News powiązane z wirus HIV

W 2023 roku na świecie żyło ok. 40 mln osób zakażonych wirusem HIV. Z powodu chorób związanych z AIDS zmarło 630 tys. – wynika z danych ONZ. W Polsce przez 10 miesięcy 2024 roku odnotowano niemal 2 tys. zakażeń. Większość przypadków jest rozpoznawana na późnym etapie zakażenia. Rzadko się testujemy, nie znamy też możliwości profilaktyki przed- i poekspozycyjnej – przypominają eksperci z okazji obchodzonego 1 grudnia Światowego Dnia Walki z AIDS.

Wprawdzie 97 proc. Polaków słyszało o HIV, ale ponad 80 proc. uważa, że problem ich nie dotyczy. Tylko kilka procent robiło kiedykolwiek test na obecność tego wirusa, a dla porównania w krajach Europy Zachodniej wykonuje je kilkadziesiąt procent społeczeństwa. Dodatkowo testowanie w kierunku HIV było utrudnione w czasie pandemii COVID-19. – Na początku pandemii w 2020 roku wykonywanych było o połowę mniej testów, bo wiele miejsc, w których można zrobić test, było po prostu zamkniętych – mówi Martyna Ditbrener, prezeska Fundacji Teraz Wy, realizującej kampanię „Mówię o HIV”. To jednak może opóźniać diagnozę, a brak reakcji na HIV prowadzi do namnażania wirusa, a w konsekwencji do AIDS.

Naukowcy z Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) w amerykańskim Narodowym Instytucie Zdrowia (NHI) przetestowali na zwierzętach szczepionkę mRNA przeciw wirusowi HIV. Wyniki badań są bardzo obiecujące. Szczepionka wywołała pożądaną reakcję organizmu i była dobrze tolerowana. Najprawdopodobniej jeszcze w tym roku rozpoczną się badania kliniczne z udziałem ludzi. Zasady działania tej szczepionki są podobne jak w przypadku COVID-19, ale wirus HIV jest dużo bardziej skomplikowanym patogenem.

W Polsce z rozpoznanym wirusem HIV żyje prawie 12 tys. osób. Codziennie o zakażeniu dowiadują się 3–4 kolejne osoby. Postęp w terapii antyretrowirusowej sprawił, że HIV to obecnie schorzenie przewlekłe, które wymaga wielolekowej terapii przez całe życie. Długotrwałe przyjmowanie leków może mieć jednak liczne skutki uboczne. Są jednak dostępne terapie, które takie ryzyko ograniczają. Innowacyjne dwulekowe terapie ARV mogą się stać nowym standardem leczenia, bo ich skuteczność przeciwwirusowa sięga 91 proc. – przekonywali eksperci podczas IV Kongresu Wyzwań Zdrowotnych w Katowicach.

Dzięki postępowi technologicznemu coraz częściej można kontrolować przebieg dotychczas śmiertelnie niebezpiecznych chorób. Z powodzeniem można już leczyć m.in. WZW typu C, a szczepionki przeciw pneumokokom pozwalają dziesięciokrotnie zredukować liczbę zakażeń. Jednymi z największych wyzwań współczesnej medycyny nadal pozostaje skuteczne leczenie zakażeń wirusem HIV, a także chorób onkologicznych i autoimmunologicznych. Innowacje z jednej strony pomagają pacjentom poprawić jakość życia, a z drugiej ­– napędzają gospodarkę.

Szacuje się, że w Polsce 70 proc. osób, które są nosicielami wirusa HIV żyje w nieświadomości. Wiele z nich dowiaduje się o zarażeniu wirusem za późno, gdy AIDS jest już w zaawansowanym stadium. Dlatego nie warto zwlekać. Po 3 miesiącach od sytuacji, w której mogło nastąpić ryzyko zakażenia, trzeba zrobić specjalne badanie. Testy w kierunku zakażenia HIV wykonywane są bez skierowania, anonimowo i bezpłatnie.

Każdego roku blisko 200 kobiet dowiaduje się o zakażeniu. Rozpoznanie wirusa często zmienia ich życie o 360 stopni. HIV staje na przeszkodzie do realizacji planów i marzeń, powoduje lęk, że ucierpią przez to dzieci i partner. Ta odpowiedzialność nie tylko za siebie, lecz przede wszystkim za bliskich sprawia, że dla kobiet informacja o HIV jest bardzo trudna do udźwignięcia. Tylko indywidualne konsultacje ze specjalistami mogą pomóc im odnaleźć się w nowej sytuacji, odzyskać życiową równowagę i pozbyć się piętna choroby.

Przyszła matka powinna wykonać test na obecność wirusa HIV dwukrotnie podczas ciąży, jednak lekarze rzadko go zlecają w obawie przed reakcją pacjentki. Trwająca obecnie kampania „Jeden test. Dwa życia” ma uświadomić wagę tego badania zarówno kobietom w ciąży, jak i ginekologom. W akcję zaangażowały się znane Polki.

Z roku na rok zwiększa się liczba polskich dzieci żyjących ze zdiagnozowanym nosicielstwem wirusa HIV. Obecnie jest ich ponad sto. Większość z nich nie informuje otoczenia o swoim stanie zdrowia w obawie przed odrzuceniem społecznym. W Polsce dzieci zarażone wirusem HIV wciąż są bowiem dyskryminowane przy rekrutacji do szkół i przedszkoli oraz zapisach na zajęcia pozalekcyjne i wyjazdy kolonijne. Zazwyczaj mają też zaniżoną samoocenę i cierpią na poczucie wyobcowania.

W Polsce zarejestrowanych jest ponad 17 tys. przypadków zakażenia wirusem HIV. Rzeczywista liczba chorych jest jednak co najmniej dwukrotnie większa. Wiele osób potencjalnie zakażonych nie decyduje się na test z obawy przed stygmatyzacją społeczną. W przypadku wirusa HIV istotne jest jednak wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia.