Mówi: | Aleksandra Wesołowska-Sieja |
Funkcja: | kierowniczka ds. komunikacji |
Firma: | Fundacja JiM |
Około 20 proc. społeczeństwa mieści się w spektrum neuroróżnorodności. Pracodawcy powoli zaczynają dostrzegać potencjał tej grupy
Nawet 1/5 polskiego społeczeństwa mieści się w spektrum neuroróżnorodności, do którego zalicza się m.in. autyzm i ADHD. Wiele z tych osób wyróżniają ponadprzeciętne umiejętności analityczne czy matematyczne, wysoko rozwinięta zdolność do dostrzegania szczegółów, umiejętność skoncentrowania się na złożonych zadaniach przez dłuższy czas oraz identyfikowania wzorców, których inni nie zauważają. Mimo to w Polsce tylko 2 proc. spośród 400 tys. osób autystycznych jest aktywnych zawodowo – wynika z danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Wiele organizacji wciąż niechętnie ich zatrudnia, chociaż dzięki polityce neuroróżnorodności mogłyby zyskać przewagę konkurencyjną w wielu obszarach.
Neuroróżnorodność to koncepcja, która uważa za naturalne różnice w funkcjonowaniu ludzkiego mózgu. Jest to termin parasolowy, stosowany do uwzględnienia różnic poznawczych takich jak ADHD, spektrum autyzmu (w tym zespół Aspergera), dysleksja, dysgrafia lub dyskalkulia i dyspraksja. Szacuje się, że nawet 20 proc. polskiego społeczeństwa jest w spektrum neuroróżnorodności.
– Polski rynek pracy otwiera się na zatrudnienie osób neuroróżnorodnych. Pokazuje to przykład wielu firm i korporacji, które wprowadzają w swoich strukturach programy i przygotowują specjalny proces zatrudniania, rekrutacji i onboardingu dostosowany właśnie do potrzeb osób neuroróżnorodnych – mówi agencji Newseria Biznes Aleksandra Wesołowska-Sieja, kierowniczka ds. komunikacji w Fundacji JiM. – Z drugiej strony coraz więcej młodych osób zgłasza problem dyskryminacji na rynku pracy właśnie ze względu na swoją neuroróżnorodność, więc niestety problem ciągle występuje i on wynika z cały czas niskiej świadomości społecznej.
Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego i Fundacji JiM, („Droga do otwarcia rynku pracy w Polsce dla osób autystycznych”) ponad 60 proc. Polaków sądzi, że osoby autystyczne mogą podjąć czynną pracę zarobkową. Tyle samo deklaruje, że – będąc pracodawcą – zatrudniłoby osoby w spektrum autyzmu. Jednak w tej chwili tylko 2 proc. spośród 400 tys. osób autystycznych w Polsce jest aktywnych zawodowo i jest to wartość niemalże na granicy błędu statystycznego. Dla porównania w UE ten wskaźnik jest średnio pięć razy wyższy i sięga ok. 10 proc.
Wiele organizacji wciąż nie zatrudnia osób z wyzwaniami neuropoznawczymi ani nie wspiera ich w miejscu pracy. Tymczasem firmy, które wykorzystują neuroróżnorodność, mogą zyskać przewagę pracowników, którzy wykazują często ponadprzeciętne umiejętności. W przeszłości zakładano, że neuroróżnorodny sposób myślenia oznacza niższy poziom inteligencji i mniejsze zdolności, ale badania przeczą tej tezie.
– Pracodawca zatrudniający osoby neuroróżnorodne, po pierwsze, dba o swój wizerunek i pokazuje się jako marka odpowiedzialna społecznie, co w dzisiejszych czasach ma naprawdę duże znaczenie, zwłaszcza dla młodych ludzi, dla pokolenia Z. Po drugie, zatrudniając osoby neuroróżnorodne, firma zyskuje kompetentnych, utalentowanych i lojalnych pracowników – mówi Aleksandra Wesołowska-Sieja.
Jak wskazuje ekspertka, każdy z neurotypów ma mocne strony, które są pożądane z perspektywy pracodawców. Osoby z ADHD cechują się m.in. wnikliwością, kreatywnym myśleniem, a także wielozadaniowością i umiejętnością podejmowania skalkulowanego ryzyka. Osoby z dysleksją mają dużą dozę pomysłowości, łatwość w identyfikowaniu schematów i łączeniu pomysłów. Charakteryzują się także nieszablonowym myśleniem. Z kolei pracownicy z dysgrafią mogą się poszczycić wyjątkową umiejętnością słuchania oraz zdolnością do przypominania sobie informacji werbalnych, zapamiętywania i ustnego opowiadania historii. Przewagą osób z dyskalkulią może być kreatywność, myślenie intuicyjne i strategiczne. Mocne strony osób z dyspraksją obejmują umiejętność dostrzegania wzorców i wnioskowania, widzenia tzw. szerokiego obrazu. Często są one bardziej zaradne i zdeterminowane w rozwiązywaniu problemów. Natomiast typowe mocne strony osób autystycznych to umiejętność rozwiązywania problemów i myślenie analityczne. Według danych JPMorgan Chase, które przytacza firma doradcza PwC, pracownicy biorący udział w inicjatywie Autism at Work (Autyzm w Pracy) popełniają mniej błędów i są bardziej wydajni od neurotypowych pracowników aż o 90–140 proc.
– Osoby w spektrum autyzmu cechują się bardzo wysokim poziomem koncentracji, potrafią się świetnie skupić na zadaniach, które są powtarzalne, i świetnie się w nich odnaleźć. Są też bardzo lojalne i zatrudnienie takiej osoby równa się z niskim poziomem jej absencji, więc warto to mieć na uwadze – mówi ekspertka.
Według raportu PIE i Fundacji JiM w Europie jest ok. 5 mln osób w spektrum autyzmu, a liczba osób autystycznych na świecie szybko się zwiększa – jeszcze w latach 80. występowanie spektrum autyzmu diagnozowano u jednego dziecka na 2 tys. (0,05 proc.), obecnie ogólnoświatowe statystyki wskazują, że może ono występować u jednego dziecka na 100 (1 proc.). W Polsce liczba uczniów, u których rozpoznano autyzm, corocznie zwiększa się o ok. 20 proc. (dane NIK z 2019). Prognozy wskazują, że tak dynamicznie rosnąca diagnostyka będzie mieć coraz większe przełożenie na rynek pracy i politykę zatrudniania w firmach.
Fundacja JiM wskazuje, że według badań różnorodność wśród pracowników ma jednak bardzo wiele zalet: daje przewagę konkurencyjną i powoduje, że firmy stają się bardziej innowacyjne, produktywne, a w efekcie wypracowują większe zyski. Pozyskują też najlepszych pracowników. Założeniem przy zatrudnianiu nowego, neuroróżnorodnego pracownika jest to, że posiada on wiedzę, umiejętności, doświadczenie i potencjał, które wniosą do organizacji wartość dodaną. Innymi słowy osoby te są zatrudniane ze względu na to, co mogą zrobić, a nie ze względu na to, czego nie mogą.
– Społeczeństwo, podobnie jak polscy pracodawcy, otwiera się na osoby neuroróżnorodne, coraz chętniej współpracuje z takimi osobami, natomiast ciągle ta świadomość wymaga jeszcze poprawy i wzmocnienia. Dlatego jako Fundacja JiM organizujemy konferencję NeuroShow, która ma być początkiem bardzo szerokiej dyskusji społecznej na temat potencjału osób neuroróżnorodnych, wykorzystania ich talentów, m.in. na rynku pracy – mówi rzeczniczka fundacji.
Międzynarodowa Konferencja NeuroShow 2023 to wydarzenie, które ma propagować wiedzę na temat neuroróżnorodności i wywołać szeroką dyskusję na ten temat, także promując najlepsze praktyki z zagranicy, m.in. ze Szwecji, Wielkiej Brytanii, Litwy, Islandii czy Francji. Wydarzenie, organizowane przez Fundację JiM i Uniwersytet SWPS, odbędzie się 18 listopada br. w Warszawie.
Czytaj także
- 2023-11-17: Szczyt sezonu dla handlu i logistyki. Zapotrzebowanie na pracowników o jedną piątą wyższe niż w pozostałych miesiącach
- 2023-11-15: GPW wiąże duże nadzieje z nowymi liniami spoza rynku finansowego. Do końca roku będzie gotowa platforma obsługująca usługi logistyczne i spedycyjne
- 2023-11-08: Co czwarty kredyt dla małych i średnich firm jest objęty gwarancją de minimis. W ciągu 10 lat uratowały one płynność i inwestycje 263 tys. podmiotów
- 2023-10-20: Rośnie zapotrzebowanie na wysoko specjalistyczne kadry IT. W ich kształcenie coraz częściej angażuje się duży biznes
- 2023-10-20: Potencjał silver generation na polskim rynku pracy pozostaje niewykorzystany. Starsi, doświadczeni pracownicy mogą na nim odgrywać ważną rolę
- 2023-10-13: Zamiast skupiać się na zachodnich rynkach, polskie firmy powinny uważniej przyjrzeć się Estonii. Światowy hub start-upów daje dużo możliwości rozwoju
- 2023-10-26: Kondycja fizyczna i psychiczna pracowników coraz ważniejsza dla firm. To zmienia ich podejście do benefitów pozapłacowych
- 2023-10-31: Koszty usług pogrzebowych idą w górę. Wybór kremacji to coraz częściej sposób na ich obniżenie
- 2023-09-29: Jeden z największych koncernów tytoniowych zwiększa inwestycje w Polsce do 1,3 mld dol. Rozwinie fabrykę nowatorskich wyrobów tytoniowych koło Łodzi
- 2023-10-12: Skomplikowane i zmienne przepisy pozostają jedną z największych bolączek polskiego biznesu. Przedsiębiorcy nie wierzą, że po wyborach nastąpi zmiana
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Prawo

Ryszard Kalisz: Przywrócenie praworządności jest możliwe w czasie jednej kadencji. Są już gotowe koncepcje i projekty
W powołanym właśnie rządzie Mateusza Morawieckiego ministrem sprawiedliwości został Marcin Warchoł, dotychczasowy sekretarz stanu w resorcie. Jeśli nowy gabinet w ciągu dwóch tygodni nie uzyska wotum zaufania, inicjatywę w tworzeniu kolejnego składu zajmie się przejmie Sejm i będzie to prawdopodobnie rząd Koalicji Obywatelskiej z Trzecią Drogą (Polska 2050 i PSL) i Lewicą. W takim scenariuszu typowany na stanowisko szefa resortu sprawiedliwości nieoficjalnie jest Adam Bodnar, wieloletni Rzecznik Praw Obywatelskich. – Przed nowym ministrem sprawiedliwości będzie bardzo wiele wyzwań – mówi Ryszard Kalisz, minister ds. prawa w Gospodarczym Gabinecie Cieni Business Centre Club, który pozytywnie ocenia tę kandydaturę.
Transport
Stacje kontroli pojazdów w kryzysie. Stawki za badania techniczne nie były waloryzowane od 19 lat

– Główną bolączką stacji kontroli pojazdów są finanse – mówi Marcin Barankiewicz, prezes Polskiej Izby Stacji Kontroli Pojazdów. Opłaty za badania techniczne zostały określone 19 lat temu i od tamtej pory ani razu nie były waloryzowane. Jednocześnie branża boryka się ze znacznym wzrostem wszystkich opłat i kosztów pracy. Jednak nie przestaje walczyć i zwraca się o zmianę zasad do ministra infrastruktury.
Handel
Pogorszenie koniunktury w mleczarstwie. W tych warunkach trudno planować inwestycje w cele środowiskowe

Wzrost kosztów surowców, pracy i produkcji przy jednoczesnym spadku cen na światowych rynkach spowodował istotne pogorszenie koniunktury w europejskim mleczarstwie. Odczuwają to także polscy producenci. Dla wielu z nich przy obecnych cenach i kosztach już podstawowa produkcja stanowi wyzwanie, a dodatkowo czeka ich jeszcze dostosowywanie się do nowych wymogów środowiskowych, np. wprowadzenie systemu kaucyjnego, ograniczanie emisji CO2 i metanu. To pociągnie za sobą konieczność znaczących inwestycji.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.