Rozliczenia z fiskusem mają być bardziej przyjazne dla podatnika. Prezydent proponuje zmiany w ordynacji podatkowej

Wprowadzenie zasady rozstrzygania w razie wątpliwości na korzyść podatnika, skrócenie terminu przedawnienia, odstąpienie od zasady wymierzania kary za drobne przewinienia i zniesienie obligatoryjnej zasady korekty kosztów – to kilka z propozycji Kancelarii Prezydenta RP zmian w ustawie Ordynacja podatkowa. Mają one zwiększyć poczucie bezpieczeństwa podatnika i zaufanie do państwa, ale ułatwią też funkcjonowanie administracji podatkowej.

– Zmiany, które prezydent będzie proponował, dotyczą tych elementów ustawy, które wywołują największy niepokój przedsiębiorców, szczególnie tych mniejszych, których nie stać na wyrafinowane analizy prawne. Podstawowym celem jest to, by zwiększyli poziom poczucia bezpieczeństwa podatników zarówno poprzez mechanizmy systemu prawnego, jak i funkcjonowanie organów podatkowych – zapowiada w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP.

Na propozycje Kancelarii Prezydenta składa się siedem postulatów. Pierwszy z nich ma pomóc w wyrównaniu szans podatnika w ewentualnym sporze z administracją skarbową.

– Chodzi o przyjęcie zasady rozstrzygania wątpliwości w oparciu o istniejący system prawny i zebrane dowody na korzyść płatnika – tłumaczy Dziekoński. – Oznacza to również wskazówkę do postępowania w przypadku rozstrzygania sporów przed sądami administracyjnymi. W ten sposób będzie się kształtowała nowa linia orzecznicza, która wyznaczy sposób działania urzędników oraz wprowadzi zmiany w strukturze prawa materialnego dotyczącego podatków.

Kolejną zmianą jest ograniczenie przedawnienia podatkowego. Jak podkreśla minister, dziś formalnie zobowiązanie podatkowe wygasa po pięciu latach, ale urzędnicy mają możliwość znaczącego wydłużania tego okresu.

– Przez możliwości techniczne i różne zabiegi administracyjne de facto można przedłużać je w nieskończoność. Proponujemy, aby ten okres nie był dłuższy niż trzy lata – wskazuje Dziekoński.

Ten postulat wiąże się również z koniecznością wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który w połowie ubiegłego roku orzekł, że okres przedawnienia podatkowego musi być jednoznaczny i czytelny, a zasada, według której zobowiązania skarbowe w ogóle mu nie podlegają, jest niezgodna z ustawą zasadniczą.

– Trybunał wskazał na konieczność gwarancji poczucia stabilności funkcjonowania podatników, wskazując również na możliwość zastosowania bezterminowego zabezpieczenia hipotecznego bądź majątkowego w odniesieniu do potencjalnych zobowiązań – przypomina Olgierd Dziekoński.

Z terminem przedawnienia łączy się również kolejna propozycja prezydenta. Chodzi o uniemożliwienie egzekucji z majątku podatnika tuż przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania.

– Jeżeli urząd nie jest w stanie przez pięć lat wypracować decyzji, to trzy miesiące przed upływem terminu nie powinien już stosować egzekucji z majątku podatnika – podkreśla prezydencki minister.

Kolejną propozycją Kancelarii jest odstąpienie od konieczności prowadzenia postępowań przez organy skarbowe w sprawach błahych, o mało istotnym znaczeniu, w których wartość sprawy jest niższa niż np. koszt korespondencji.

Wśród postulatów jest również ujednolicenie przepisów dotyczących miejsca przeprowadzenia kontroli skarbowej.

– Dzisiaj mamy rozbieżność między ustawą, która pozwala prowadzić kontrolę w miejscu przechowywania ksiąg rachunkowych, a ustawą o działalności gospodarczej, która wskazuje, że musi być ona prowadzona w siedzibie firmy – przypomina Dziekoński.

Zdaniem prezydenta korekty wymaga również przepis dotyczący uzasadnień do poprawek w deklaracjach. Taki obowiązek często oznacza dla podatnika konieczność zatrudnienia osób, które posiadają odpowiednie przygotowanie do stworzenia takiego uzasadnienia, nawet jeśli korekta deklaracji dotyczyła tylko błędu w obliczeniach. Zgodnie z propozycją podatnik będzie mógł takie uzasadnienie złożyć, ale nie będzie to obowiązkowe. Chyba że wystąpi o to urząd.

Jak podkreśla Dziekoński, istotna dla podatników będzie również zmiana przepisu dotyczącego konieczności zmniejszania kosztów uzyskania przychodów o kwoty wynikające z nieuregulowanych faktur czy rachunków. Obowiązek ten wprowadziła ustawa, która weszła w życie na początku 2013 roku.

– Już wtedy podkreślano, że może ona przysparzać podatnikom dużo problemów – argumentuje Dziekoński. – Prezydent podpisał ustawę, bo zawierała inne korzystne i potrzebne rozwiązania. Tymczasem korekta kosztów jest poważnym obciążeniem dla podatnika, bo musi być prowadzona na bieżąco. Proponujemy znieść tę obligatoryjną zasadę.

Jak podkreśla minister, propozycje prezydenta mają wesprzeć zmiany przygotowywane przez rząd. W ostatnich tygodniach działalność rozpoczęła Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego i Rada Podatkowa przy ministrze finansów – eksperci z obu tych organizacji będą pracować nad zmianami w prawie podatkowym tak, by przepisy były prostsze i przyjaźniejsze dla podatników.

Zadaniem Komisji jest przygotowanie nowego projektu ustawy, który zastąpi obecną ustawę Ordynacja podatkowa, a także uczestniczenie w całym procesie legislacyjnym nad tym aktem prawnym. Zgodnie z harmonogramem prac przygotowanie wstępnych założeń powinno zająć ok. czterech miesięcy, a ostateczne założenia nowej ordynacji powinny być gotowe w III kwartale przyszłego roku.