Mówi: | Dariusz Joński |
Funkcja: | poseł do Parlamentu Europejskiego, Koalicja Obywatelska |
Europejczycy popierają większe zaangażowanie UE w obronność. Prawie 90 proc. oczekuje ściślejszej współpracy państw członkowskich
90 proc. obywateli UE wskazuje, że państwa członkowskie powinny się bardziej zjednoczyć w obliczu obecnych wyzwań. Co istotne, dwie trzecie badanych oczekuje, że UE bardziej zaangażuje się w ich ochronę przed globalnymi zagrożeniami – wskazuje „Eurobarometr 2025”. Takie podejście jest dziś dominujące w większości krajów członkowskich. Sprzyjają temu także narzędzia proponowane przez KE na rzecz zwiększania inwestycji w rozwój zdolności obronnych.
– Wydaje mi się, że to w tej chwili się już zmienia na naszych oczach. Unia Europejska nigdy się obroną, zbrojeniami nie zajmowała, to była raczej umowa handlowa między wszystkimi państwami Unii Europejskiej. Ale jeśli ta pierwsza „polisa ubezpieczeniowa”, którą jest NATO, trzeszczy w szwach, to ta druga – „polisa ubezpieczeniowa” Unii Europejskiej – musi być wzmocniona. Dlatego też dzisiaj tory Europy są przedstawione na dwa: jedno to jest oczywiście uzbrojenia i obrona, a drugie to jest konkurencyjność europejskiej gospodarki. Jedno i drugie musi iść równolegle – mówi agencji Newseria Dariusz Joński, europoseł z Koalicji Obywatelskiej.
Potwierdzają to także badania opinii prowadzone wśród Europejczyków. Jak wskazuje opublikowane pod koniec marca badanie Parlamentu Europejskiego „Eurobarometr 2025”, 36 proc. obywateli UE uważa, że obrona i bezpieczeństwo to główny priorytet polityczny Unii, a tylko nieco mniej – 32 proc. – wskazuje na konkurencyjność. Poparcie dla członkostwa UE, związane z pokojem i bezpieczeństwem, jest dziś rekordowo wysokie. Co więcej, 89 proc. obywateli ocenia, że państwa członkowskie powinny się bardziej zjednoczyć w obliczu globalnych wyzwań, a 76 proc. – że UE potrzebuje większych zasobów, aby móc skutecznie reagować na wyzwania z wyprzedzeniem. W Polsce odsetek ten wynosi odpowiednio 83 proc. i 77 proc.
– Mówimy o tym, żeby nad Europą była tak zwana kopuła przeciwrakietowa. To nie jest nic nowego, Izrael to ma, Ameryka chce to budować, Europa też musi w jakiś sposób się bronić, nie tylko ze Wschodu, bo te zagrożenia płyną z różnych kierunków. Kopuła przeciwrakietowa nad Europą jest więc dobrym pomysłem. Silna współpraca między krajami Unii Europejskiej jak najbardziej również. Jeśli policzymy liczbę żołnierzy i sprzętu, to my mamy dużo więcej niż Rosja i dużo więcej niż Stany Zjednoczone, to jest bardzo ciekawe, tylko rzeczywiście to jest rozproszone. Nie chodzi o to, żeby łączyć to w jedno, tylko o to, żeby w razie godziny W, oby nigdy nie nadeszła, była szybka koordynacja działań i szybkie podejmowanie decyzji – mówi Dariusz Joński.
Jak wynika z „Eurobarometru 2025”, dwie trzecie Europejczyków oczekuje od UE większego zaangażowania w ich ochronę przed globalnymi kryzysami i zagrożeniami. W tej grupie dominują młodsi respondenci. Na poziomie krajowym poparcie dla silniejszej roli UE waha się od 87 proc. w Szwecji do 47 proc. w Rumunii i 44 proc. w Polsce. Autorzy badania wskazują, że niższy wynik niekoniecznie musi oznaczać sprzeciw danego społeczeństwa wobec tego rozwiązania, lecz może odzwierciedlać wyższy priorytet nadawany innym sojuszom. 84 proc. Polaków twierdzi, że Polska czerpie korzyści z członkostwa w UE, co stanowi wzrost o 3 pp., a jako najważniejszą korzyść wskazują wkład UE w utrzymanie pokoju i wzmocnienie bezpieczeństwa (35 proc.).
– Ostatnie tygodnie i rozmowy w Paryżu i Londynie pokazały, że już nie tylko liderzy Unii Europejskiej, ale również Wielka Brytania, premier Kanady, MSZ Turcji są zainteresowani, aby wspólnie kłaść duży nacisk na obronę, żeby się móc bronić w razie konieczności. Jak by to mogło wyglądać? Myślę, że wszystkie kraje będą gotowe, żeby zwiększyć swoje siły obrony, chodzi teraz o to, żeby dobrze to skoordynować, żeby były szybkie przepływy informacji, żeby w razie sytuacji kryzysowej faktycznie jeden kraj pomógł drugiemu i żeby to nie trwało tygodniami, tylko żeby to było liczone raczej w minutach i godzinach – mówi europoseł KO.
Przedstawiony w marcu przez Komisję Europejską plan ReArm Europe/Gotowość 2030 umożliwia wydatkowanie środków o wartości ponad 800 mld euro na kwestie obronności. Zaproponowano w nim także rozwiązania finansowe, które pozwolą na szybki wzrost inwestycji w ten obszar. To m.in. klauzula, która umożliwi wyłączanie części wydatków na obronność ze statystyk dotyczących deficytu państwa, czy instrument pożyczkowy (150 mld euro), którym można sfinansować zamówienia kierowane do europejskiego przemysłu obronnego. KE podkreśla, że kluczowe dla budowania odporności Europy jest właśnie zwiększanie zdolności i innowacyjności europejskich firm z branży wojskowej.
– Każdy kraj wie, jakie ma deficyty i na co musi postawić. Jeden musi na lotnictwo, drugi na marynarkę wojenną i okręty wojenne, a trzeci na ochronę nieba. Generalnie rzecz biorąc, jeśli wychodzimy z założenia, że chcemy to razem zrobić w Europie – a wszyscy liderzy oprócz Węgier mówią, że trzeba zwiększyć nasze bezpieczeństwo – to musimy być bezpieczni z morza, z lądu i z powietrza. Tutaj nie odkrywamy Ameryki, po prostu musimy wydawać więcej pieniędzy – wskazuje Dariusz Joński. – Cieszę się, że pożyczane pieniądze będą też inwestowane w Europie w uzbrojenie, bo do tej pory średnio 80 proc. pieniędzy, które wydawały kraje Unii Europejskiej, było wydawane poza Unią, a to jest ogromny przemysł i ogromna gospodarka. Jeśli więc możemy coś budować w Europie, to musimy to robić i warto, żebyśmy to robili, bo to są miejsca pracy. To jest też gospodarka i nasz europejski interes.
Czytaj także
- 2025-05-08: J. Scheuring-Wielgus: Napięcia geopolityczne wymagają silniejszego zjednoczenia państw Europy. To lekcja z II wojny światowej
- 2025-05-07: Prace nad unijnym budżetem po 2027 roku nabierają tempa. Projekt ma być gotowy w lipcu
- 2025-05-09: Odbudowa Ukrainy pochłonie setki miliardów euro. Polskie firmy już teraz powinny szukać partnerów, nie tylko w kraju, ale i w samej Ukrainie
- 2025-05-06: Przed Europą wiele lat zwiększonych wydatków na zbrojenia. To obciąży krajowe budżety
- 2025-05-02: Im bliżej wyborów prezydenckich, tym więcej dezinformacji. Polacy nie umieją jeszcze jej rozpoznawać
- 2025-04-24: Niepewność gospodarcza rosnącym zagrożeniem dla firm. Sytuację pogarszają zawirowania w światowym handlu
- 2025-04-22: Kwestie bezpieczeństwa priorytetem UE. Polska prezydencja ma w tym swój udział
- 2025-04-08: Projekt unijnego budżetu po 2027 roku będzie przedstawiony w lipcu. Polska może odegrać istotną rolę w pracach nad nim
- 2025-04-09: Jeszcze większe wsparcie dla konkurencyjności i rozwoju polskiej gospodarki. BGK prezentuje nową strategię
- 2025-04-09: Wzrost wydatków na obronność ma być priorytetem nowego wieloletniego budżetu UE. Nie będzie jednak cięć w polityce spójności
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Polityka

PE przedstawił swoje priorytety budżetowe po 2027 roku. Wydatki na obronność kluczowe, ale nie kosztem polityki spójności
Parlament Europejski przegłosował w tym tygodniu rezolucję w sprawie priorytetów budżetu UE na lata 2028–2034. Europosłowie są zgodni co do tego, że obecny pułap wydatków w wysokości 1 proc. dochodu narodowego brutto UE-27 nie wystarczy do sprostania rosnącej liczbie wyzwań, przed którymi stoi Europa. Mowa między innymi o wojnie w Ukrainie, trudnych warunkach gospodarczych i społecznych oraz pogłębiającym się kryzysie klimatycznym. Eurodeputowani zwracają też uwagę na ogólnoświatową niestabilność, w tym wycofywanie się Stanów Zjednoczonych ze swojej globalnej roli.
Infrastruktura
Odbudowa Ukrainy pochłonie setki miliardów euro. Polskie firmy już teraz powinny szukać partnerów, nie tylko w kraju, ale i w samej Ukrainie

Według stanu na koniec 2024 roku odbudowa Ukrainy wymagać będzie zaangażowania ponad pół biliona euro, a Rosja wciąż powoduje kolejne straty. Najwięcej środków pochłoną sektory mieszkaniowy i transportowy, ale duże są także potrzeby energetyki, handlu czy przemysłu. Polski biznes wykazuje wysokie zaangażowanie w Ukrainie, jednak może ono być jeszcze wyższe w procesie odbudowy. Zdaniem wiceprezesa działającego w tym kraju Kredobanku należącego do Grupy PKO BP firmy powinny szukać partnerów do udziału w odbudowie i w Polsce, i w Ukrainie.
Polityka
Europoseł PiS zapowiada walkę o reparacje wojenne dla Polski na forum UE. Niemiecki rząd uznaje temat za zamknięty

Nowy kanclerz Niemiec Friedrich Merz podczas konferencji prasowej w Polsce ocenił, że temat reparacji wojennych w relacjach polsko-niemieckich jest prawnie zakończony. Nie zgadza się z tym europoseł PiS Arkadiusz Mularczyk, który chce do tego tematu wrócić na forum UE. Przygotowana za rządów PiS publikacja „Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej” szacuje straty na ponad 6,2 bln zł.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.