Wszystkie newsy

– To, co się wydarzyło w ostatnich miesiącach, jest impulsem do tego, żeby transformację energetyczną przeprowadzić jeszcze szybciej i na większą skalę, żebyśmy w przyszłości nie byli skazani na tradycyjne źródła energii – mówi Bogdan Kucharski, prezes zarządu bp Polska. Wybuch wojny w Ukrainie i kryzys energetyczny w całej Europie, który jest jej efektem, powinien więc przyspieszyć rozwój zielonych źródeł energii. Nadchodzące miesiące będą jednak trudne dla europejskich społeczeństw i gospodarek, co oznacza również nieprzewidywalność dla rynku paliwowego, który przez ostatnie trzy lata jest ciągle na huśtawce.

Senat pracuje nad ustawą, która wprowadza dopłaty dla gospodarstw domowych analogiczne do tzw. dodatku węglowego. Świadczenie będzie przysługiwać również tym, którzy korzystają z ogrzewania skroplonym gazem LPG. W Polsce takich gospodarstw jest ok. 147 tys. W ich przypadku jednorazowa zapomoga będzie dużo niższa niż w przypadku węgla i wyniesie 500 zł. – Gospodarstwa domowe, które ogrzewają się LPG, w nadchodzącym sezonie grzewczym nie muszą się martwić o jego dostępność – wskazuje rzecznik prasowy Gaspolu Maciej Chyż. Ze względu na dywersyfikację dostaw tego surowca branża jest odporna na gazowy szantaż Rosji.

– Sektor dystrybucji węgla w Polsce tworzy ok. 4 tys. podmiotów, większość z nich to małe, rodzinne firmy. Szacujemy, że około 30–40 proc. z nich jest z różnych powodów wyłączona z rynku. Albo zamknęły działalność, albo po prostu chwilowo ją zawiesiły i czekają na rozwój wydarzeń – mówi Łukasz Horbacz, prezes Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla. Jak wskazuje, część firm, szczególnie ze Śląska, cierpi na skutek konkurencji ze strony Polskiej Grupy Górniczej, która od sierpnia sprzedaje cały produkowany przez siebie węgiel we własnym e-sklepie. W efekcie ok. 200 składów zostało odciętych od krajowego surowca. Mogą handlować tylko tym z importu, ale dostępność tego surowca jest mocno ograniczona, a cena znacznie wyższa.

– Każdy Polak generuje średnio ok. 360 kg odpadów rocznie. Co roku w Polsce marnujemy 5 mln t żywności, z czego 60 proc. w gospodarstwach domowych – mówi Joanna Erdman, wiceprezes ING Banku Śląskiego. Jak podkreśla, niezrównoważona konsumpcja i produkcja, która prowadzi do wyeksploatowania surowców naturalnych, to jedno z największych współczesnych wyzwań. Dostrzegł je również ONZ, uwzględniając je wśród tzw. Celów Zrównoważonego Rozwoju. – Dlatego w drugiej edycji naszego Programu Grantowego ING chcemy się skoncentrować na takich rozwiązaniach, które zapewnią zrównoważone łańcuchy dostaw, zredukują poziom generowanych odpadów czy ilość marnowanej żywności – podkreśla Joanna Erdman.

Transport morski odpowiada za ok. 2,5 proc. globalnych emisji CO2. I choć wydaje się to relatywnie niewiele, to właśnie w tym sektorze emisje rosły ostatnimi laty najszybciej. Dlatego Parlament Europejski pracuje nad rozwiązaniami, które mają je zahamować, obejmującymi m.in. włączenie transportu morskiego w unijny system handlu emisjami ETS oraz promowanie alternatywnych, bardziej zrównoważonych paliw dla statków. W ostatnich latach do sektora żeglugowego wkracza też coraz więcej technologii i innowacji, które mają ograniczyć jego wpływ na środowisko. – Europa jest w tej chwili liderem w budowie ekologicznych, nisko- albo zeroemisyjnych jednostek. Zwłaszcza kraje Morza Bałtyckiego, gdzie ta emisyjność jest już naprawdę na bardzo niskim poziomie – mówi Mirosław Roliński z gdyńskiej stoczni CRIST.

Większość spółek giełdowych inwestuje we własne odnawialne źródła energii lub korzysta z zielonej energii od zewnętrznych dostawców. Stopień zaangażowania zależy jednak od wielkości przedsiębiorstwa – wśród dużych podmiotów z indeksu WIG20 dziewięć na dziesięć prowadzi takie inwestycje, wśród średnich spółek z mWIG40 jest to 65 proc., a wśród małych spółek z sWIG80 – 59 proc. – wynika z badania Luneos. Zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii będzie rosnąć przede wszystkim ze względu na coraz wyższe ceny energii. Kilkukrotny wzrost kosztów energii może znacząco obniżyć wyniki spółek, tym bardziej że będą one się zmagać także z kryzysem gospodarczym.

W samorządach koszty energii elektrycznej odpowiadają za ok. 60 proc. ogólnych kosztów. Kilkusetprocentowe wzrosty cen mocno uderzają więc w budżety gmin. Aby nie przerzucać w całości tych kosztów na mieszkańców i podwyżki różnego rodzaju usług, coraz więcej samorządów szuka oszczędności. Część decyduje się na gaszenie oświetlenia ulicznego nocami, inne inwestują w jego modernizację. Wymiana lamp na LED-owe i zintegrowanie ich z inteligentnymi systemami zarządzania mogą przynieść ok. 30–40 proc. oszczędności. Coraz więcej jest także zapytań o modernizację budynków użyteczności publicznej.

– Szacujemy, że do końca tego roku zabraknie nam ok. 4 do 6 mln t węgla, przy czym ok. 2,5 mln t wyniesie niedobór w sektorze opałowym – mówi Łukasz Horbacz, prezes IGSPW. Jak ocenia, niedobór surowca będzie mniejszy, niż początkowo szacowano, ale nadchodzący sezon grzewczy i tak będzie ciężki dla milionów gospodarstw domowych w Polsce. Zwłaszcza że węgiel z importu – ze względu na niższą kaloryczność i gorszą jakość – może nie wypełnić luki w krajowym zapotrzebowaniu.

Krajowe sieci elektroenergetyczne potrzebują dużych inwestycji. To nie tylko kwestia modernizacji przestarzałych sieci, lecz także rozbudowy, którą wymuszają w szybkim tempie przyrastające odnawialne źródła energii. – Mamy jednak problemy z dostępnością asortymentu niezbędnego do ich rozbudowy. Łańcuchy dostaw są zaburzone, a nie możemy pozwolić sobie na długie terminy realizacji dostaw – zwraca uwagę Łukasz Sapuła z Łukasiewicz–ITR. Jak wskazuje, rozwiązaniem mogą być produkowane w Polsce technologie dla sektora energetycznego. To sposób na uniezależnienie krajowego rynku od dostaw rozwiązań z zagranicy, co jest szczególnie istotne w kontekście bezpieczeństwa elektroenergetycznego w Polsce.

– Dzięki zmianie codziennych nawyków dotyczących tylko trzech urządzeń elektrycznych można zaoszczędzić na rachunkach za prąd nawet 300 zł rocznie – wskazuje Magda Smokowska z Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. Wobec zapowiadanych podwyżek cen energii do oszczędzania przymierza się już zdecydowana większość gospodarstw domowych. Prowadzona przez PKEE kampania „Liczy się energia” pokazuje, że można to zrobić w prosty sposób – dzięki zmianie drobnych, codziennych czynności. Zaoszczędzone w ten sposób środki mogą być znaczne.

Prawie połowa terytorium Europy jest objęta stanem ostrzegawczym, a dla kolejnych 17 proc. obszarów wydano ostrzeżenie alarmowe w związku z trwającą suszą – pokazuje nowy raport Globalnego Obserwatorium Susz, przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej. Sytuacja jest poważna, a susza w Europie już ma destrukcyjne przełożenie na produkcję rolną – tegoroczne zbiory kukurydzy, soi i słonecznika będą średnio o kilkanaście procent niższe. Wysychające rzeki powodują z kolei problemy w energetyce i transporcie. Na unormowanie sytuacji trzeba będzie poczekać do jesieni, ale w kolejnych latach problemy będą się pogłębiać – ostrzegają eksperci.

Rekordowy wzrost cen gazu skłonił Grupę Azoty i Anwil do czasowego wstrzymania produkcji m.in. nawozów azotowych. Jak podają spółki, tylko w ciągu ostatniego tygodnia gaz podrożał o 40 proc., a od wybuchu wojny – już kilkukrotnie. Ceny to jeden problem, ale drugim mogą być przerwy w dostawach surowca. Jak ocenia Andrzej Sikora z Instytutu Studiów Energetycznych, w nadchodzącym sezonie jesienno-zimowym odbiorcom indywidualnym gazu raczej nie powinno zabraknąć, ale musi się z tym liczyć przemysł, zwłaszcza branże energochłonne.

Unia Europejska liczy się z możliwością całkowitego odcięcia dostaw gazu przez Rosję. W ostatnich miesiącach Gazprom już wstrzymał eksport m.in. do Polski, Bułgarii, Łotwy, Finlandii, Danii i Holandii, ograniczył też dostawy Nord Stream 1 do Niemiec o 80 proc. Chociaż państwa członkowskie i instytucje unijne podejmują wysiłki na rzecz dywersyfikacji dostaw błękitnego surowca, to i tak w sezonie grzewczym mogą się pojawić problemy z jego dostępnością. To dlatego Komisja Europejska przyjęła plan redukcji zużycia gazu – na początek zaproponowała dobrowolne ograniczenie konsumpcji przez państwa członkowskie o 15 proc. w okresie do 31 marca 2023 roku. – To tak naprawdę pierwszy test jedności Unii – mówi dr inż. Andrzej Sikora, prezes Instytutu Studiów Energetycznych.

Coraz częstsze w ostatnich latach huragany, susze, upały czy gwałtowne burze destabilizują działalność biznesową i powodują dotkliwe straty finansowe. Firmy są zmuszone uwzględniać ryzyka klimatyczne w swoich strategiach, co sprawia, że częściej sięgają po ubezpieczania z tego obszaru. Wybór takich polis na rynku jest coraz większy. Pojawiają się wśród nich także nietypowe ubezpieczenia pogodowe, niekoniecznie związane z ekstremalnymi zjawiskami. Przykładem jest polisa od złej pogody dla biur podróży, od ciepłej zimy dla elektrociepłowni albo od zbyt małej liczby godzin słonecznych dla farm fotowoltaicznych.

– Rozwój rynku fotowoltaiki będą w najbliższych latach w coraz większym stopniu napędzać klienci biznesowi, a nie indywidualni – ocenia Ireneusz Kulka z EDP Energia Polska. Do inwestycji w instalacje PV skłaniają ich rosnące w szybkim tempie ceny energii. Firmy szukają możliwie największych instalacji, które zapewnią im większą niezależność energetyczną, a jedynym ograniczeniem – jak podkreśla ekspert – są tylko warunki przyłączenia do sieci dystrybucyjnej. To właśnie z sektorem klientów biznesowych EDP Energia Polska wiąże największe nadzieje i w perspektywie kilku lat chce się znaleźć w pierwszej trójce największych graczy na rynku.