Mówi: | Tomasz Grochowski |
Funkcja: | prezes zarządu |
Firma: | Retencja.pl |
Tegoroczny sierpień może być najgorętszym od dekad. To pogłębi w Polsce problem suszy
Polska jest jednym z państw najbardziej zagrożonych kryzysem wodnym, który postępuje wraz ze zmianami klimatu. Obok wysokich temperatur problem niedoboru wody pogłębia też nieumiejętne zarządzanie intensywnymi opadami, które następują po okresach ubogich w deszcz. Szacuje się, że podczas 20-minutowego deszczu z dachu o powierzchni 120 mkw. można zebrać nawet 360 litrów wody, pod warunkiem wdrożenia odpowiednich rozwiązań, które pozwolą ją efektywnie gromadzić i dalej zagospodarować. – Woda opadowa jest ogromnym potencjałem i jest jej wielokrotnie więcej niż tej, którą mamy w miastach. Naszym celem powinno być wykorzystanie tego potencjału – podkreśla Tomasz Grochowski z Retencja.pl.
W sierpniu temperatury w Polsce mają być wyższe od normy wieloletniej z ostatnich 30 lat, a termometry pokażą miejscami 35–36 st. C – zapowiedział niedawno meteorolog i rzecznik IMGW Grzegorz Walijewski. To może oznaczać pobicie maksymalnych rekordów temperatury. Tymczasem już w czerwcu i lipcu upały i skąpe opady spowodowały, że sytuacja hydrologiczna w Polsce była bardzo niekorzystna. Według mapy ostrzeżeń hydrologicznych IMGW w tej chwili ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną wciąż obowiązują na znacznej części obszaru kraju, szczególności w zachodniej i południowo-zachodniej Polsce. Na około 64 proc. stacji pomiarowych na polskich rzekach rejestrowane są niskie stany wody.
– Zdecydowanie można powiedzieć, że mamy w Polsce problem z dostępem do wody. Natomiast to nie jest tylko i wyłącznie kwestia upałów, ale i m.in. bezśnieżnych zim czy infrastruktury w miastach, która nie zawsze jest wydolna – mówi agencji Newseria Biznes Tomasz Grochowski, prezes zarządu Retencja.pl.
W ostatnich tygodniach w wielu gminach władze apelowały do mieszkańców o rozsądne gospodarowanie wodą i ograniczenie jej zużycia do podlewania trawników, ogrodów, mycia samochodów czy napełniania przydomowych basenów albo wręcz zakazywały używania wody w celach innych niż bytowe. PGW Wody Polskie także podkreśla, że konieczne jest racjonalne korzystanie z dostępnych zasobów, ale jednocześnie wskazuje, że wody pitnej w Polsce nie zabraknie. Ponad 70 proc. wody przeznaczonej dla ludności pochodzi bowiem z ujęć podziemnych, które są jej ogromnym rezerwuarem. Tylko 30 proc. jest zaś pobierane z wód powierzchniowych, których ujęcia przeważają jedynie w Małopolsce i na Śląsku.
PGW Wody Polskie wskazuje też, że główną przyczyną wprowadzanych przez gminy ograniczeń w dostawach wody był spadek ciśnienia w wodociągach spowodowany m.in. podlewaniem przydomowych trawników i ogródków. Na końcu sieci wodociągowej zaczynało brakować odpowiedniego ciśnienia, bo woda była wylewana strumieniami na trawę. Jednak w ciągu ostatnich kilkunastu lat gminy zainwestowały – głównie ze środków unijnych – w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną ponad 80 mld zł, żeby zapewnić mieszkańcom ciągłość dostaw.
– W Polsce przez ostatnie lata miliardy złotych były kierowane na inwestycje rzeczne. Natomiast polskie miasta na zabiegi związane z retencją dostały łącznie około 100 mln zł. Proporcje powinny być zupełnie inne. Retencja wykorzystywana na cele komunalne tylko w niewielkim stopniu korzysta z tej wody, którą mamy w rzekach. Biorąc pod uwagę, że większość Polaków mieszka jednak w miastach – a według prognoz do 2050 roku już ok. 3/4 populacji będzie mieszkać w zabetonowanych miastach – powinniśmy bardziej przenieść ten ciężar związany z retencją na inwestycje w ośrodkach miejskich – zauważa ekspert.
Jak podkreśla, problem niedoboru wody w Polsce pogłębia nieumiejętne zarządzanie intensywnymi opadami, które następują po okresach ubogich w deszcz. Podczas ulewy woda trafia na wysuszony grunt i nie jest w stanie dotrzeć w głąb gleby, a jedynie spływa po jej powierzchni i jeśli infrastruktura na to pozwala, jest odprowadzona do sieci kanalizacyjnej. To oznacza, że tylko znikoma część gwałtownego opadu zasila wody podziemne. Na dodatek miasta – z ciągle rosnącą infrastrukturą handlową i mieszkaniową oraz powstającymi wokół nich parkingami czy betonowymi placami – jeszcze bardziej zmniejszają zdolności retencyjne gleby, uniemożliwiając sprawny obieg wody.
– Powinniśmy zacząć śmielej wykorzystywać wody opadowe i traktować je nie jako problem, ale jako potencjał. Mam tu na myśli np. podlewanie zieleni, mycie ulic czy spłukiwanie toalet. Na zachodzie Europy coraz częstsze są takie rozwiązania. Hotele czy różnego rodzaju obiekty użyteczności publicznej mają właśnie taką infrastrukturę, która pozwala na wykorzystanie deszczówki – mówi prezes Retencja.pl. – Woda opadowa jest ogromnym potencjałem i jest jej wielokrotnie więcej niż tej, którą mamy w miastach. I naszym celem powinno być wykorzystanie tego nieograniczonego potencjału. W niedalekiej przyszłości moglibyśmy też pomyśleć o wykorzystaniu wody opadowej np. w procesach technologicznych czy związanych z produkcją.
Odpowiednie zagospodarowanie wody opadowej oznacza skuteczny odbiór nawet gwałtownych opadów, a następnie ich zgromadzenie oraz efektywne rozprowadzenie. Pierwszym miejscem, gdzie można wprowadzić takie rozwiązania, jest przestrzeń wokół domów i osiedli.
– Coraz częściej deweloperzy – już na etapie planowania i otrzymywania warunków technicznych od miast czy operatorów sieci – mają stawiane pewne wymagania, które motywują albo wręcz nakazują im zatrzymywać tę wodę np. w zbiornikach retencyjnych. Każdy z nas, jako mieszkaniec wspólnoty, też może zabiegać – np. w ramach budżetu obywatelskiego – o to, żeby ta wspólnota miała więcej zieleni, więcej ogrodów deszczowych, więcej nasadzeń, które będą zatrzymywały wodę deszczową, czy nawet beczkę na deszczówkę – mówi Tomasz Grochowski.
Szacuje się, że podczas deszczu z dachu o powierzchni 120 mkw. przez 20 min można zebrać nawet 360 l wody. Warunkiem jest wdrożenie odpowiednich rozwiązań, które pozwolą ją efektywnie zgromadzić i dalej zagospodarować.
– Widzimy, że dziś opady są coraz bardziej dynamiczne, ale krótkotrwałe, więc największym wyzwaniem jest zebranie tej wody, która spada w sposób bardzo ulewny – mówi prezes Retencja.pl. – Rozwiązań jest mnóstwo, to oczywiście mogą być zbiorniki retencyjne, otwarte, zamknięte, naziemne lub podziemne. Coraz większą popularnością cieszy się też tzw. błękitno-zielona infrastruktura, zielone dachy, zielone ściany, ogrody deszczowe czy chociażby niekoszenie traw. Jest cały katalog różnych rozwiązań, które mają na celu zebranie wody opadowej i zatrzymanie jej w miejscu powstawania.
W Polsce na jednego mieszkańca przypada rocznie około 1,8 tys. m³ wody, ale w okresach suszy jej ilość spada nawet do 1,1 tys. m³. Tymczasem średnia w Europie jest prawie trzykrotnie wyższa i wynosi ok. 5 tys. m³. Według definicji przyjętej przez ONZ granicą „stresu wodnego”, czyli zagrożenia deficytem wody, jest próg 1,7 tys. m³ na osobę. Tym samym Polska jest jednym z państw najbardziej zagrożonych kryzysem wodnym, który postępuje wraz ze zmianami klimatycznymi – wynika z ekspertyzy „Woda w rolnictwie”, opracowanej z inicjatywy Koalicji Żywa Ziemia we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla i WWF Polska.
Czytaj także
- 2024-12-19: Przed świętami Polacy wydają na ryby nawet dwa razy więcej niż w innych miesiącach. Konsumenci powinni sprawdzać, czy pochodzą one ze zrównoważonych połowów
- 2024-12-17: W Parlamencie Europejskim ważne przepisy dla państw dotkniętych przez klęski żywiołowe. Na odbudowę będą mogły przeznaczyć więcej pieniędzy
- 2024-12-06: R. Metsola: Polska ma bardzo dobrą pozycję do bycia liderem UE na następne pół roku. Bezpieczeństwo w centrum uwagi prezydencji
- 2024-12-16: Pierwsze lasy społeczne wokół sześciu dużych miast. Trwają prace nad ustaleniem zasad ich funkcjonowania
- 2024-12-13: Do lutego 2025 roku państwa ONZ muszą przedstawić swoje nowe zobowiązania klimatyczne. Na razie emisje gazów cieplarnianych wciąż rosną
- 2024-12-02: W ostatnich miesiącach coraz więcej Polaków sięga po jabłka. Konsumpcja tych owoców jednak z roku na rok spada [DEPESZA]
- 2024-11-28: Pozew przeciwko Skarbowi Państwa za brak skutecznej walki ze smogiem. Może to wpłynąć na przyszłe regulacje
- 2024-12-05: Walka z globalnym wylesianiem przesunięta o rok. Rozporządzenie UE prawdopodobnie zacznie obowiązywać dopiero w grudniu 2025 roku
- 2024-12-03: W rządowym planie na rzecz energii i klimatu zabrakło konkretów o finansowaniu transformacji. Bez tego trudno będzie ją przeprowadzić
- 2024-11-18: Błyskawiczne powodzie będą coraz częstszym zjawiskiem w Europie. Zwłaszcza miasta muszą być na nie przygotowane
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Infrastruktura
Prąd z największej prywatnej inwestycji energetycznej w Polsce popłynie w 2027 roku. Polenergia dostała właśnie potężny zastrzyk finansowania
Polenergia S.A. i Bank Gospodarstwa Krajowego podpisały umowę pożyczki ze środków Krajowego Planu Odbudowy (KPO) na budowę morskich farm wiatrowych. Finansowanie wyniesie 750 mln zł i zostanie wykorzystane do budowy dwóch farm o łącznej mocy 1440 MW. Największa prywatna grupa energetyczna w Polsce realizuje ten projekt z norweskim Equinorem. Prace związane z budową fundamentów turbin na Bałtyku mają się rozpocząć w 2026 roku. Projekty offshorowe będą jednym z filarów nowej strategii Polenergii, nad którą spółka właśnie pracuje.
Przemysł
Polskie firmy przemysłowe bardziej otwarte na technologie. Sztuczną inteligencję wdrażają z ostrożnością [DEPESZA]
Innowacje cyfrowe w przemyśle, choć wiążą się z kosztami i wyzwaniami, są jednak postrzegane przez firmy jako szansa. To podejście przekłada się na większą otwartość do ich wdrażania i chęć inwestowania. Ponad 90 proc. firm przemysłowych w Polsce, które wprowadziły co najmniej jedno rozwiązanie Przemysłu 4.0, dostrzega wyraźną poprawę efektywności procesów produkcyjnych – wynika z nowego raportu Autodesk. Choć duża jest wśród nich świadomość narzędzi opartych na sztucznej inteligencji, na razie tylko 14 proc. wykorzystuje je w swojej działalności.
Prawo
Przez „wrzutkę legislacyjną” saszetki nikotynowe mogły zniknąć z rynku. Przedsiębiorcy domagają się konsultowania nowych przepisów
Coraz popularniejsze na rynku saszetki z nikotyną do tej pory funkcjonują poza systemem fiskalnym i zdrowotnym. Nie są objęte akcyzą ani zakazem sprzedaży osobom niepełnoletnim. Dlatego też sami producenci od dawna apelują do rządu o objęcie ich regulacjami, w tym podatkiem akcyzowym, żeby uporządkować rosnący rynek i zabezpieczyć wpływy budżetowe państwa. Ministerstwo Zdrowia do projektu ustawy porządkującej rynek e-papierosów bez zapowiedzi dodało regulację dotyczącą saszetek nikotynowych, która jednak w praktyce mogła zlikwidować tę kategorię wyrobów na rynku. Przedsiębiorcy nie kryją rozczarowania sposobem, w jaki wprowadzane są zmiany w przepisach regulujących rynek.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.