Wszystkie newsy

W ubiegłym roku projekty drogowe miały ponad 33-proc. udział we wszystkich inwestycjach realizowanych przez samorządy, a ich wartość sięgnęła blisko 16 mld zł. Mimo to aż 77 proc. jednostek samorządu terytorialnego (JST) uważa, że ich inwestycje drogowe wciąż są na niedostatecznym poziomie i planuje zwiększać wydatki na ten cel. Szansy na pozyskanie finansowania upatrują m.in. w Programie Inwestycji Strategicznych – pokazuje raport BGK „Zrównoważony rozwój na tle wyzwań inwestycyjnych i sytuacji finansowej polskich samorządów”. Wynika z niego, że pomimo kumulacji kryzysów polskie samorządy nie zrezygnowały z aktywności inwestycyjnej – aż 93 proc. z nich zapowiedziało przyspieszenie dynamiki wydatków inwestycyjnych w drugiej połowie tego roku.

Ze względu na wysokie stopy procentowe i trudne otoczenie gospodarcze kredyt na własne mieszkanie jest w tej chwili rozwiązaniem dostępnym tylko dla nielicznych. Na dodatek wiąże się ono ze zobowiązaniem na kilkadziesiąt lat. Mimo to wielu Polaków nie widzi innej alternatywy znalezienia własnego lokum. W krajach Europy Zachodniej często jest nią mieszkalnictwo społeczne. Korzystają z niego osoby i rodziny, których nie stać na własne cztery kąty albo płacenie wysokiego czynszu najmu na rynkowych zasadach. – Gdyby rozwój tego sektora w Polsce przyspieszył, odbyłoby się to z korzyścią zwłaszcza dla młodych ludzi – podkreśla Grzegorz Gajda, ekspert Europejskiego Banku Inwestycyjnego. I dodaje, że są środki na finansowanie takich inwestycji.

8 listopada za oceanem odbędą się połówkowe wybory do Kongresu, w wyniku których ukształtuje się nowy układ sił w jego obydwu izbach. Będzie to miało ogromne znaczenie dla dalszej polityki USA, zarówno wewnętrznej, jak i międzynarodowej, a kwestie gospodarcze mogą przeważyć szalę na korzyść Republikanów lub Demokratów. Inflacja – obok kwestii aborcji – stała się dominującym tematem w kampanii wyborczej. Amerykanom doskwierają przede wszystkim wysokie ceny paliw i żywności, choć stan amerykańskiej gospodarki pozostaje stabilny.

Zgodnie z podpisaną przez prezydenta ustawą w przyszłym roku gospodarstwa domowe zapłacą maksymalnie 693 zł za 1 MWh energii. Ta cena będzie dotyczyć zużycia ponad limit 2 MWh, określony w tarczy solidarnościowej, dla którego ceny prądu zostały zamrożone na tegorocznym poziomie. Te mechanizmy to dodatkowa motywacja dla gospodarstw domowych, by zacząć redukować zużycie energii. Dzięki racjonalnemu korzystaniu z prądu może się okazać, że podwyżki będą dla odbiorców praktycznie nieodczuwalne. – Warto uważniej przyjrzeć się swojemu rachunkowi za prąd, bo większość zawartych na nim pozycji jest uzależniona od naszego zużycia. A im mniejsze zużycie, tym niższy rachunek – tłumaczy Roman Przasnyski, analityk rynków finansowych.

Jak wynika z danych Polskiej Izby Ubezpieczeń, w 2021 roku wartość zebranych składek ubezpieczeniowych sięgnęła 69,2 mld zł, z czego ubezpieczenia na życie stanowiły 32 proc., a ubezpieczenia majątkowe, głównie komunikacyjne – 68 proc. To pokazuje, że odwrotnie niż na rynkach zachodnioeuropejskich w Polsce polisy na życie wciąż nie cieszą się zbyt dużą popularnością, a Polacy wolą raczej ubezpieczać domy i samochody niż samych siebie. – To może też wynikać z faktu, że rodzimy rynek jest stosunkowo młody, a Polacy dopiero od niedawna mają dostęp do nowoczesnych produktów tego typu – zauważa Joanna Załęska z Compensy Życie. Do polis na życie może ich zachęcić możliwość oszczędzania.

W 2023 roku zacznie działać tzw. tarcza solidarnościowa, która ma uchronić polskie gospodarstwa domowe przed drastycznymi podwyżkami cen prądu. Wprowadza ona limity zużycia energii, dla których cena zostanie zamrożona na poziomie z tego roku. – Jeśli okaże się, że nie mieścimy się w limicie albo jeśli jesteśmy blisko jego górnej granicy, trzeba sprawdzić, które z domowych urządzeń odpowiadają za największe zużycie energii – mówi Marcin Sołtys, ekspert Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. Jak wskazuje, dzięki zmianie nawyków korzystania z domowych sprzętów AGD i RTV można zaoszczędzić na rachunkach za prąd nawet 300 zł rocznie, a przy tym zmieścić się w limitach gwarantujących rozliczenia po tegorocznych cenach.

Faktury za prąd windują koszty polskich przedsiębiorców, którzy wysokie ceny energii elektrycznej i surowców wskazują dziś jako główną barierę w prowadzeniu działalności gospodarczej. W tej trudnej sytuacji rynkowej szukają też różnych sposobów na to, aby utrzymać się na rynku: podnoszą ceny, zmieniają dostawców prądu, inwestują w nowe rozwiązania technologiczne albo własne źródła OZE. To właśnie ten obszar inwestycji powinien być brany pod uwagę jako priorytetowy. Nie tylko ze względu na uniezależnienie się od wahań cenowych, lecz także na redukcję śladu węglowego w biznesie.

Osiem miesięcy działań wojennych Rosji w Ukrainie spowodowały w tym kraju straty idące w setki miliardów dolarów. Agresor zniszczył kilkadziesiąt tysięcy kilometrów dróg, a także mosty, tory kolejowe, fabryki, infrastrukturę energetyczną, szkoły, szpitale, budynki mieszkalne czy obiekty handlowe. Ukraina myśli jednak nie tylko o odbudowie substancji fizycznej, ale też o ustabilizowaniu gospodarki i położeniu podwalin pod jej nowe otwarcie, w postaci strategii przyciągania przyszłych inwestycji.

– Paradoksalnie ostatnie dwa lata, naznaczone kryzysem związanym z pandemią i wojną w Ukrainie, pokazały, że przedsiębiorcy starają się robić więcej niż dotychczas – mówi Agnieszka Sawczuk z Filantropei, autorka raportu „Filantropia w Polsce”. Większe zaangażowanie społeczne firm doceniają zarówno klienci, jak i pracownicy, którzy chcą się z takimi podmiotami wiązać na dłużej. Jedną z najczęściej wybieranych form pomocy jest tworzenie własnych fundacji i programów społecznych w prowadzonych przez siebie firmach. Drugą najchętniej wybieraną jest wspieranie wybranych przez siebie osób czy organizacji społecznych.

Społeczne agencje najmu współpracujące z gminami mają z założenia pośredniczyć między właścicielami mieszkań i osobami, których nie stać na kredyt czy wynajem rynkowy, ale nie przysługuje im też mieszkanie komunalne. Jednak po ponad roku od wprowadzenia przepisów, które umożliwiają ich tworzenie, jak na razie nie powstał ani jeden taki podmiot. Tworzenie SAN-ów utrudnia m.in. wzrost stawek najmu mieszkań, który powoduje, że właścicielom lokali dużo bardziej opłaca się je wynajmować na komercyjnym rynku. W obecnej sytuacji SAN-y mogłyby odgrywać ważną rolę w wypełnianiu luki mieszkaniowej, która powstała w wyniku napływu uchodźców z Ukrainy.

Samorządy wzięły na siebie duży ciężar związany z przyjęciem i adaptacją uchodźców z Ukrainy. Marszałkowie województw podkarpackiego i małopolskiego oceniają, że regiony, mimo wielu wyzwań i trudności, sprostały temu zadaniu. Teraz, przed nadchodzącą zimą, samorządy spodziewają się napływu kolejnej fali uciekinierów z ogarniętego wojną kraju. – Ona nie będzie na pewno tak liczna, ale być może z większymi problemami – mówi Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego.

Mała liczba ofert pracy w sektorze akademickim, niskie zarobki czy trudność łączenia pracy z życiem rodzinnym – te czynniki już kilka lat temu były przez młodych polskich naukowców wskazywane jako bariery w rozwijaniu kariery w kraju. Jednocześnie zdecydowana większość z nich wiązała przyszłość właśnie z uczelniami i instytutami w Polsce. Dla wielu młodych badaczy ważnym narzędziem do rozwijania kariery w kraju są granty i stypendia kierowane stricte do tej grupy naukowców. Jednym z nich jest realizowany od trzech dekad program START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Niestabilność systemu podatkowego jest od lat wskazywana przez polskie firmy jako jedna z głównych barier prowadzenia działalności gospodarczej. – Jedynym chyba przykładem tego, kiedy zmiany przepisów podatkowych były dokonywane w sposób skoordynowany i w uzgodnieniu ze środowiskiem, jest mapa akcyzowa na wyroby tytoniowe i alkoholowe – mówi Przemysław Ruchlicki z Krajowej Izby Gospodarczej. Jak wskazuje, harmonogram podnoszenia stawek akcyzy na te produkty do 2027 roku Ministerstwo Finansów przedstawiło i skonsultowało z przedsiębiorcami odpowiednio wcześniej, a efektem dotychczasowych zmian jest wzrost dochodów budżetu państwa i rekordowo niski udział szarej strefy, która w przypadku rynku tytoniowego nie przekracza w tej chwili 5 proc. –​ Przewidywalne, konsultowane z biznesem i rozplanowane na wiele lat podatki są potrzebne polskiej gospodarce – zgodnie komentowali eksperci uczestniczący razem z wiceministrem finansów Arturem Soboniem w debacie podatkowej podczas Krynica Forum 2022.

Z powodu wysokich kosztów ciepła i energii elektrycznej nadchodząca zima będzie trudna dla wielu polskich gospodarstw domowych. Dzięki zmianie nawyków – dotyczących m.in. korzystania z domowych sprzętów – mogą one obniżyć wysokość swoich rachunków. W długofalowej perspektywie najbardziej efektywnym działaniem, które pozwala obniżyć koszty eksploatacji i ogrzewania, jest jednak termomodernizacja domu. – Większość budynków w Polsce została wybudowana przed dziesięcioleciami i jest w stanie, który wymaga szybkiego remontu – podkreśla Jacek Siwiński, prezes VELUX Polska. Forum Energii wskazuje, że nawet skromny program modernizacyjny mógłby obniżyć zużycie energii w statystycznym polskim domu nawet o 60 proc.

Po niezwykłym boomie na nieruchomości, kupowane czy to za gotówkę, czy na kredyt hipoteczny, na rynku nieruchomości zagościła flauta. To efekt wysokich cen spowodowanych dużym popytem, inflacją i rosnącymi przez ostatni rok stopami procentowymi. Na rynek wpływają także zalecenia KNF-u utrudniające dostęp do kredytów. Jednak nieruchomości to wciąż ceniony produkt inwestycyjny, pod warunkiem że zwróci się uwagę na pewne newralgiczne aspekty takiej inwestycji.