Mówi: | Krzysztof Kawczyński |
Funkcja: | Ekspert |
Firma: | Krajowa Izba Gospodarcza |
Ekspert KIG: umożliwienie gminom omijania przetargów na wywóz śmieci może prowadzić do patologii na rynku
Część posłów chce, aby gminne zakłady i spółki komunalne odbierały odpady od właścicieli nieruchomości bez konieczności przeprowadzenia przetargu przez gminę. Projekty zmian w przepisach wpłynęły do Sejmu. Krzysztof Kawczyński z Krajowej Izby Gospodarczej przypomina, że obowiązująca od stycznia 2012 ustawa już zezwala gminom na ominięcie procedury przetargu pod określonymi warunkami. – Byłbym ostrożny z dawaniem gminom więcej władzy, ponieważ to może doprowadzić do pewnej monopolizacji i swobodnego kształtowania cen przez gminy – podkreśla ekspert.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która weszła w życie w styczniu 2012 roku, gminy będą musiały przejąć od mieszkańców obowiązek zorganizowania odbioru odpadów. Z opłat ponoszonych przez mieszkańców gminy będą finansowały gospodarkę odpadami komunalnymi na swoim terenie oraz będą inwestowały w budowę odpowiedniej infrastruktury. Na przygotowanie do nowych przepisów mają czas do lipca przyszłego roku.
– U podstaw nowelizacji leży sytuacja w gospodarce odpadami komunalnymi w Polsce, a konkretnie brak spójnego, zintegrowanego systemu, który by pozwolił na zgodne z prawem, wymaganiami i standardami Unii Europejskiej zagospodarowanie odpadów komunalnych – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Krzysztof Kawczyński z Krajowej Izby Gospodarczej.
Wiąże się to z unijnymi wymogami w gospodarowaniu odpadami. Polska, pod groźbą kar ze strony Komisji Europejskiej, musi dostosować się do unijnych standardów. Ekspert KIG wskazuje na istniejące w tym zakresie różnice w Polsce i w innych krajach UE.
– W Polsce jest praktycznie tylko jedna spalarnia, która spala odpady komunalne, a prawie 90 proc. odpadów jest deponowanych na składowiskach, natomiast zbiórka selektywna i recykling to jest zaledwie 5-10 proc. wszystkich odpadów – mówi Krzysztof Kawczyński. – W Unii Europejskiej sytuacja jest odwrotna: składowanych jest 10-20 proc. odpadów, a reszta jest zagospodarowywana poprzez zbiórkę selektywną i recykling, poprzez kompostowanie i spalanie.
Już teraz wiadomo, że dostosowanie się gmin do nowych przepisów będzie trudniejszym zadaniem niż sądzono.
– Gminy będą musiały sprawozdawać mnóstwo informacji do odpowiednich organów, np. do marszałka i będą musiały, w razie niewykonania pewnych zadań, płacić kary. Gminy dziś też nie zdają sobie sprawy z tego, że rzeczywiste wykonanie tych zadań czy celów nie jest takie łatwe, bo może to się skończyć ogromnymi karami finansowymi. I dzisiaj powinny myśleć o tym, jak zabezpieczyć poziomy np. odzysku z recyklingu czy separacji biodegradowalnych odpadów, bo to może uderzyć w gminę, czyli pośrednio również w mieszkańców – podkreśla Krzysztof Kawczyński.
Dlatego samorządowcy postulują zmianę przepisów. Chcą przede wszystkim możliwości ominięcia przetargów w przypadku, gdy dana gmina posiada swój zakład komunalny, który mógłby zająć się wywozem śmieci od mieszkańców.
Postulaty gmin popiera część posłów. Do Sejmu trafiły dwa projekty poselskie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dają one gminom możliwość zlecania odbioru odpadów od właścicieli nieruchomości gminnym spółkom komunalnym i to bez postępowania przetargowego.
Zdaniem eksperta KIG należy być ostrożnym w dawaniu większej władzy gminom w zakresie wywozu odpadów, bo może to grozić monopolizacją tych usług i dowolnym kształtowaniem cen, ze szkodą dla mieszkańców. To mogłoby prowadzić do patologicznej sytuacji na rynku.
– Ideą tej ustawy było to, żeby stawki były kształtowane w wyniku wolnej gry rynkowej – uważa Krzysztof Kawczyński. – Zakładając, że gmina by zlecała obsługę z wolnej ręki, prowadziłoby to do sytuacji niekontrolowanej przez nikogo. Jeśli są firmy na terenie gminy, które mają zezwolenia, mają bazy, mają zaplecze do obsługi mieszkańców, to ja nie widzę żadnego powodu, żeby gmina mogła zakładać np. spółkę własną i w ten sposób eliminować te podmioty. Więc jest to już ogromne zagrożenie konkurencyjności i byłaby to nieuczciwa gra z podmiotami, które funkcjonują.
Tym bardziej, że – jak podkreśla ekspert – już istniejąca ustawa daje gminie możliwość zlecenia tego typu usług firmie komunalnej lub wskazywanie własnych obiektów przy realizacji tych zadań, ze względu choćby na posiadaną infrastrukturę i koszty, które na jej budowę poniosła.
– Jeśli gmina wybudowała obiekty służące gospodarce odpadami, partycypowała w kosztach i administruje tymi obiektami, to – według nowej ustawy – może wskazać w przetargu ten obiekt do przyjmowania odpadów. Chodzi o to, żeby te obiekty nie zostały wyeliminowane, ponieważ gminy często brały kredyty na ten cel, dostawały dotacje pod pewnymi warunkami. W związku z czym, tu można zrozumieć batalię, żeby bardziej uszczelnić ten system, żeby nie było mijania tych obiektów. Natomiast innych powodów do obaw ze strony samorządów nie widzę – podsumowuje ekspert Krajowej Izby Gospodarczej.
Dodatkowo ustawa przewiduje dla gminy wiele narzędzi monitorujących i kontrolujących wobec firmy, które biorą udział w przetargu.
– Może, po pierwsze, zaostrzyć wymagania w przetargach wobec firm, które będą dopuszczone. Może to odpowiednio w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wpisać, żeby kierować odpady na obiekty, które są w planie gospodarki odpadami. Powinna bardziej nastawić się na egzekucje tych zapisów – podkreśla Krzysztof Kawczyński.
Czytaj także
- 2025-05-19: 60 proc. młodych ludzi chce posiadać mieszkanie na własność. Główna bariera to brak wkładu własnego
- 2025-05-15: Prof. L. Balcerowicz: Polska obok Turcji ma największy udział własności państwowej. Potrzebujemy odpolitycznienia gospodarki
- 2025-05-13: Senat zajmie się ustawą o jawności cen lokali na sprzedaż. W praktyce ustawa obejmie tylko 12 proc. rynku
- 2025-06-04: Trwa budowa nowoczesnego systemu ostrzegania i alarmowania. Ma być gotowy do końca tego roku
- 2025-04-23: Eksperci apelują do Ministerstwa Zdrowia o zmianę w polityce nikotynowej. Powinna lepiej chronić dzieci i młodzież
- 2025-04-25: Trwają prace nad nową ustawą o Rzeczniku MŚP. Urząd zyska nowe kompetencje
- 2025-04-18: Rzecznik MŚP: Obniżenie składki zdrowotnej to nie jest szczyt marzeń. Ideałem byłby powrót do tego, co było przed Polskim Ładem
- 2025-04-09: Sejmowa Komisja Zdrowia ciągle czeka na projekt ustawy o reformie szpitali. Po raz trzeci nie został zatwierdzony przez rząd
- 2025-03-31: Unia Europejska chce wzmocnić prawa kobiet. Zapowiadane działania będą dotyczyć m.in. równości w zatrudnieniu czy zwalczania przemocy
- 2025-03-31: Biznes apeluje o wdrożenie pakietu Omnibus. Chodzi o zmniejszenie obowiązków związanych z ESG
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Handel

Ze względu na różnice w cenach surowce wtórne przegrywają z pierwotnymi. To powoduje problemy branży recyklingowej
Rozporządzenie PPWR stawia ambitne cele w zakresie wykorzystania recyklatów w poszczególnych rodzajach opakowań. To będzie oznaczało wzrost popytu na materiały wtórne pochodzące z recyklingu. Obecnie problemy branży recyklingu mogą spowodować, że popyt będzie zaspokajany głównie przez import. Dziś do dobrowolnego wykorzystania recyklatów nie zachęcają przede wszystkim ceny – surowiec pierwotny można kupić taniej niż ten z recyklingu.
Przemysł spożywczy
Rośnie presja konkurencyjna na unijne rolnictwo. Bez rekompensat sytuacja rolników może się pogarszać

Rolnictwo i żywność, w tym rybołówstwo, są sektorami strategicznymi dla UE. System rolno-spożywczy, oparty na jednolitym rynku europejskim, wytwarza ponad 900 mld euro wartości dodanej. Jego konkurencyjność stoi jednak przed wieloma wyzwaniami – to przede wszystkim eksport z Ukrainy i niedługo także z krajów Mercosur, a także presja związana z oczekiwaniami konsumentów i Zielonym Ładem. Bez rekompensat rolnikom może być trudno tym wyzwaniom sprostać.
Transport
Infrastruktury ładowania elektryków przybywa w szybkim tempie. Inwestorzy jednak napotykają szereg barier

Liczba punktów ładowania samochodów elektrycznych wynosi dziś ok. 10 tys., a tempo wzrostu wynosi ok. 50 proc. r/r. Dynamika ta przez wiele miesięcy była wyższa niż wyniki samego rynku samochodów elektrycznych, na które w poprzednim roku wpływało zawieszenie rządowych dopłat do zakupu elektryka. Pierwszy kwartał br. zamknął się 22-proc. wzrostem liczby rejestracji w ujęciu rocznym, ale kwiecień przyniósł już wyraźne odbicie – o 100 proc.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.