Mówi: | Aleksandra Fandrejewska-Tomczyk |
Firma: | Związek Przedsiębiorców i Pracodawców |
W Polsce za 30 lat może mieszkać nawet 50 mln osób. Bez odpowiedniej polityki prorodzinnej i imigracyjnej tego celu nie uda się osiągnąć
Liczba mieszkańców Polski stopniowo spada. Jeżeli w ciągu 20–30 lat nie uda się odwrócić tego trendu, to nie mamy szans dogonić Zachodu pod względem rozwoju gospodarczego – podkreślają eksperci ZPP i WEI. Prowadzona obecnie polityka społeczna, choć może nieco ograniczyć zagrożenia demograficzne, nie odwróci negatywnej tendencji. Do tego konieczna jest zmiana filozofii funkcjonowania całego państwa: stworzenie warunków sprzyjających powrotowi emigrantów z zagranicy, rozsądna polityka prorodzinna i mądra absorpcja imigrantów, przede wszystkim z sąsiadujących krajów.
– Jeśli chcemy być krajem o istotnym znaczeniu w Europie, to powinniśmy myśleć o większej liczbie mieszkańców. Nie jest możliwe, żeby w Polsce urodziło się tyle nowych dzieci, żebyśmy byli 50-milionowym krajem w 2050 roku. Jeśli jednak 2,5 mln Polaków lub znacząca ich część wróci z zagranicy ze swoimi rodzinami, jeśli uda nam się stworzyć warunki do tego, żeby obcokrajowcy osiedlali się w naszym kraju, to jest możliwe, że znacząco zwiększy się liczba Polaków – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Biznes Aleksandra Fandrejewska-Tomczyk ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
W Polsce od wielu lat rodzi się za mało dzieci, aby zapewnić zastępowalność pokoleń. Choć żyjemy coraz dłużej, to ze społeczeństwa ludzi młodych jeszcze kilkanaście lat temu, staliśmy się społeczeństwem ludzi starszych. W 2050 roku ponad połowa mieszkańców Polski będzie miała 50 lat, a co dziesiąta osoba – ponad 80 lat. Z prognoz GUS wynika, że nawet przy najbardziej optymistycznych scenariuszach wpływu programu Rodzina 500+ na demografię współczynnik dzietności w 2050 roku wyniesie 1,85.
– Żeby kolejne pokolenia były bardziej liczne niż osób dorosłych, to wszędzie na świecie przeciętnie na 100 kobiet powinno się rodzić 210–215 dzieci. W Polsce ten współczynnik wynosi 1,45, to znaczy, że 100 kobiet rodzi przeciętnie 145 dzieci – wskazuje Aleksandra Fandrejewska-Tomczyk.
Polaków ubywa od 2012 roku, tylko w 2017 roku nastąpił nieznaczny wzrost liczby ludności. Na taką sytuację wpływa przede wszystkim ujemny przyrost naturalny. W 2018 urodziło się szacunkowo ok. 388 tys. dzieci (o ok. 3,5 proc. mniej niż w roku poprzednim), zmarło – ok. 414 tys. osób. Spada liczba urodzeń pierwszych dzieci i ich udział w ogólnej liczbie urodzeń. O ile w 2013 roku niemal połowę urodzeń stanowili pierworodni, o tyle w 2017 roku ten odsetek spadł do 43 proc.
Niski wskaźnik dzietności wynika przede wszystkim z sytuacji społeczno-ekonomicznej. Badanie Maison & Partners dla Warsaw Enterprise Institute pokazało, że tylko nieliczni Polacy nie chcą mieć dzieci. Większość deklaruje, że gdyby nie ograniczenia, chciałoby mieć dwoje lub troje.
– Aby zmienić niekorzystne trendy demograficzne, potrzebne są działania w trzech obszarach. Pierwszy dotyczy dzietności i tego, by w Polsce rodziło się więcej dzieci niż w tej chwili. Drugi dotyczy chęci Polaków, którzy wyjechali z Polski, by tutaj wrócili i mieszkali, a trzeci – zapewnienia na rynku pracy obcokrajowców. Chodzi nie tylko o to, żeby przyjeżdżali i pracowali, lecz także o to, żeby chcieli w Polsce się osiedlić razem ze swoimi rodzinami – wymienia ekspertka ZPP.
Jak podkreślają autorzy raportu „50 milionów mieszkańców Polski. Konkretne działania, a nie tylko marzenia”, przygotowanego przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców oraz Warsaw Enterprise Institute, aby upowszechnić w Polsce rodziny w modelach 2+2 i 2+3 konieczna jest odpowiednia polityka prorodzinna. Potrzeba większej liczby dostępnych finansowo żłobków, przedszkoli i świetlic (obecnie placówek opiekuńczych dla dzieci w wieku do 3 lat nie ma nawet w 70 proc. gmin w Polsce), uelastycznienia prawa pracy tak, by więcej osób korzystało z pracy w niepełnym wymiarze oraz z innych elastycznych form zatrudnienia, czy stworzenie efektywnego budownictwa czynszowego.
– Podatki i daniny powinny być prostsze i niższe. Potrzebne jest zmniejszenie biurokracji, chociażby po to, żeby budownictwo w Polsce było tańsze, rozwój usług socjalnych i społecznych nie tylko dla osób najuboższych, ale żeby rodziny mogły korzystać z świetlic, żłobków, przedszkoli i żeby wiedziały, z jakich usług, nawet współpłaconych przez nich, mogą korzystać, kto je oferuje – przekonuje Fandrejewska-Tomczyk.
Niższe koszty budownictwa, elastyczne godziny pracy i lepsze warunki socjalne mogą pomóc w powrocie do Polski emigrantów. Na koniec 2017 roku poza granicami Polski przebywało około 2,5 mln osób, o 25 tys. więcej niż rok wcześniej. Przykład Irlandii pokazał, że polityka migracyjna uzupełniona o rozwiniętą politykę rodzinną przynosi efekty. Powoli, ale systematycznie spada liczba osób wyjeżdżających, a rośnie powracających z emigracji Irlandczyków.
Niezbędna jest także mądra polityka migracyjna. Już teraz obcokrajowcy stanowią kilka procent wszystkich pracowników. Według szacunków Rządowej Rady Ludnościowej do 2050 roku Polska powinna przyjąć 5 mln imigrantów zarobkowych, aby utrzymać dotychczasowe tempo rozwoju gospodarczego. Do tego jednak potrzeba maksymalnie uproszczonej procedury legalnego zatrudniania obcokrajowców i stworzenie przejrzystej ścieżki uzyskania prawa stałego pobytu i obywatelstwa, uznania kwalifikacji zawodowych imigrantów i stworzenia warunków dla zamieszkania w Polsce rodzin imigrantów.
– Dla osób, które chciałyby wrócić do Polski, albo dla obcokrajowców, którzy chcieliby tutaj zamieszkać, potrzebna jest prosta i szybka ścieżka uzyskiwania potwierdzeń kwalifikacji, prosty sposób otrzymywania karty stałego pobytu – mówi Aleksandra Fandrejewska-Tomczyk.
Czytaj także
- 2025-07-11: RPP zgodna co do potrzeby obniżania stóp procentowych. Trwają dyskusje dotyczące tempa tych decyzji
- 2025-07-15: Sukces gospodarczy Polski może zachęcić do powrotów Polaków mieszkających za granicą. Nowa rządowa strategia ma w tym pomóc
- 2025-07-14: W tym tygodniu Komisja Europejska przedstawi projekt budżetu na lata 2028–2034. To będzie pierwsza długoletnia perspektywa czasu wojny
- 2025-07-10: Rzecznik MŚP na mocy nowej ustawy ma objąć ochroną także rolników. Na zmianach skorzystają też duże firmy
- 2025-07-15: Branża piwowarska dodaje do polskiej gospodarki ponad 20,5 mld zł rocznie. Spadki sprzedaży i produkcji piwa uderzają również w inne sektory
- 2025-07-04: Rośnie liczba i wartość udzielonych konsumentom kredytów gotówkowych. Gorzej mają się kredyty ratalne oraz te udzielane firmom
- 2025-06-30: Do 2029 roku rynek pracy skurczy się o milion pracowników. Przedsiębiorcy wskazują, jak zaktywizować cztery wykluczone dotąd zawodowo grupy [DEPESZA]
- 2025-07-04: Firmy będą mogły przetestować krótszy tydzień pracy z rządowym wsparciem. Nabór wniosków ruszy w sierpniu
- 2025-06-23: E-papierosy i aromatyzowane saszetki nikotynowe mogą zniknąć z rynku. Ministerstwo Zdrowia chce całkowitego zakazu ich sprzedaży
- 2025-06-30: Kończą się konsultacje Planu Społeczno-Klimatycznego. 2,4 mld euro trafi na sektor transportu po 2026 roku
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Handel

Ważą się losy wymiany handlowej między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. Na wysokich cłach stracą obie strony
Komisja Europejska przedstawiła w poniedziałek propozycję ceł na import z USA o wartości 72 mld euro, co ma być odpowiedzią na nałożenie 30-proc. stawek na import z UE zapowiedziane przez Amerykanów w poprzednim tygodniu. Przedstawiciele KE wciąż widzą jednak potencjał kontynuowania negocjacji. Zdaniem europosła Michała Koboski brak porozumienia lub uzgodnienie stawek wyższych niż 10-proc. nie tylko zaszkodzi obydwu stronom, ale i osłabi ich pozycję na arenie międzynarodowej.
Handel
Nie tylko konsumenci starają się kupować bardziej odpowiedzialne. Część firm już stawia na to mocny nacisk

Kwestie równoważonych zakupów stają się elementem strategii ESG. Dostawy energii, zamówienia surowców i materiałów do produkcji czy elementów wyposażenia biur – na każdym etapie swoich zakupów firmy mogą dziś decydować między opcjami bardziej i mniej zrównoważonymi. Dotyczy to także zamówień rzeczy codziennego użytku dla pracowników czy środków czystości – wskazują eksperci Lyreco, e-sklepu, który prowadzi sprzedaż produktów do biur, pokazując ich wpływ na środowisko czy efektywność pracy.
Prawo
Unia Europejska wzmacnia ochronę najmłodszych. Parlament Europejski chce, by test praw dziecka był nowym standardem w legislacji

Parlament Europejski chciałby tzw. testu praw dziecka dla każdego aktu prawnego wychodzącego z Komisji Europejskiej. – Każda nowa legislacja Unii Europejskiej powinna być sprawdzana pod kątem wpływu na prawa dziecka – zapowiada Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Jak podkreśla, głos dzieci jest coraz lepiej słyszalny w UE i jej różnych politykach. Same dzieci wskazują na ważne dla siebie kwestie, którymi UE powinna się zajmować. Wśród nich są wyzwania w obszarze cyfrowym i edukacyjnym.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.