Newsy

Global Compact w Polsce: szara strefa i korupcja problemami przedsiębiorców

2016-09-26  |  06:35

Przeszło 36 proc. krajowych przedsiębiorstw było w ubiegłym roku ofiarą nadużyć. Na jednej siódmej firm próbowano wymusić łapówkę. Według oenzetowskiej inicjatywy Global Compact konieczna jest w Polsce powszechna krucjata przeciwko oszustwom. Nauka uczciwości powinna się zaczynać się w szkole podstawowej i dotyczyć najmłodszych obywateli.

Życzyłbym sobie, żeby w Polsce była powszechna krucjata przeciwko oszukiwaniu, kraj tylko by na tym zyskał zarówno finansowo, jak i na arenie międzynarodowej – mówi w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Kamil Wyszkowski, dyrektor generalny Global Compact w Polsce. – Silne, stabilne państwo jest zbudowane na swego rodzaju filarach. Jednym z najważniejszych jest brak korupcji oraz szarej i czarnej strefy w gospodarce. Jeżeli o to zadbamy, to Polska będzie we właściwym miejscu.

Jak wynika z ostatniego dotyczącego nadużyć w polskich przedsiębiorstwach raportu firmy doradczej PwC, 36 proc. krajowych firm przyznaje, że w ciągu ostatnich dwóch lat padło ofiarą nadużyć. Ogromna większość odnotowanych przypadków (65 proc.) dotyczyła sprzeniewierzenia aktywów, a 32 proc. cyberprzestępczości. Na trzecim miejscu znalazły się nadużycia w obszarze zakupów oraz księgowości (po 29 proc.). Częstym nadużyciem pozostaje korupcja: 16 proc. respondentów PwC przyznało, że w ostatnich 24 miesiącach ktoś prosił ich o wręczenie łapówki, a 18 proc. jest przekonanych, że straciło kontrakt na rzecz konkurenta, który wręczył komuś tego rodzaju korzyść majątkową. Ponadto jedna trzecia badanych spodziewa się wystąpienia takiej propozycji w ciągu najbliższych dwóch lat.

Czekają nas długie miesiące edukacji ekonomicznej związanej z tzw. odpowiedzialną konsumpcją – prognozuje Kamil Wyszkowski. – W Europie i na świecie są społeczeństwa, które już to wykształciły, na przykład społeczeństwo duńskie. Czarnej strefy tam nie ma, a poziom szarej jest kontrolowany i utrzymywany w granicach tzw. dobrej strefy, czyli drobnego handlarza sprzedającego kapustę na rynku, który co prawda nie reguluje opłaty targowej, ale nie jest też beneficjentem opieki społecznej. Nie ma natomiast mafii paliwowej czy temu podobnych zjawisk, poradzono sobie z nimi, ani przyzwolenia na kupowanie produktu bez paragonu. Dostaje go każdy, jeżeli sprzedawca nie chce go wydać, spotyka się z ostrą reakcją. W Polsce czegoś takiego dotychczas brakowało, być może dopiero się zaczyna.

W celu skłonienia konsumentów do pobierania w punktach sprzedaż paragonów Ministerstwo Finansów rok temu uruchomiło specjalną loterię. Uczestnicy, zwykli konsumenci, po zarejestrowaniu się w systemie, mogą raz w miesiącu wziąć udział w losowaniu i wygrać atrakcyjne nagrody, takie jak samochód, czy tablety. Pula nagród wynosi około 100 tys. zł, co w kontekście trzynastu losowań rocznie daje koszt w wysokości około 1,3 mln zł.

Tzw. luka podatkowa, czyli straty generowane między innymi przez szarą strefę, wynosi według ostatniego raportu inicjatywy Global Compact natomiast około dziewięciu proc. PKB (nominalnie blisko 50 mld dol.), co plasuje Polskę na 11. pozycji na świecie (najwyższy niedobór w stosunku do PKB występuje we Włoszech, gdzie luka podatkowa kształtuje się na poziomie 13,5 proc., co przekłada się na 291,6 mld dol.).

To krok we właściwą stronę – ocenia Kamil Wyszkowski. – Społeczeństwo można i trzeba edukować w tym kierunku, aby poszczególne osoby zwracały uwagę, gdy ktoś oferuje na przykład remont i odmalowanie pomieszczeń bez paragonu, ale o jedną piątą taniej. To zwykła kradzież, działanie nieetyczne, na tego rodzaju układ ze sprzedającym nie powinno się iść. Jeśli nie będzie przyzwolenia, to szara strefa zacznie znikać.

Jeszcze lepszym przykładem strat, jak zauważa Kamil Wyszkowski, są prywatne warsztaty samochodowe oferujące naprawę pojazdów także rzecz jasna bez paragonu lub faktury.

Nie wiadomo skąd na przykład pochodzą konieczne do naprawy części zamienne – precyzuje Kamil Wyszkowski. – A najczęściej biorą się z kradzionych samochodów, pojazdów, które ktoś stracił. Według szacunków policji większość kradzionych w Polsce i poza Polską samochodów idzie na części zamienne, które później trafiają do naprawianych poza legalnym obiegiem samochodów. Ubytek jest więc podwójny, bo do tego dochodzi strata Skarbu Państwa, czyli nas wszystkich.

Według specjalistów Global Compact oprócz loterii paragonowej skutecznymi sposobami ograniczenia zjawiska szarej strefy w Polsce byłoby wprowadzenie systemu elektronicznych kas online, ograniczenie płatności gotówkowych w gospodarce, powszechne stosowanie mechanizmu tzw. obciążenia odwrotnego, wprowadzenie tzw. podzielonych płatności, centralnej bazy danych monitorującej rozliczenia oraz hurtowni danych podatku VAT i jednolitego pliku kontrolnego (ten ostatni obowiązuje już w największych przedsiębiorstwach).

United Nations Global Compact jest największą na świecie inicjatywą na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu i wspierania zrównoważonego rozwoju. Od momentu inauguracji w 2000 roku przez sekretarza generalnego ONZ Kofi Annana przystąpiło do niej już ponad 13,5 tys. członków ze 170 krajów.

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Kongres MOVE

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Infrastruktura

Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia

Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

Ochrona środowiska

Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie

Do wyborów samorządowych pozostał nieco ponad tydzień. Jak pokazuje nowy raport Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, na samorządowców nadchodzącej kadencji będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z regulacji UE, jak i oczekiwań społecznych. Jednak w praktyce możliwości aktywnego działania samorządów w tym obszarze są tak szerokie, jak umożliwiają im to regulacje prawne. – Tutaj pewnych rozwiązań po prostu nie ma albo są w dość dokuczliwy sposób szczegółowe i stwarzają samorządom duże trudności. Dlatego potrzebna jest interwencja rządu, żeby umożliwić samorządom aktywne działania – ocenia dr Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.

Prawo

Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu

Częste zmiany regulacyjne i postęp technologiczny wymuszają na specjalistach ds. finansów ciągłe nabywanie nowych kompetencji, doszkalanie i uaktualnianie swojej wiedzy. Ci, którzy potrafią się dostosować do szybkich zmian i wesprzeć swoimi umiejętnościami rozwój biznesu, mogą jednak liczyć na większe możliwości rozwoju kariery. – Finanse operują w świecie, który coraz szybciej się zmienia. To powoduje, że w przyszłości ludzie z obszaru finansów będą musieli poświęcać dużo więcej energii na to, żeby dotrzymać tempa – mówi Kuba Neneman, head of finance.ai, commercial data science manager w Shellu.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.