania do zarządzania wodą (44 proc.), oprogramowania chmurowe – wspólne środowisko danych (41 proc.) oraz rozwiązania do zarządzania energią (36 proc.). Dla firm z sektora przemysłowego kluczowe okazały się natomiast narzędzia służące do optymalizacji gospodarki odpadami (74 proc.).

– Pojawia się coraz więcej rozwiązań w zakresie opomiarowania i raportowania śladu węglowego, wpływu na środowisko oraz optymalizacji zużycia zasobów w trakcie realizacji. W związku z tym ta część technologiczna inwestycji będzie zyskiwała na znaczeniu w przyszłości – mówi Mateusz Mielewczyk, członek zarządu i dyrektor ds. projektowania w firmie Biproraf.

– Firmy zauważyły już konieczność intensywnego inwestowania w technologie i oprogramowanie, aby zwiększyć swój poziom zrównoważenia – mówi Agata Burska. – Aż 74 proc. z nich już inwestuje w takie technologie, a 94 proc. uważa, że inwestycje te w ciągu kolejnych dwóch lat wzrosną lub utrzymają się na tym samym poziomie. Ponadto 59 proc. przedsiębiorstw zadeklarowało, że liczy na pojawienie się oprogramowania wspierającego rejestrowanie i sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego biznesu. 37 proc. oczekuje lepszego dostępu do informacji na temat tego, w jaki sposób takie narzędzia wspierają wysiłki na rzecz zrównoważonego rozwoju, a blisko 33 proc. poszukuje nowych możliwości w zakresie danych i analiz.

W badaniu Autodesku na razie tylko 7 proc. przedsiębiorstw zadeklarowało, że już korzysta z narzędzi automatyzujących analizę danych na potrzeby ESG. Najwięcej wskazań odnotowano wśród przedsiębiorstw przemysłowych, a najmniej – w branży budowlanej. To oznacza, że narzędzia, które mogą wspierać realizację celów zrównoważonego rozwoju w firmach, nie są jeszcze szeroko stosowane i potrzebna jest szersza edukacja w zakresie korzyści, jakie niesie ich implementacja.

– W obszarze projektowania przemysłowego wykorzystujemy narzędzia, które umożliwiają nam bieżącą współpracę z klientem. Pozwalają one nam nie tylko na wykorzystywanie wszelkich metod prowadzących do dobrego raportowania ESG, ale również na zoptymalizowanie działań projektowych, a także na optymalne wykorzystywanie materiałów podczas realizacji inwestycji – mówi Mateusz Mielewczyk.

W ciągu nadchodzących kilku lat sektory przemysłowy i architektoniczno-budowlany staną przed szeregiem kluczowych wyzwań związanych z ESG i zrównoważonym rozwojem. Jednym z nich będą unijne wymogi dotyczące sprawozdawczości w tym zakresie, wynikające m.in. z dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). W tym kontekście bardzo ważne jest m.in. dążenie firm do efektywności energetycznej i korzystanie ze zrównoważonych materiałów, które dają gwarancję systematycznej dekarbonizacji w całym cyklu życia produktów wytwarzanych przez omawiane w raporcie branże, w tym m.in. budynków, elementów infrastruktury wewnętrznej i zewnętrznej, maszyn i innego rodzaju trwałych konstrukcji.