Nowe przepisy pomogą uniknąć dziedziczenia długów. Chronieni będą też wierzyciele

Trwają prace nad nowymi przepisami dotyczącymi dziedziczenia. Nowe prawo będzie w większym stopniu chroniło spadkobierców przed przejęciem wszystkich długów zmarłego. Wprowadzona zostanie zasada odpowiedzialności za długi spadkowe z dobrodziejstwem inwentarza, w miejsce dotychczas obowiązującej odpowiedzialności nieograniczonej. Projekt zawiera też instytucję prywatnego wykazu inwentarza, co ma chronić interesy wierzycieli zmarłego.

Przyjęty przez rząd projekt zmian ma chronić spadkobierców przed nieświadomym dziedziczeniem długów. Obecnie, jeśli w ciągu 6 miesięcy spadkobierca nie złoży oświadczenia w sprawie przyjęcia spadku, uznaje się, poza ustawowymi wyjątkami (np. małoletnich), że przyjął go w całości.

– To rozwiązanie razi swoją niesprawiedliwością. Ten projekt ma jednak za zadanie zmienić ten mechanizm. Zgodnie z nowym prawem, jeśli w terminie 6 miesięcy oświadczenie nie zostanie złożone, spadkobierca co do zasady przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, czyli będzie odpowiadał za długi spadkowe wyłącznie do wartości spadku – tłumaczy agencji Newseria Biznes dr Konrad Osajda, prawnik z Uniwersytetu Warszawskiego.

Nowe przepisy zabezpieczają interesy spadkobierców, którzy często nie mieli nawet świadomości o pozostawionych przez zmarłego długach. W ten sposób będą musieli spłacać wierzycieli ze swojego prywatnego majątku jedynie do wysokości aktywów spadku. W najgorszym wypadku może się okazać, że z odziedziczonego majątku nic nie zostało.

Jak podkreśla prawnik, ustawa wprowadza również chroniącą interesy wierzycieli instytucję prywatnego wykazu inwentarza. W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca będzie miał obowiązek na podstawie wzoru sporządzić spis wszystkich długów oraz aktywów spadku: nieruchomości, pieniądze, cenne przedmioty.

– Taki wykaz można sporządzić albo u notariusza, albo w sądzie, następnie spadkobierca jest zobowiązany spłacać te długi, które w takim wykazie się znajdują. Wykaz będzie opublikowany w internecie, jeśli wierzyciel zorientuje się, że jego prawa, jego wierzytelności nie ma w tym wykazie będzie mógł zgłosić się do sądu i zostanie ona dopisana. Dzięki temu jego prawo również będzie chronione – tłumaczy dr Osajda.

Co ważne, nowe rozwiązanie ograniczy koszty postępowania po stronie spadkobierców, bo do tej pory stan majątku spadkowego ustalał odpłatnie komornik sądowy.

Wykaz może zostać złożony u notariusza lub w sądzie spadku.

Jak wyjaśnia dr Osajda, możliwe będzie, jak dotychczas, przyjęcie spadku wprost, ale po złożeniu oświadczenia. W tym przypadku nie będzie obowiązku sporządzania wykazu.

– Trzeba pamiętać, że następuje zmiana reguły. Obecnie to właśnie oświadczenie będzie pozwalało przyjąć spadek w całości, a bierność pozwoli chronić interesy spadkobierców przez zastosowanie mechanizmu dobrodziejstwa inwentarza – mówi dr Konrad Osajda.