News powiązane z neurologia

Zrozumienie mechanizmów działania białek opiekuńczych może być kluczowe dla celów praktycznych w medycynie, farmakologii i biotechnologii. Pozwala bowiem zrozumieć zmiany zachodzące w komórkach leżące u podstaw zaburzeń neurodegeneracyjnych, na przykład choroby Alzheimera czy Parkinsona. To właśnie za prace nad rolą białek opiekuńczych w naprawianiu innych wadliwych białek prof. Krzysztof Liberek z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego został nagrodzony Nagrodą Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej 2023 w dziedzinie nauk o życiu i Ziemi.

Nieprzerwana abstynencja prowadzi do poprawy kondycji mózgu u osób, które wcześniej nadużywały alkoholu – udowodnili naukowcy z Uniwersytetu Stanforda. Badacze zaobserwowali zwiększenie grubości kory mózgowej w wielu obszarach. Proces „gojenia się” mózgu ograniczają niektóre choroby współistniejące, a także inne nałogi. Znaczenie ma też stopień nadużywania alkoholu w przeszłości.

Japońscy naukowcy zauważyli związek między chorobami zębów i zdrowiem mózgu. Im więcej zębów dotkniętych zaawansowaną chorobą przyzębia, tym szybszy postęp atrofii hipokampa, z którą wiąże się ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Nie wiadomo, jakie są przyczyny tej zależności, ale wnioski płynące z badania mogą pomóc w opracowaniu nowych strategii zapobiegania demencji.

W Polsce żyje ok. 300 tys. chorych na epilepsję. Jeżeli znajdują się pod stałą opieką lekarską, mogą prowadzić w pełni normalne życie. Problemem jest jednak stygmatyzacja i negatywne społeczne postrzeganie padaczki, które powoduje, że chorzy wstydzą się do niej przyznać i nierzadko całkiem wycofują się z życia społecznego. – Choroba ta może się pojawić u każdego z nas, w każdym momencie życia. I nigdy nie wiadomo, jaki będzie miała przebieg – mówi dr hab. n. med. Joanna Jędrzejczak, prezes Polskiego Towarzystwa Epileptologii. W ubiegłym tygodniu została zainicjowana ogólnopolska akcja „Nie jesteś sam, nie jesteś sama – kampania na rzecz osób chorych na epilepsję", której celem jest zmiana stereotypów dotyczących padaczki i wspieranie pacjentów cierpiących na tę chorobę.

Głęboka stymulacja mózgu może być przełomem w leczeniu choroby Parkinsona czy epilepsji. Dotychczas była ona jednak możliwa tylko po skomplikowanej operacji neurologicznej. Naukowcy opracowali jednak nieinwazyjną metodę aktywowania lub wyłączania poszczególnych neuronów – z wykorzystaniem urządzenia ubieralnego. – Sonotermogenetyka ma potencjał, aby zmienić nasze podejście do badań neuronauki i odkryć nowe metody zrozumienia i leczenia zaburzeń ludzkiego mózgu – podkreśla Hong Chen, kierownik zespołu naukowego pracującego nad tą technologią medyczną.

Polski robot neurorehabilitacyjny skutecznie wspomaga leczenie pacjentów po udarach w 20 krajach na świecie. Rozwiązanie opiera się na wykorzystaniu elektromiografii w treningu kory czuciowo-ruchowej, co ułatwia tworzenie nowych połączeń nerwowych. Inne dostępne na rynku rozwiązania pozwalają w terapii wykorzystać m.in. elementy gamifikacji. Rynek robotyki rehabilitacyjnej będzie rósł w najbliższych latach w średnim tempie 20 proc. rocznie.

Wykorzystanie sztucznej inteligencji do wykonywania badania rezonansem magnetycznym pozwala na otrzymanie obrazu diagnostycznego aż dziesięciokrotnie szybciej, niż ma to miejsce w tradycyjnych aparatach. Jak wynika z badań naukowych, taka forma otrzymania wyników pozwala na stwierdzenie takich samych nieprawidłowości i postawienie identycznej diagnozy, jak ma to miejsce w tradycyjnym MRI. Technologia została już przetestowana w ortopedii. Kolejnym krokiem będzie wykorzystanie jej w diagnostyce neurologicznej.

Wspomagane algorytmami uczenia maszynowego urządzenie ułatwi rehabilitację kończyn dolnych pacjentów po udarach i zabiegach ortopedycznych. W procesie dochodzenia do zdrowia coraz chętniej wykorzystywana jest także sztuczna inteligencja i wirtualna rzeczywistość. Najnowsze rozwiązania pozwalają na spersonalizowanie terapii i śledzenie jej rezultatów w czasie rzeczywistym.

Dzięki eye trackingowi, czyli technologii śledzenia ruchu gałek ocznych, można w zaledwie kilka minut zdiagnozować choroby o podłożu neurologicznym, a także wykryć nieprawidłowości wzroku towarzyszące często dysleksji. Dzięki wczesnemu wykryciu problemów i wdrożeniu odpowiednich ćwiczeń można poprawić wyniki w nauce, a także zwiększyć wydolność sportowców, której spadek również często towarzyszy zaburzeniom widzenia.

Grafen coraz częściej postrzegany jest jako materiał mogący zrewolucjonizować wiele gałęzi medycyny. Pomimo niepowodzenia polskiej spółki Nano Carbon, która miała wytwarzać ten materiał na światową skalę, produkcja grafenu na świecie wciąż rośnie. Na rynek trafia m.in. grafenowa poduszka rozgrzewająca, która pomoże wyleczyć dolegliwości bólowe w warunkach domowych. Dzięki grafenowi może powstać także zupełnie nowa metoda diagnostyki i leczenia epilepsji.

Technologia śledzenia ruchu gałek ocznych to coraz potężniejsze narzędzie w obszarze marketingu. Pozwala w dokładny sposób przeanalizować, na co patrzą konsumenci, co przyciąga ich wzrok. W połączeniu ze sztuczną inteligencją, może także przewidywać ich zachowanie. W obszarze medycyny z kolei pozwala w zaledwie 4 minuty zdiagnozować wstrząs mózgu. W najbliższych latach rynek eye trackingu zanotuje wzrosty przekraczające 26 proc. rocznie.

Połączenie mózgu z komputerem to szansa na rozwijanie nowych zmysłów. Dzięki elektrodom umieszczanym na korze mózgowej można odtworzyć uszkodzenia w mózgu. Obecnie pacjenci mogą odzyskać funkcje ruchowe i czuciowe, w przyszłości mogą to być także funkcje poznawcze, jak pamięć i mowa. Globalny rynek urządzeń neurologicznych w latach 2017–2022 ma rosnąć w tempie 9,1 proc. średniorocznie. Z prognoz Transparency Market Research wynika, że w 2019 roku rynek będzie wart już 13,6 mld dol.

W 2050 r. prawie 1/3 mieszkańców Polski będzie miała powyżej 65 lat. Starzejące się społeczeństwo to wyzwanie dla gospodarki, ale także dla medycyny. Szansą są nowoczesne metody leczenia. Nieinwazyjna neurostymulacja mózgu to metoda, którą stosuje się m.in. w leczeniu migreny, przewlekłego bólu czy różnego rodzaju urazów mózgu. Trwają prace nad kolejnymi zastosowaniami tej metody. Istnieją również domowe urządzenia do elektrycznej stymulacji mózgu, jednak eksperci przestrzegają przed ich stosowaniem.

Stwardnienie Rozsiane (SM) to najczęstsza przyczyna niesprawności neurologicznej Polaków. Z tą chorobą zmaga się prawie 50 tysięcy osób. – Wiele osób nie wie o tym, bo choroba nie daje żadnych objawów – mówi prof. Jerzy Kotowicz, naczelny lekarz Akademickiego Centrum Medycznego w Warszawie. Jedną ze skutecznych metod diagnozowania SM jest badanie rezonansem magnetycznym.