News powiązane z gospodarka leśna

Lasy Państwowe przedstawiły plan zwiększenia ochrony dla 17 proc. terenów leśnych, którymi zarządzają. To w sumie ponad 1,2 mln hektarów, z których 0,5 mln ha ma być całkowicie wyłączone z pozyskania drewna. Dodatkowa ochrona obejmie najcenniejsze przyrodniczo lasy w Polsce, w tym m.in. nadleśnictwa Puszczy Białowieskiej i najstarsze lasy w Polsce. Przedstawiciele LP podkreślają, że propozycja jest bezpieczna gospodarczo, ponieważ uwzględnia potrzeby przemysłu drzewnego i lokalnych mieszkańców.

Od 30 grudnia tego roku zacznie w Polsce obowiązywać unijne rozporządzenie EUDR. Firmy, które zostaną nim objęte, będą musiały wykazać, że ich produkty – jak soja, wołowina, kawa, kakao, a przede wszystkim drewno i wyroby zawierające jego składniki, np. papier i tektura – pochodzą z legalnego źródła i nie są powiązane z obszarami, które zostały wylesione lub zdegradowane po 31 grudnia 2020 roku. – EUDR to przełomowe rozporządzenie, które może realnie ograniczyć wpływ konsumpcji w UE na wylesianie i degradację światowych lasów – podkreśla Michał Kotarski z FSC. Na wdrożenie nowych wymogów biznes ma nieco ponad cztery miesiące. Przygotowuje się do tego również branża przetwórstwa papieru i tektury, która pozyskuje swój surowiec w ponad 80 proc. z recyklingu.

Nowy standard odpowiedzialnej gospodarki leśnej FSC dla Polski będzie obowiązywał od 1 października br., a okres przejściowy potrwa do końca września 2025 roku. Dokument uaktualnia zasady gospodarowania lasami certyfikowanymi w Polsce tak, by jak najlepiej chroniły one lasy i ich liczne funkcje, m.in. społeczne i klimatyczne. To szczególnie istotne w kontekście postępujących wyzwań związanych ze zmianą klimatu i spadkiem bioróżnorodności. Nowy dokument wprowadza dostosowane do krajowych warunków wymogi dotyczące m.in. zachowania bioróżnorodności, ochrony praw pracowniczych i prowadzenia konsultacji z lokalnymi społecznościami.

Postulat ochrony najcenniejszych lasów w Polsce znalazł się zarówno w „100 konkretach na pierwsze 100 dni rządów”, jak i w umowie koalicyjnej zawartej po wyborach 15 października 2023 roku. W wyznaczonym terminie nie udało się dotrzymać wyborczej obietnicy, ale prace nad nowymi regulacjami przyspieszają. Wśród priorytetów jest objęcie ochroną 20 proc. lasów najbardziej cennych przyrodniczo i ustanowienie kontroli społecznej nad lasami. Ministerstwo Klimatu i Środowiska konsultuje swoje pomysły z przedstawicielami różnych stron, m.in. z leśnikami, ekologami, branżą drzewną i samorządami.

Mimo deklaracji rządu o wyłączeniu z wycinki 20 proc. powierzchni polskich lasów każdego dnia ok. 5,8 tys. ciężarówek zapełnianych jest ściętymi drzewami – alarmuje Greenpeace. Eksperci ostrzegają, że wycinki trwają również w lasach objętych styczniowym moratorium Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Organizacja zwraca uwagę, że ograniczenia nie wystarczą, by uchronić najcenniejsze lasy przed dewastacją. Potrzebne jest także zupełnie nowe podejście do gospodarki leśnej.

W ciągu ostatnich 30 lat wylesianie doprowadziło do utraty 420 mln ha, czyli ponad 10 proc. powierzchni lasów. W walce z tym zjawiskiem ma pomóc unijne rozporządzenie EUDR (European Union Deforestation Regulation). Zakazuje ono wprowadzania na rynek UE lub eksportowania z niego produktów, które nie spełniają wymogów zrównoważonego rozwoju. Regulacje obejmą siedem grup towarów, m.in. drewno, ale też produkty spożywcze takie jak olej palmowy czy kawa. Firmy będą miały obowiązek wykazania, z jakiej lokalizacji pochodzi dany produkt, i podania jej współrzędnych. – To przełomowe rozwiązanie, ale będzie dużym wyzwaniem dla biznesu – ocenia Karolina Tymorek, dyrektorka krajowa FSC Polska.

Ubiegłoroczne lato w Europie było najgorętsze od lat. Według naukowców ze Szwajcarii w tym czasie zbrązowiało 37 proc. regionów leśnych strefy umiarkowanej i śródziemnomorskiej. To o tyle niepokojące, że zwykle zjawisko to zachodzi jesienią, a nie latem, więc może to być oznaka zamierania lasów. Badacze wskazują, że ubiegłoroczna skala tego zjawiska była największa w ciągu ostatnich dwóch dekad, i podkreślają, że wpływ na to miały zdarzenia pogodowe nie tylko z 2022 roku, ale nawet z trzyletniej historii meteorologicznej. Zjawisko brązowienia lasów jest odwracalne, o ile kolejny sezon będzie bardziej deszczowy. Można mu też zapobiegać, prowadząc odpowiednią gospodarkę leśną.

Liczebność ponad 60 proc. występujących w lasach gatunków owadów spada – wynika z badań prowadzonych od 2008 roku przez niemieckich naukowców. Skala tego zjawiska zależy od rodzaju badanego lasu – w tych o bardziej naturalnej strukturze spadek liczebności populacji owadów nie był tak znaczący jak w świerkowo-sosnowych i na obszarach wykorzystywanych komercyjnie. Zjawisko wymierania owadów zostało już dobrze zbadane w przypadku terenów rolniczych i okazuje się, że notowane tam tendencje nie pozostają bez wpływu na ekosystemy leśne. Kolejną z przyczyn są zmiany zachodzące w lasach na skutek ocieplania klimatu.

Ceny drewna w tym roku powinny wzrosnąć o kolejne 5 proc. – ocenia dyrektor generalny Lasów Państwowych. Dobra koniunktura na rynku drzewnym pomoże w utrzymaniu dobrych wyników przedsiębiorstwa, które ubiegły rok zakończyło z 400 mln zł zysku. Lasy Państwowe – podobnie jak w ubiegłym roku – muszą wpłacić do kasy państwa 800 mln zł.