Wszystkie newsy

Na Uniwersytecie Illinois opracowana została innowacyjna metoda chemicznego uzdatniania wody pitnej. Dzięki niej można nie tylko skutecznie oczyszczać ścieki, ale też odsalać wodę i to przy niewielkim zużyciu energii. Naukowcy są zdania, że ich odkrycie może pomóc w uzdatnianiu wody, szczególnie w regionach, w których potrzebne jest energooszczędne i niedrogie odsalanie.

Inżynierowie z San Diego opracowali niedrogi dodatek do smartfona, który w łatwy sposób pozwala mierzyć ciśnienie krwi. Wystarczy przyłożyć i przycisnąć palec do zamocowanej na telefonie nakładki. Specjalna aplikacja zmierzy wartości siły nacisku i objętość przepływu krwi, a następnie przekształci te dane w odczyt skurczowego i rozkurczowego ciśnienia. Trwają prace nad wprowadzeniem produktu na rynek.

Zainteresowanie polskimi spółkami biotechnologicznymi ze strony zagranicznych inwestorów finansowych jest obecnie niewielkie ze względu na środowisko wysokich stóp procentowych, które uatrakcyjnia inne aktywa, dające szybsze zwroty. Dekoniunktura panuje na rynku publicznym, łatwiej o prywatne finansowanie z funduszy venture capital, choć i ten rynek ma się gorzej niż w latach 2021–2022. Innowacyjnym start-upom pomogłoby zwiększenie nakładów na badania i rozwój.

Sztuczna inteligencja to najgorętszy temat tego roku. Na fali popularności pojawia się jednak coraz więcej problemów z nią związanych, które dotyczą m.in. kreowania fake newsów, zagrożenia dezinformacją, łamania praw autorskich i nieuczciwego pozyskiwania danych do trenowania modeli językowych. Pojawiły się już pierwsze pozwy przeciwko twórcom ChatGPT dotyczące nieuprawnionego wykorzystania utworów literackich. W Europie wszystkie te kwestie ma z czasem uregulować unijny AI Act, przyjęty przez Parlament Europejski w czerwcu br. Regulacja wprowadza m.in. wymóg informowania o tym, że dany utwór, obraz lub treść zostały wygenerowane przez AI, co w przyszłości mocno wpłynie na rozwój tego rynku.

Komunikacja oparta na zasadach mechaniki kwantowej, wykorzystująca właściwości cząstek subatomowych, jest obecnie uważana za najbezpieczniejszy sposób przekazywania informacji, odporny nawet na ataki ze strony coraz bardziej zaawansowanych komputerów kwantowych. W przyszłości ma znaleźć zastosowanie we wszystkich dziedzinach, które bazują na danych i ich poufności, jak np. bankowość, obronność i administracja publiczna. Nad rozwinięciem tej technologii pracuje Europejska Agencja Kosmiczna, a w realizowanym przez nią międzynarodowym projekcie uczestniczą też polskie podmioty, które mają w tym obszarze unikalne kompetencje. – Trzeba też przyznać, że jest to projekt trudny, o dużym stopniu złożoności, o czym najlepiej świadczy fakt, że tego typu rozwiązań obecnie nie ma jeszcze na europejskim rynku – mówi Michał Drogosz, prezes AROBS Polska.

Najbliższe lata będą kluczowe dla rozwoju gospodarki wodorowej – wynika z raportu opracowanego przez 4CF. UE mocno zintensyfikowała w ostatnich kilkunastu miesiącach działania zmierzające do budowy tej niskoemisyjnej gałęzi gospodarki, a liderami są m.in. Francja, Niemcy i Włochy. Jednak w globalnym wyścigu uczestniczą też inne kraje, które aspirują do roli producentów i dostawców wodoru. Na tym tle Polska wciąż wypada blado – pomimo przyjęcia strategii wodorowej brak m.in. jasnej legislacji obniżającej ryzyko inwestycyjne projektów wodorowych i ram regulacyjnych dla funkcjonowania rynku wodoru.

– Polska to kraj, który się rozwija w zawrotnym tempie. Dlatego to miejsce dla tych, którzy chcą się rozwijać razem z nim – mówi Ahmad Piraiee, dyrektor Startup Grind. Jak wskazuje, polski rynek jest coraz częściej wybierany przez młode biznesy, jak i globalne korporacje, którym sprzyjają m.in. szybki rozwój gospodarki, dostępność wykwalifikowanych kadr i dynamicznie rozwijający się rynek start-upowy. Problemami wciąż są jednak m.in. biurokracja i częste zmiany legislacyjne. – Kiedy już uda się pokonać te trudności, to jest dużo łatwiej działać niż w innych krajach. Trzeba tylko zrozumieć panujące tu zasady – ocenia ekspert. Jak dodaje, start-upom potrzebny jest także ożywiony dialog z funduszami venture capital.

Produkowany przez spółkę spin-off Politechniki Warszawskiej materiał do druku 3D pozwoli się uporać z problemem przegrzewających się elementów maszyn. Początkowo będą z niego korzystać producenci dronów, z czasem firma chce poszerzyć ofertę również o gotowe podkładki termoprzewodzące, które będzie można stosować w innych urządzeniach. W planach jest też skupienie się na produkcji z materiałów ekologicznych.

Po ponad 50 latach człowiek znów stanie na powierzchni Księżyca. Takie jest podstawowe założenie czteroetapowej misji Artemis. Obecnie trwają prace nad kapsułami, które przetransportują astronautów na naturalnego satelitę Ziemi, i szkolenia załogi. Aktywny udział w pracach biorą Polacy – nasz kraj jest sygnatariuszem porozumienia Artemis Accords. Najbliższy, zaplanowany na 2025 rok etap misji – Artemis II – będzie polegał na okrążeniu Księżyca, jeszcze bez lądowania. Fizycznie człowiek ma stanąć na satelicie Ziemi w ramach misji Artemis III, zaplanowanej na 2028 rok. Co ważne po raz pierwszy pojawi się na nim kobieta i osoba czarnoskóra.

Polski sektor biotechnologii medycznej i biofarmacji od kilku lat prężnie się rozwija. Dzięki dobrze wykształconej kadrze i zapleczu naukowemu ma szansę wypracować sobie mocną pozycję na arenie międzynarodowej, na której stopniowo zyskuje rozpoznawalność. Projekty rodzimych firm coraz częściej stają się obiektem zainteresowania światowych koncernów. – Cały czas brakuje jeszcze zaufania, że Polska to kraj, gdzie tego rodzaju projekty również są prowadzone, a firmy mogą z powodzeniem współpracować z partnerami zagranicznymi – mówi Marta Winiarska, prezeska związku BioInMed. Jak podkreśla, w budowaniu tego zaufania mogłoby pomóc zaangażowanie rządu w międzynarodową promocję sektora.

W polsko-japońskich relacjach widać w ostatnich miesiącach kroki zmierzające do zacieśnienia współpracy gospodarczej, nie tylko w obszarze nowoczesnych technologii. Dla tamtejszych firm Polska już w tej chwili jest jednym z najbardziej atrakcyjnych rynków w Europie, co odzwierciedla m.in. rosnąca wartość inwestycji bezpośrednich. – Z drugiej strony polskie firmy też powinny się zainteresować rynkiem japońskim – mówi Mihoe Sano, ambasadorka Venture Café Warsaw. Jego zaletą jest m.in. wielkość, spora chłonność, dużaa siła nabywcza 125 mln konsumentów oraz stabilne otoczenie prawne. Z drugiej strony przedsiębiorstwa zainteresowane japońskim rynkiem muszą się liczyć z faktem, że panuje na nim duża konkurencja, a dominują produkty o wyrobionej, silnej marce, ponieważ tamtejsi konsumenci są dość nieufni wobec nowości.

Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge zaprogramowali robota-kucharza tak, by nauczył się ośmiu przepisów na sałatki. Po obejrzeniu filmu, na którym człowiek demonstruje jeden z przepisów, robot był w stanie zidentyfikować, który przepis jest przygotowywany, i go odtworzyć. Dziewiąty przepis był w stanie już wymyślić sam. Jak przekonują twórcy, choć urządzenie na razie nie poradzi sobie z analizą filmów zamieszczanych przez influencerów, to w przyszłości najprawdopodobniej zyska takie kompetencje. Rozwiązaniem zainteresowani mogą być restauratorzy zmagający się z niedoborami kadrowymi po pandemii.

Nawet 40 proc. kontroli prowadzonych bezpośrednio w gospodarstwie rolnym udaje się uniknąć dzięki systemowi monitorowania obszarów wiejskich, wykorzystującemu dane satelitarne z programu Copernicus – podaje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pozwala to na dużo sprawniejszą obsługę i realizację wniosków o wsparcie z programów realizowanych przez ARiMR. Dane satelitarne są również podstawą innowacji opracowywanych dla rolnictwa. Wciąż jednak niewielu rolników w Polsce je wdraża. Jak wynika z raportu NCBR, jedną z barier jest niedostateczny dostęp do szerokopasmowych łączy na wsi.

Na początku lipca Ministerstwo Rozwoju i Technologii poinformowało o zwiększeniu składki, jaką Polska płaci do Europejskiej Agencji Kosmicznej. W latach 2023–2025 dodatkowe 295 mln euro trafi na programy związane z obserwacją Ziemi, eksploracją, budową satelitów i bezpieczeństwem kosmicznym. – To istotny zastrzyk dla polskiego przemysłu kosmicznego i jego rozwoju – mówi Michał Drogosz, prezes zarządu AROBS Polska. Zgodnie z zasadą geograficznego zwrotu większość składki powinna wrócić do krajowych firm i instytutów naukowych.

Dzięki wykorzystaniu sztucznej sieci neuronowej naukowcom z Australii i Stanów Zjednoczonych udało się wyodrębnić unikalne kombinacje metabolitów powiązane z chorobą Parkinsona. Narzędzie o nazwie CRANK-MS, wykorzystując dane z analizy krwi, zidentyfikowało wczesne markery zachorowania. Badacze sądzą, że dzięki temu w przyszłości uda się opracować proste testy diagnostyczne z krwi.