Wszystkie newsy

– W Polsce wciąż jesteśmy na samym początku drogi do elektryfikacji naszego sektora transportu – mówi Rafał Bajczuk, analityk Instytutu Reform. Jak wskazuje, pomimo rosnącej liczby nowych rejestracji Polska wciąż odbiega nawet od tzw. nowych państw UE, jak np. Rumunia, które mają bardziej proaktywne polityki w zakresie rozwoju elektromobilności. Problemem jest nie tylko brak zachęt podatkowych i wciąż wysokie ceny elektryków, ale również niedostatecznie rozwinięta infrastruktura ładowania.

Na podstawie gromadzonych danych o użytkownikach algorytmy wielkich internetowych platform są w stanie podrzucać im spersonalizowane treści, często niskiej jakości, które głównie żerują na emocjach. – Projektujący te usługi doskonale wiedzą, jak wciągnąć nas w scrollowanie, żebyśmy korzystali z mediów społecznościowych więcej, intensywniej, niż racjonalnie sobie tego życzymy – mówi Katarzyna Szymielewicz z Fundacji Panoptykon. Korzystanie z takich feedów ma jednak negatywny wpływ na zdrowie psychiczne, zwłaszcza młodszych pokoleń, i może napędzać depresję, lęki, uzależnienia czy zaburzenia odżywiania. Na mocy nowego unijnego prawa Digital Services Act do 25 sierpnia br. platformy takie jak Facebook czy TikTok były jednak zobowiązane wdrożyć zmiany umożliwiające użytkownikom korzystanie z lepszych feedów. Eksperci zachęcają, by sprawdzać nowe rozwiązania dostępne na social mediach.

Ustawę o prawach pacjenta i ich rzeczniku uchwalono w 2008 roku. Od tego czasu była nowelizowana 35 razy, w tym trzy w 2023 roku, i trwają prace nad kolejnymi zmianami. Tym razem mają one uzbroić Rzecznika Praw Pacjenta w dodatkowe kompetencje w zakresie prowadzenia postępowań i nakładania kar na placówki będące miejscem praktyk paramedycznych, udzielających porad niezgodnie z aktualną wiedzą medyczną czy oferujących „cudowne” terapie. Obecnie urząd rzecznika prowadzi kilkadziesiąt postępowań w tej kwestii, a problem jest zapewne dużo szerszy.

Panasonic, jeden z czołowych producentów elektroniki, zaprezentował niedawno swoją wizję Całościowego Dobrobytu, w której centrum znajduje się użytkownik i planeta. W ramach czterech wymiarów nowej strategii – dobrobytu przestrzennego, zewnętrznego, wewnętrznego i społecznego – tak dostosowuje swoje produkty, by były bardziej energooszczędne i prośrodowiskowe, ale też wygodne i przyjazne dla użytkownika. Jednym z podstawowych założeń nowego podejścia firmy do projektowania urządzeń jest to, by pozytywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie użytkowników. Dotyczy to zarówno sprzętów RTV, jak i urządzeń do higieny osobistej, gotowania czy pielęgnacji zwierząt.

Do 2040 roku mięso laboratoryjne może stanowić już 35 proc. światowego spożycia mięsa, a roślinne zamienniki – 25 proc. To oznacza, że tradycyjne mięso będzie stopniowo tracić na znaczeniu, co ma niebagatelne znaczenie dla emisji CO2 z sektora produkcji. Także w Polsce konsumenci chętnie sięgają po roślinne zamienniki. W tej grupie są nie tylko wegetarianie i weganie, ale także fleksitarianie, którzy okazjonalnie zastępują produkty odzwierzęce roślinnymi.

W Polsce jest już dostępny pierwszy Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny (OIPE), dzięki któremu można oszczędzać bez tzw. podatku Belki. To nowe rozwiązanie wprowadzone niedawno przez Unię Europejską z myślą o nadwyrężonych systemach emerytalnych, ale też mobilności europejskich pracowników. Pierwszym dostawcą OIPE w Polsce jest Finax, który wcześniej wprowadził swoją Europejską Emeryturę na Słowacji, w Czechach i Chorwacji.

– Polacy nie wyobrażają sobie np. wynajęcia mieszkania bez mebli. Natomiast w Niemczech czy Skandynawii wynajmowanie pustych mieszkań, także bez mebli kuchennych, jest standardem. Wynika to z faktu, że na tych rynkach najem widziany jest jako rozwiązanie długoterminowe, często trwa 10 lat i dłużej – mówi Przemysław Orchowicz z Heimstaden Poland. Jak wskazuje, Polacy traktują jeszcze najem jako rozwiązanie przejściowe na drodze do nabycia własnego lokum. Standardowy czas obowiązywania umowy najmu w Polsce to 12 miesięcy. Także finansowe i kulturowe uwarunkowania powodują, że polski rynek najmu wciąż pozostaje mniej rozwinięty niż w Europie Zachodniej.

– Kiedy po raz kolejny zawiesza się aplikacja, z której musimy skorzystać, to jesteśmy bezradni i możemy tylko gryźć klawiaturę. Chcemy napiętnować partaczy, którzy nas częstują takimi rozwiązaniami – mówi Krzysztof Komorowski, pomysłodawca i współfundator nagrody dla Antyaplikacji, organizowanej wspólnie z Polskim Towarzystwem Informatycznym pod patronatem Newserii. „Nagrodzenie” najbardziej nieprzyjaznych, irytujących publicznie dostępnych aplikacji ma zwrócić uwagę na niedociągnięcia i braki w projektowaniu i obsłudze takich rozwiązań, które wpływają na życie milionów użytkowników. Celem plebiscytu jest też zwrócenie uwagi na problemy związane z jakością i użytecznością e-usług publicznych, które mimo postępu z ostatnich lat wciąż pozostawiają wiele do życzenia.

Jak pokazuje nowy raport Fundacji Digital Poland i T-Mobile Polska, Polacy są podzieleni w kwestii podejścia do sztucznej inteligencji. Wielu z nich ma obawy, czy nie wyprze ona z rynku pracy niektórych zawodów, ale jednocześnie mają świadomość, że to przyszłościowa technologia, która już w tej chwili usprawnia działanie wielu branż. Jedną z nich jest telekomunikacja. Firmy z tego sektora coraz powszechniej wykorzystują AI m.in. do usprawnienia komunikacji z klientami czy analiz aktów prawnych. Jak zauważa prezes T-Mobile Polska Andreas Maierhofer, sztuczna inteligencja może też pomóc w realizacji nakreślonych przez branżę celów zrównoważonego rozwoju.

Miasta 15-minutowe, w których wszystko, co potrzebne do życia, znajduje się w bliskim zasięgu, to koncept stworzony zaledwie kilka lat temu, ale już eksperymentuje z nim kilkanaście miast świata, w tym metropolie takie jak Paryż, Szanghaj, Nowy Jork czy Barcelona. W tym gronie jest już także Warszawa. W polskiej stolicy, m.in. na terenie Mokotowa i biurowego „Mordoru”, powstaje inwestycja Modern Mokotów. Jej mieszkańcy będą mieć dostęp do najważniejszych miejsc w odległości kwadransa od domu – wystarczy krótki spacer albo przejażdżka rowerem, żeby zrobić zakupy, odwiedzić lekarza, dotrzeć do pracy, szkoły czy parku.

W ciągu ostatnich dwóch dekad walka z paleniem papierosów okazała się mało efektywna, a liczba palaczy od lat zamiast spadać, stoi w miejscu. Przed listopadowym szczytem w Panamie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała propozycję zaostrzenia zapisów Ramowej konwencji o ograniczeniu użycia tytoniu. Nie ma w nich nic o walce z papierosami, są za to propozycje dotyczące promocji, reklamy i sponsoringu wyrobów tytoniowych. Zgodnie z nowymi wytycznymi jakiekolwiek wzmianki dotyczące palenia, nikotyny czy wyrobów tytoniowych, które pojawią się w przestrzeni publicznej, mogą podlegać karze, a nowe regulacje obejmą wszystkich – od Kowalskiego, przez platformy cyfrowe, media, po film, a nawet naukowców publikujących artykuły i raporty o skutkach palenia czy redukcji szkód z tym związanych.

43 proc. Polaków zna mechanizm zamrożenia cen energii elektrycznej na poziomie z 2022 roku, a 31 proc. wie o podwyższonych limitach, do których obowiązują preferencyjne stawki – wynika z badań YOTTA dla Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. – To świadczy o wysokiej świadomości działań wspierających odbiorców energii elektrycznej – podkreślają eksperci PKEE. Z badań wynika także, że większość badanych uznaje wdrożone mechanizmy jako wystarczające.

Produkcja żywności pochodzenia zwierzęcego odpowiada za ok. 56 proc. emisji CO2 związanych z tym sektorem. Ograniczenie spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego może więc pomóc w łagodzeniu kryzysu klimatycznego. Chociaż nie brakuje zwolenników włączania do diety większej liczby produktów pochodzenia roślinnego, przekonanie do nich większej rzeszy konsumentów wciąż jest nie lada wyzwaniem. Jak wynika z badania MIT Media Lab, etykiety wegetariańskie i wegańskie w menu zmniejszają prawdopodobieństwo wyboru tych pozycji przez konsumentów. – Rezygnacja z etykiet może być pierwszym krokiem w nakłonieniu ludzi do większego spożycia produktów roślinnych – ocenia Alex Berke z MIT Media Lab.

Kraje Europy przeznaczyły łącznie 758 mld euro na ochronę odbiorców energii przed skokowym wzrostem cen energii, wywołanym m.in. rosyjską napaścią na Ukrainę. Jednak efektywność tych bezprecedensowych wydatków była różna – w niektórych państwach mimo przeznaczanych na ten cel miliardów energia i tak podrożała o kilkadziesiąt procent. W Polsce wydatki na mechanizmy osłonowe sięgnęły 12,4 mld euro i przyniosły wymierne korzyści, bo wzrost cen energii był jednym z najniższych w Europie – przekonują eksperci ARE. Obecnie nadal pozostają znacząco poniżej unijnej średniej.

– W momencie, kiedy giganci odzieżowi produkują po kilka milionów sztuk jednej rzeczy, nie ma szans na ekologiczną modę i zatrzymanie trendu fast fashion – uważa Joanna Przetakiewicz-Rooyens. Wytwarzanie ogromnych ilości taniej odzieży niskiej jakości, a także ich pranie i pakowanie wiążą się z gigantycznym zużyciem wody i energii, z kolei transport pozostawia potężny ślad węglowy. Projektantka podkreśla, że w przemyśle odzieżowym wykorzystywanych jest wiele rodzajów materiałów i trudno wskazać, które z nich są najlepsze dla środowiska. Niestety dobrym wyborem z pewnością nie jest popularna bawełna, chociażby ze względu na to, że do jej pozyskiwania i produkcji wykorzystywane są ogromne ilości wody oraz chemikaliów. Poza tym jest ona transportowana z dalekich części globu, co dodatkowo zwiększa emisję CO2.