Blisko 40 proc. Polaków uczestniczy w niedzielnych mszach świętych. Liczba udzielanych chrztów i ślubów spada, głównie przez demografię

38,3 proc. Polaków regularnie bierze udział w niedzielnych mszach świętych, a 17,3 proc. przystępuje do sakramentu komunii świętej – wynika z nowego „Rocznika statystycznego Kościoła katolickiego w Polsce za 2018 rok”. W porównaniu z poprzednim badaniem różnice są niewielkie, na granicy błędu statystycznego. Statystyki dotyczące udzielanych sakramentów spadają, ale wynika to przede wszystkim z tendencji demograficznych.

Opublikowany rocznik statystyczny wskazuje, że praktyki religijne Polaków są na stałym poziomie, a ostatnie lata były czasem stabilizacji. W 2018 roku na terenie Polski było 10 356 parafii katolickich, w których posługiwało ponad 20,5 tys. księży. Łączna liczba kapłanów wynosiła blisko 25 tys., a do święceń w diecezjach przygotowywało się 2,2 tys. alumnów.

– Liczba księży, która w poprzednich dekadach bardzo szybko rosła, w ostatnich latach się ustabilizowała. Z roku na rok obserwujemy zmiany w liczbie udzielanych sakramentów, co wynika głównie z demografii. Dla przykładu, w roku 2018 delikatnie spadła liczba chrztów oraz sakramentów małżeństwa – mówi agencji Newseria ks. Wojciech Sadłoń, dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego.

Sakramentu chrztu udzielono w 2018 roku ponad 386 tys. osób. Do pierwszej komunii świętej przystąpiło ponad 400 tys. osób, a do bierzmowania – prawie 300 tys. Z kolei sakrament małżeństwa został udzielony 133 tys. par.

– Na te liczby wpływa demografia – wyjaśnia ks. Wojciech Sadłoń. – Musimy także liczyć się z tym, że Kościół w Polsce będzie coraz starszy, księża, zakonnicy i zakonnice również. Taka sytuacja odzwierciedla procesy zachodzące w polskim społeczeństwie. 

W porównaniu z poprzednim rokiem odsetek osób regularnie uczestniczących w niedzielnych mszach świętych zmienił się bardzo nieznacznie – spadł o 0,1 pkt proc. i wynosi 38,2 proc. Najwyższy poziom uczestnictwa w niedzielnej mszy odnotowano w diecezji tarnowskiej (71,3 proc.). Na drugim miejscu znalazła się diecezja  rzeszowska (64,3 proc.), a zaraz za nią przemyska (60,4 proc.). Z kolei najmniejszy odsetek (24,1 proc.) odnotowano w diecezji szczecińsko-kamieńskiej.

– Wskaźnik communicantes, oznaczający odsetek osób, które przystępują do komunii świętej, wzrósł o 0,3 pkt proc. – dodaje ks. Wojciech Sadłoń.

W „Roczniku statystycznym Kościoła katolickiego w Polsce za 2018 rok” znalazły się także dane dotyczące uczestnictwa dzieci w lekcjach religii. Okazuje się, że aż 88 proc. młodych ludzi bierze w nich udział. Najwyższy, bo prawie stuprocentowy odsetek odnotowano w diecezjach pelplińskiej, rzeszowskiej i przemyskiej, najmniejszy zaś w archidiecezji warszawskiej (74,8 proc.). Dla porównania na zajęcia etyki uczęszcza jedynie 1 proc. dzieci w wieku szkolnym.

– Odsetek dzieci uczestniczących w lekcjach religii jest zróżnicowany i zależy od typu szkoły. Im starsza młodzież, tym rzadziej uczęszcza na lekcje religii – tłumaczy ks. Wojciech Sadłoń. – Na podstawie naszych danych trudno wskazać, jaka tutaj jest tendencja, ponieważ dane te prezentujemy po raz pierwszy, natomiast inne badania wskazują, że jednak tendencja jest spadkowa.

Chociaż dane zawarte w najnowszym „Roczniku Kościoła katolickiego w Polsce” nie zwiastują żadnych kryzysów, według dyrektora ISKK Kościół w Polsce będzie musiał zainicjować konkretne zmiany jakościowe, które pozwolą przybliżyć wiernych do uczestnictwa w mszach świętych.

– Nie możemy liczyć na to, że dynamikę Kościoła będzie napędzała sytuacja zewnętrzna, czy to demograficzna, czy też kulturowa. Innymi słowy, stoimy przed wyzwaniami przede wszystkim budowania jakości struktur wewnątrzkościelnych, budowania wspólnot i organizacji, które będą przyciągały ludzi z zewnątrz –  dodaje ks. Wojciech Sadłoń.