Newsy

Wiarygodność ekonomiczna Polski sukcesywnie się pogarsza. To negatywnie wpływa na postrzeganie Polski przez inwestorów

2024-10-22  |  06:30
Mówi:dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. SGH, prorektorka ds. nauki, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Jacek Kunicki, członek zarządu ds. finansów, Orange Polska
  • MP4
  • Z tegorocznej edycji indeksu wiarygodności ekonomicznej państwa (IWEP) wynika, że Polska wypada pod tym względem coraz gorzej, szczególnie w obszarze makroekonomii i finansów publicznych. To z kolei obniża konkurencyjność gospodarki, wpływając na możliwości jej finansowania i rozwoju oraz na postrzeganie Polski przez inwestorów. Widać to m.in. w spadku sumarycznej wartości inwestycji zagranicznych w Polsce. Biznes apeluje o większą stabilizację prawa i obciążeń fiskalnych, podkreślając, że pobudzenie inwestycji, szczególnie w obszarach cyfrowej gospodarki, jest konieczne dla wzrostu gospodarczego.

    – Grono ekonomistów i analityków pod wodzą prof. Jerzego Hausnera od trzech lat przygotowuje indeks wiarygodności ekonomicznej państwa. Naszym celem jest przyjrzenie się temu, na ile państwo jest wiarygodne w różnych obszarach – począwszy od finansów publicznych, poprzez usługi publiczne, po kształtowanie prawa. W zależności od obszaru sytuacja wygląda różnie. Natomiast w kwestii makroekonomicznych i transparentności finansów publicznych sytuacja wygląda w ostatnich latach coraz gorzej. Stąd potrzebne są zdecydowane działania, żeby tę wiarygodność ekonomiczną poprawiać – mówi agencji Newseria Biznes dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. SGH, prorektorka ds. nauki w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.

    Trzecia edycja indeksu wiarygodności ekonomicznej została przygotowana w układzie porównawczym dla pięciu krajów: Polski, Czech, Rumunii, Słowacji oraz Węgier. Powstała na podstawie 87 wskaźników, pochodzących z różnorodnych baz danych, w tym m.in. Eurostatu, OECD czy Banku Światowego, i uwzględnia czynniki takie jak praworządność, stabilność systemu finansowego i podatkowego czy wymiar sprawiedliwości. Jej wyniki wskazują natomiast na duży spadek wiarygodności ekonomicznej Polski w ciągu ostatniego roku. Ekonomiści i analitycy zwrócili uwagę m.in. na problemy z opieszałością wymiaru sprawiedliwości oraz fatalne w skutkach zjawisko nadprodukcji prawa, z którym wiąże się fasadowość konsultacji w procesie legislacyjnym. Do obniżenia wiarygodności ekonomicznej Polski przyczyniło się też mocne rozchwianie trójpodziału władzy i problemy z praworządnością, której stan jest znacznie lepszy niż na Węgrzech, ale jednocześnie gorszy niż w Czechach czy Rumunii.

    Wyniki pokazują, że ewidentnie nie jesteśmy liderem i na tle pozostałych państw o podobnym poziomie rozwoju i podobnej historii w większości obszarów plasujemy się na dalszych miejscach. Na pewno jest więc przestrzeń, żeby próbować się poprawić – mówi prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak.

    Ekonomiści i eksperci SGH w komentarzu do ostatniej edycji indeksu IWEP podkreślili, że niska wiarygodność ekonomiczna państwa przekłada się na niestabilność gospodarki. Jej odczuwalnymi skutkami są np. podwyższona rentowność krajowych papierów skarbowych, niska skuteczność działań antyinflacyjnych czy wahania kursu złotego. Dla firm i przedsiębiorców oznacza to nie tylko znaczący wzrost kosztów, ale i ryzyka, co nie sprzyja nowym inwestycjom i tworzeniu miejsc pracy.

    Konsekwencje niskiej wiarygodności ekonomicznej państwa wpływają na poczucie bezpieczeństwa, zaufanie obywateli do tego, jak kształtowane są polityki publiczne. Wpływają też na postrzeganie nas jako wiarygodnego kraju przez inwestorów zewnętrznych – mówi współautorka IWEP. – Zagraniczni inwestorzy zwracają uwagę na to, jak wygląda stabilność finansów publicznych, jak wygląda transparentne zarządzanie państwem, jak prowadzona jest polityka monetarna i fiskalna. Te wszystkie elementy mają przełożenie na to, czy inwestycje w nasz kraj są postrzegane jako stabilne i bezpieczne.

    Niska wiarygodność ekonomiczna kraju to przede wszystkim niepewność. A niepewność to wyższe koszty prowadzenia działalności, wyższe koszty zaciągania kredytów, bardziej niepewny zwrot z inwestycji, które wszyscy realizujemy – dodaje Jacek Kunicki, członek zarządu ds. finansów w Orange Polska.

    Dane za ubiegły rok, przedstawione w raporcie SGH podczas wrześniowego Forum Ekonomicznego w Karpaczu, pokazują, że wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w Polsce w 2023 roku wyniosła 28,7 mld dol. Tym samym była niższa o prawie 9 proc. r/r (31,5 mld dol. w 2022 roku). Oznacza to pierwszy od trzech lat spadek. Według ekonomistów 2024 rok powinien przynieść lekkie odbicie, choć z drugiej strony wzrost cen energii i płacy minimalnej w Polsce może stanowić przeszkodę w przyciąganiu dużych inwestorów.

    Z raportu SGH wynika również, że najwięcej kapitału zagranicznego napływa do Polski z Niemiec, Francji, Niderlandów, USA i Wielkiej Brytanii. Z kolei  największym pojedynczym inwestorem jest francuski koncern telekomunikacyjny Orange. Za nim w czołówce plasują się jeszcze hutniczy koncern ArcelorMittal, zarejestrowany w Luksemburgu, oraz niemiecka grupa motoryzacyjna, do której należą m.in. Volkswagen, MAN i Scania.

    – My jesteśmy inwestorem długofalowym, stabilnym. Mamy przed oczami wiele lat, a nie jedynie rok czy dwa, stąd nasze inwestycje oparte są na długoterminowych perspektywach rozwoju i polskiej gospodarki, i gospodarki cyfrowej, której jesteśmy nieodłączną częścią – mówi Jacek Kunicki. – Pomimo pogarszającego się otoczenia ekonomicznego wciąż dynamicznie inwestujemy: w ciągu najbliższych kilku lat zamierzamy zainwestować w Polsce ponad 1 mld zł w rozwój sieci mobilnej, żeby dostarczyć klientom usługi 5G. Nie wspominając już o kosztach zakupu licencji.

    Jak podkreśla, inwestycje w infrastrukturę telekomunikacyjną i teleinformatyczną są absolutnym fundamentem rozwoju gospodarki cyfrowej. A ta jest z kolei gałęzią o największym potencjale wzrostu dla polskiej gospodarki.

    – To jest istotne dla Polski z dwóch perspektyw. Po pierwsze, widzimy stopniowo wygasające inne dźwignie wzrostu krajowej gospodarki, a gospodarka cyfrowa jest tą, która może wspierać i napędzać dalszy wzrost gospodarczy. Po drugie, inwestorzy zagraniczni – zarówno ci obecni, jak i prospektywni – analizują nie tylko klasyczne elementy wiarygodności ekonomicznej kraju, ale też stopień rozwoju gospodarki cyfrowej. To jest ten element, który umożliwia inwestorom funkcjonowanie w ich globalnym, znanym im ekosystemie – podkreśla członek zarządu ds. finansów w Orange Polska.

    W ciągu ostatnich 10 lat inwestycje Orange w Polsce wyniosły łącznie ok. 20 mld zł. W ubiegłym roku operator zainwestował blisko 2,3 mld zł (w tym blisko 500 mln zł na zakup licencji 5G i ok. 1,8 mld zł w rozwój sieci i systemów IT), natomiast w I półroczu tego roku – blisko 800 mln zł. Sumaryczne wydatki Orange na budowę sieci 5G i koszty modernizacji radiowej sieci dostępowej w latach 2021–2023 wyniosły prawie 700 mln zł, a spółka szacuje, że w ciągu kolejnych trzech lat, do 2026 roku, nakłady na oba te obszary sięgną łącznie około 1 mld zł. 

    – Nasze dalsze plany inwestycyjne skupiają się na trzech filarach gospodarki cyfrowej. Po pierwsze, na systematycznym, dalszym rozwoju sieci światłowodowej. Po drugie, na rozwoju sieci 5G, która umożliwi klientom bardzo szybki dostęp do internetu w telefonie komórkowym i nie tylko. I po trzecie, na dalszym dynamicznym rozwoju usług ICT – wymienia Jacek Kunicki.

    Jak podkreśla, w celu pobudzenia kolejnych inwestycji biznes potrzebuje jednak stabilności prawnej, regulacyjnej i podatkowej, której w ostatnich latach było w Polsce zdecydowanie za mało.

    – Biznes dziś mówi jasno: potrzebujemy stabilizacji prawa, podatków i obciążeń parafiskalnych. Potrzebujemy też poczucia, że państwo docenia tę szczególną rolę, jaką gospodarka cyfrowa pełni w dalszym rozwoju gospodarczym kraju. To jest obszar, gdzie potrzebujemy większej aktywności ze strony państwa, aby wspierać rozwój nie tylko sieci informatycznych i teleinformatycznych, ale całej gospodarki cyfrowej – podkreśla członek zarządu Orange Polska.

    Ekonomiści i przedstawiciele biznesu dyskutowali na temat indeksu wiarygodności ekonomicznej podczas Europejskiego Forum Nowych Idei, które odbyło się 16–18 października w Sopocie. 

    Czytaj także

    Kalendarium

    Więcej ważnych informacji

    Jedynka Newserii

    Jedynka Newserii

    Szkolenie Online IMM

    Prawo

    UE lepiej przygotowana na reagowanie na klęski żywiołowe. Od czasu powodzi w Polsce pojawiło się wiele usprawnień

    Na tereny dotknięte ubiegłoroczną powodzią od rządu trafiło ponad 4 mld zł. Pierwsze formy wsparcia, w tym zasiłki, pomoc materialna czy wsparcie dla przedsiębiorców, pojawiły się już w pierwszych dniach od wystąpienia kataklizmu. Do Polski ma też trafić 5 mld euro z Funduszu Spójności UE na likwidację skutków powodzi. Doświadczenia ostatnich lat powodują, że UE jest coraz lepiej przygotowana, by elastycznie reagować na występujące klęski żywiołowe.

    Prawo

    Rzecznik MŚP: Obniżenie składki zdrowotnej to nie jest szczyt marzeń. Ideałem byłby powrót do tego, co było przed Polskim Ładem

    Podczas najbliższego posiedzenia, które odbędzie się 23 i 24 kwietnia, Senat ma się zająć ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zakłada ona korzystne zmiany w składkach zdrowotnych płaconych przez przedsiębiorców. Rzecznik MŚP apeluje do izby wyższej i prezydenta o przyjęcie i podpisanie nowych przepisów. Pojawiają się jednak głosy, że uprzywilejowują one właścicieli firm względem pracowników, a ponadto nie podlegały uzgodnieniom, konsultacjom i opiniowaniu.

    Handel

    Konsumpcja jaj w Polsce rośnie. Przy zakupie Polacy zwracają uwagę na to, z jakiego chowu pochodzą

    Zarówno spożycie, jak i produkcja jaj w Polsce notują wzrosty. Znacząca większość konsumentów przy zakupie jajek zwraca uwagę na to, czy pochodzą one z chowu klatkowego. Polska jest jednym z liderów w produkcji i eksporcie jajek w UE, ale ma też wśród nich największy udział kur w chowie klatkowym. Oczekiwania konsumentów przyczyniają się powoli do zmiany tych statystyk.

    Partner serwisu

    Instytut Monitorowania Mediów

    Szkolenia

    Akademia Newserii

    Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.