Wszystkie newsy

W kolejnych latach z jednej strony napłynie do Polski strumień funduszy europejskich z nowej perspektywy oraz Krajowego Planu Odbudowy, z drugiej strony w przygotowaniu są wielkie projekty infrastrukturalne związane z budową Centralnego Portu Komunikacyjnego, kolei dużych prędkości, elektrowni jądrowej czy infrastruktury w obszarze bezpieczeństwa. – Mamy do czynienia z analizą programów po poprzednim rządzie, weryfikacją niektórych inwestycji. Firmy chcą, żeby został podany harmonogram prac – co, kiedy i w jakiej części kraju będzie realizowane, bo one też muszą się do tego przygotować – mówi Adrian Furgalski, prezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. Wyzwaniem w realizacji tych inwestycji mogą się okazać braki kadrowe.

W stolicy trwają prace nad nowym systemem biletowym. Zamiast karty miejskiej, na której kodowane są wszystkie dane, powstanie centralne konto pasażera, dostępne z komputera i aplikacji mobilnej. Zniknie konieczność skanowania kodów QR w pojazdach, a wprowadzony ma zostać nowy system naliczania opłat za przejazd, wzorowany na obowiązującym m.in. w Londynie. – Zależy nam, żeby pasażer nie zastanawiał się, jaki bilet kupić, a podróż jego była rozliczana optymalnie, bo o to tu głównie chodzi – przekonuje Agnieszka Siekierska-Otłowska, dyrektorka Pionu Handlowego ZTM w Warszawie.

1 lipca w Warszawie zacznie działać pierwsza w Polsce i w naszej części Europy strefa czystego transportu. Obejmie 37 km kw., czyli w sumie ok. 7 proc. powierzchni stolicy – to teren Śródmieścia, części Woli, Pragi Północ i Pragi Południe, do którego nie będą mogły wjeżdżać najstarsze auta, niespełniające konkretnych wymogów. – Obostrzenia, które wprowadzimy 1 lipca, spowodują, że stężenie tlenków azotu spadnie mniej więcej o 20 proc., a cząstek stałych – o 11 proc. – zapowiada Jakub Dybalski, rzecznik Zarządu Dróg Miejskich.

– Chcielibyśmy uzyskać w możliwie jak najkrótszym terminie informacje ze strony rządu o tym, czy i w jakim zakresie ta inwestycja będzie realizowana, na jakie wsparcie możemy liczyć – mówi Filip Czernicki, prezes zarządu Centralnego Portu Komunikacyjnego. Jak podkreśla, ze względu na ogromną skalę inwestycji i nakłady na nią potrzebne spółka potrzebuje jasnych, dobrze określonych priorytetów. Prezes CPK spodziewa się, że ogłoszenie nastąpi w najbliższych dniach, najpóźniej do końca czerwca. Zbiegnie się to ze zmianami formalnymi w kontekście nadzoru.

Tradycyjne bilety komunikacji miejskiej powoli przechodzą do lamusa. Technologie zbliżeniowe oraz dedykowane aplikacje mobilne wypierają kartonikową formę biletów. Często jedynym potwierdzeniem zapłaty za przejazd jest wirtualny zapis w telefonie lub wyłącznie w systemie centralnym, gdzie jest on przypisany karcie płatniczej pasażera. Takie rozwiązania zaczynają dominować w sprzedaży jednorazowych biletów. Kolejnym milowym krokiem może być wykorzystanie sztucznej inteligencji.

W piątek 14 czerwca minister infrastruktury Dariusz Klimczak zatwierdził plan generalny portu lotniczego Warszawa-Modlin na lata 2022–2045, w zakresie zgodności z polityką transportową kraju. Położone około 35 km od centrum stolicy lotnisko czeka rozbudowa. Władze spółki mówią o konieczności powiększenia zarówno terminalu pasażerskiego, jak również płyt postojowych dla samolotów. Konieczna jest także budowa nowej drogi startowej. Bez tych inwestycji za kilka lat mazowiecki port lotniczy osiągnie kres przepustowości zaplanowanej na 4,2 mln pasażerów. Tym bardziej że władze lotniska myślą o rozwoju kierunków pozaeuropejskich.

Rozwijana przez polską firmę technologia MagRail, pozwalająca dostosowywać istniejącą infrastrukturę kolejową do obsługi lewitujących pociągów, pozwoli zwiększyć prędkości na kolei nawet do 550 km/h. Dzięki temu taka forma transportu może stać się konkurencyjna względem transportu lotniczego. Powszechne wdrożenie takiej alternatywy umożliwiłoby zredukowanie emisji CO2 rocznie nawet o 41 mln t. Polacy rozwijają również kolej autonomiczną. Prawdopodobnie jeszcze w tym roku dojdzie do podpisania dwóch kontraktów na wdrożenie tego rozwiązania.

– Nie boję się, że powstanie Centralnego Portu Komunikacyjnego zagrozi istnieniu lotnisk regionalnych, w tym Modlina – mówi Tomasz Szymczak, p.o. prezesa Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa-Modlin. Jak podkreśla, mniejsze porty lotnicze będą obsługiwały inny ruch, w tym m.in. przewoźników low-costowych i czarterowych, będzie więc zapotrzebowanie na ich rozwój. Tym bardziej że prognozy dla ruchu lotniczego w regionach są optymistyczne. Władze lotniska w Modlinie planują rozbudowę portu o nowe gate’y.

Oszczędność czasu i pieniędzy, coraz nowszy tabor, dbałość o środowisko – to tylko niektóre z zalet, które sprawiają, że wielu mieszkańców dużych miast przesiada się z prywatnych samochodów na transport publiczny. O pasażerów gotowych do takiej zmiany przyzwyczajeń skutecznie walczy Warszawski Transport Publiczny. W 2023 roku przewiózł łącznie prawie miliard pasażerów, co w trzymilionowej aglomeracji można uznać za duży sukces. Również to, że 75 proc. mieszkańców dobrze ocenia jakość stołecznego transportu.

Polska branża transportowa ma 33-proc. udział w unijnym rynku przewozów drogowych, zatrudnia blisko milion pracowników i odprowadza do budżetu państwa 16 mld zł podatków i opłat – wylicza Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych (ZMPD). Jednak w tej chwili jej sytuacja jest bardzo trudna: ok. 60 proc. przedsiębiorców z branży sygnalizuje zamiar redukcji floty i zatrudnienia w najbliższych miesiącach, a 13 proc. przewoźników znajduje się na skraju wypłacalności i nie reguluje na bieżąco swoich zobowiązań. Liczba upadłości w pierwszych miesiącach 2024 roku wzrosła o 100 proc. To efekt popandemicznego tąpnięcia w gospodarce, wojny w Ukrainie i gwałtownego wzrostu kosztów. Dodatkowym wyzwaniem jest polityka klimatyczna UE i wyzwania związane z redukcją emisji.

Zainteresowanie inwestycjami wodorowymi ze strony sektora prywatnego jest coraz większe: w tym roku ma ruszyć produkcja zielonego wodoru w ZE PAK, a realizowany przez Polenergię na Górnym Śląsku projekt H2Silesia, który zakłada budowę wielkoskalowej fabryki o mocy ok. 105 MW, otrzymał niedawno prawie 143 mln euro dofinansowania Komisji Europejskiej w ramach unijnej inicjatywy IPCEI Hy2Infra. Pomimo kolejnych inicjatyw w Polsce rozwój rynku wodoru wciąż napotyka jednak trzy główne bariery: regulacyjną, finansową i techniczną.

Kolejne miasta wdrażają lub opracowują nowe systemy płatności za komunikację miejską. Mają one przede wszystkim być proste i wygodne w obsłudze, ale przy pełnym bezpieczeństwie danych pasażerów. – Systemy biletowe muszą być skonstruowane w taki sposób, by nie naruszały prywatności pasażerów i właściwie chroniły ich dane osobowe. Mogą one być cennym łupem dla przestępców – podkreśla Konrad Komornicki, zastępca prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. To istotne zwłaszcza w kontekście wchodzącej w życie w październiku dyrektywy NIS2, która zaostrza unijne przepisy dotyczące cyberbezpieczeństwa.

Związek Niezależnych Przewoźników Kolejowych złożył Ministerstwu Infrastruktury propozycję stopniowej, rozłożonej na pięć lat obniżki stawek za dostęp do torów o połowę. Miałaby ona wyrównać szanse przewozów towarowych w konkurencji z nieporównanie tańszym transportem drogowym i uwolniła środki na inwestycje w nowy tabor. Pozwoliłaby także odciążyć drogi, co wpłynęłoby pozytywnie na ich stan, komfort kierowców i zmniejszyło emisję CO2. Obniżka jest też koniecznością w kontekście realizacji unijnej strategii zrównoważonej mobilności, a Unia Europejska daje w zakresie ustalania stawek dostępu dużą swobodę krajom członkowskim.

Nie ustają ataki jemeńskich bojowników Huti na statki handlowe płynące przez Morze Czerwone. Coraz częściej statki płynące między portami w Europie i Azji wybierają trasy wokół kontynentu afrykańskiego z pominięciem Kanału Sueskiego. Ma to niebagatelny wpływ na wzrost stawek frachtu morskiego, w tym stawek kontenerowych. Morze Czerwone to najkrótsza droga morska transportu towarów z Azji do Europy, którą realizowane jest 25–30 proc. morskiego transportu kontenerowego.

Na tle innych krajów UE w Polsce leasing jest wyjątkowo popularny, zwłaszcza jako narzędzie finansowania inwestycji przedsiębiorstw z sektora szeroko rozumianego transportu. W 2023 roku wartość aktywów sfinansowanych leasingiem w branży kolejowej przekroczyła 1 mld zł. Ambitne plany związane z rozbudową taboru powodują, że ten obszar finansowania ma przed sobą wyraźne szanse na rozwój i może zyskiwać na popularności. Szczególnie że w nadchodzących latach – wraz z boomem inwestycyjnym na kolei – sytuacja ta może zostać wzmocniona koniunkturą oraz realnym napływem potrzeb inwestycyjnych.