Mówi: | Małgorzata Czerwińska, radca prawny, Kancelaria Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy Wiesława Lempska, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych w Centrali ZUS |
Rentę rodzinną z ZUS pobiera ponad 1,2 mln osób. Średnie świadczenie przekracza 1,8 tys. zł
Rentę rodzinną pobiera obecnie w Polsce 1,27 mln osób, najczęściej kobiety. W ubiegłym roku ZUS przyznał ponad 42 tys. nowych świadczeń. Na rentę mogą liczyć członkowie rodziny zmarłego, przede wszystkim małżonkowie i dzieci, który w chwili śmierci miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo tylko spełniał warunki do ich przyznania. Wysokość renty uzależniona jest od liczby osób, które są uprawnione do jej pobierania i wynosi od 85 do 95 proc. świadczenia, jakie pobierał zmarły.
– Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby zmarłej, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury, w tym emerytury pomostowej, oraz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeżeli nie miała ona ustalonego prawa do tych świadczeń, to wystarczy, że spełniała warunki do ich przyznania – wyjaśnia w rozmowie z agencją Newseria Biznes Małgorzata Czerwińska, radca prawny w Kancelarii Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy.
Do renty rodzinnej uprawniona jest także rodzina tej osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takiej sytuacji uznaje się, że spełniła wówczas warunki konieczne do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Ustawa wyraźnie też wskazuje, którzy członkowie rodziny zmarłego mogą liczyć na rentę.
– To przede wszystkim dzieci własne, dzieci małżonka albo dzieci przysposobione do ukończenia 16 roku życia. Jeśli dziecko uczy się w szkole, wtedy to prawo przysługuje do ukończenia 25 roku życia, przy czym jeśli 25 lat kończy na ostatnim roku nauki, to okres pobierania renty rodzinnej wydłuża się do zakończenia nauki – mówi Czerwińska.
Świadczenie mogą otrzymać też małżonkowie zmarłego, jednak w ich przypadku warunek jego uzyskania podlega pewnym obostrzeniom. W chwili śmierci męża wdowa (przepisy stosuje się również w stosunku do wdowca) musi mieć ukończone 50 lat lub być niezdolna do pracy. Jeśli tego warunku nie spełnia, musi wychowywać co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty, które nie ukończyły 16 lat. Jeśli przynajmniej jeden z tych warunków wdowa spełni w ciągu pięciu lat od śmierci męża, również otrzyma świadczenie.
– Prawo do renty rodzinnej przysługuje również małżonce i małżonkowi rozwiedzionemu, o ile ma ustalone prawo do alimentów określone w wyroku sądu lub w ugodzie sądowej. Małżonce rozwiedzionej przysługuje również prawo do renty rodzinnej, o ile między małżonkami była zawarta indywidualna umowa – zaznacza Wiesława Lempska z Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w Centrali ZUS.
Ekspertka przypomina również, że osoba pobierająca rentę rodzinną może pracować. Jeśli wysokość zarobków nie przekroczy 70 proc. przeciętnego krajowego wynagrodzenia, świadczenie nie zostanie pomniejszone. W przypadku zarobków wyższych niż 70 proc., ale nie wyższych niż 130 proc., renta rodzinna dla jednej osoby ulegnie zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Od 1 marca 2015 to 477,47 zł. Jeśli dana osoba zarabia więcej niż 130 proc. średniego wynagrodzenia, renta ulega zawieszeniu.
– Na zawieszalność mają wpływ tylko te przychody, od których odprowadzana jest składka emerytalno-rentowa. Głównie są to umowy o pracę i umowy-zlecenia. Należy powiadomić ZUS o podjęciu zatrudnienia. Do końca lutego każdego roku kalendarzowego należy powiadomić o dochodach osiąganych w roku poprzednim – wyjaśnia Lempska.
Dane ZUS wskazują, że w lipcu rentę rodzinną pobierało 1,27 mln osób, a jej średnia wysokość wyniosła 1,8 tys. zł. Łącznie na ten cel FUS rozdysponował 2,32 mld zł. W 2014 r. złożono ponad 99 tys. wniosków o renty rodzinne. Ponad 88 proc. wszystkich rent rodzinnych pobierały kobiety, a 11,7 proc. – mężczyźni. Średni wiek osoby pobierającej świadczenie jest znacznie wyższy w przypadku kobiet (68,9 lat) niż u mężczyzn (34,2).
– W przypadku jednej osoby renta wypłacana jest w wysokości 85 proc. świadczenia, jakie pobierał zmarły. Jeśli są to dwie osoby, to 90 proc. świadczenia, a przy trzech osobach – 95 proc. świadczenia. Wówczas renta jest proporcjonalnie dzielona pomiędzy te osoby – wskazuje Małgorzata Czerwińska.
W ubiegłym roku ZUS przyznał ponad 42 tys. nowych rent rodzinnych. W blisko 95 proc. do renty rodzinnej była uprawniona tylko jedna osoba, w 3,8 proc. – dwie, a tylko w 1,1 proc. – trzy osoby.
Czytaj także
- 2025-06-13: Kobietobójstwo jest typem przestępstwa niedookreślonym przez polskie prawo. Świadomość na ten temat jest wciąż zbyt mała
- 2025-06-11: ZUS zatwierdził standardy dofinansowania posiłków dla pracowników. To nowy rozdział w firmowych benefitach
- 2025-04-18: Rzecznik MŚP: Obniżenie składki zdrowotnej to nie jest szczyt marzeń. Ideałem byłby powrót do tego, co było przed Polskim Ładem
- 2025-03-12: Coraz lepsze perspektywy dla branży fitness. Sieć Xtreme Fitness Gyms zapowiada rozwój również poza Polską
- 2024-10-03: Zapowiadane oskładkowanie wszystkich umów-zleceń i o dzieło to wyzwanie dla ZUS. Zakład będzie potrzebował 3–6 miesięcy na przygotowanie się do zmian
- 2024-09-05: W 2060 roku emerytura z ZUS może wynieść mniej niż 20 proc. ostatniej pensji. Dobrowolne oszczędzanie na ten cel wciąż mało popularne
- 2024-07-22: Przedsiębiorcy czekają na doprecyzowanie przepisów dotyczących Małego ZUS-u Plus. W sądach toczy się ponad 600 spraw z ZUS-em
- 2024-07-10: Przedsiębiorcy oczekują przyspieszenia prac nad zmianami w składce zdrowotnej. Negatywne skutki Polskiego Ładu odczuwa wiele firm, szczególnie małych
- 2023-11-22: Spółki rodzinne stanowią aż 40 proc. podmiotów notowanych na GPW. Rośnie ich innowacyjność, ale wyzwaniem pozostaje proces sukcesji
- 2023-09-12: ZUS coraz szybciej się cyfryzuje. Większość funkcji jest już dostępna nie tylko przez PUE, ale też aplikacje mobilne
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Polityka

Unijne mechanizmy ułatwiają zwiększenie wydatków na obronność przez europejskie kraje NATO. Ważnym aspektem infrastruktura podwójnego zastosowania
Wydatki na obronność w krajach NATO mają wzrosnąć do 2035 roku do 5 proc. PKB. W dużej mierze będzie to możliwe dzięki Unii Europejskiej, która stworzyła ramy umożliwiające krajom członkowskim realizację celów NATO w zakresie obronności, nie tylko poprzez finansowanie i inwestycje, ale także poprzez elastyczność budżetową. – To pełna synergia, można powiedzieć, że Unia Europejska współfinansuje razem z państwami członkowskimi cele zdolnościowe NATO – ocenia Paweł Zalewski, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej.
Ochrona środowiska
Rusza budowa lądowej infrastruktury dla projektów Bałtyk 2 i Bałtyk 3. Prąd z tych farm wiatrowych popłynie w 2027 roku

Ruszyła budowa lądowej infrastruktury dla morskich farm wiatrowych Bałtyk 2 i Bałtyk 3 rozwijanych przez Equinor i Grupę Polenergia. To przede wszystkim baza serwisowa w Łebie i dwie stacje elektroenergetyczne. Jednocześnie trwają przygotowania do rozpoczęcia prac na morzu. Pierwszy prąd z obu projektów popłynie w 2027 roku, a w kolejce czeka morska farma wiatrowa Bałtyk 1 – największy i najbardziej zaawansowany projekt II fazy rozwoju offshore.
Edukacja
Uczelnie zaczynają wspólnie walczyć ze zjawiskiem mobbingu i dyskryminacji. Ruszają badania nad skalą problemu

Szkoły wyższe chcą aktywniej walczyć ze zjawiskiem mobbingu i dyskryminacji zarówno wobec pracowników, jak i studentów. W ramach projektu Bezpieczna Uczelnia będą się wymieniać dobrymi praktykami w zakresie polityki antymobbingowej. Zostaną przeprowadzone także badania na temat obecnej sytuacji w środowisku akademickim. Dotychczasowe badania prowadzone przez Fundację Science Watch Polska wskazują, że mobbing to dość powszechne zjawisko na uczelniach, które przybiera charakterystyczne dla środowiska formy.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.