Wszystkie newsy

W obecnej unijnej siedmiolatce rozwój regionu będzie wspierany w ramach Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021–2027, którego wartość sięga 2,1 mld euro, czyli ok. 9,5 mld zł. Nabory w pierwszych konkursach już się odbyły, a w przygotowaniach są kolejne. W ostatnich latach na Mazowszu dzięki środkom z UE udało się zrealizować tysiące inwestycji, m.in. budowę lotniska w Modlinie, bulwary wiślane w Płocku i zachodnią obwodnicę Grodziska Mazowieckiego. Z unijnego dofinansowania skorzystały samorządy i przedsiębiorcy, którzy dostali fundusze na założenie i rozwijanie własnej działalności, szkolenia i wdrażanie innowacji, ale także rolnicy, uczelnie i instytuty badawcze oraz organizacje pozarządowe.

Coraz więcej Polaków stara się żyć zgodnie z ideą zero waste: ograniczają marnowanie żywności, wykorzystanie plastikowych toreb czy oszczędzają wodę i energię. Wciąż jednak statystyczny Kowalski zużywa ok. 160 kg plastikowych opakowań rocznie, z czego większość stanowią opakowania, m.in. butelki. Od lat przekonuje się nas do tego, żebyśmy pili kranówkę i przygotowywali wodę gazowaną samodzielnie w domach. Popularne w PRL saturatory do wody z bąbelkami wracają teraz do łask, w formie podręcznych urządzeń domowych. Ich wykorzystanie może zmniejszyć zużycie plastikowych butelek o ok. 450 rocznie na osobę.

W ostatnim półroczu ustabilizowały się ceny węgla, pelletu i drewna kominkowego, choć wciąż są znacznie powyżej poziomów z 2021 roku – wynika z danych zgromadzonych przez Polski Alarm Antysmogowy. Organizacja policzyła też, że w tegorocznym sezonie grzewczym najtańszą opcją ogrzania domu wciąż pozostaje gruntowa pompa ciepła. Z kolei jedną z najdroższych metod jest ogrzewanie domu tzw. kopciuchem za pomocą węgla bądź drewna. Mimo to z takiego źródła ogrzewania w tym roku nadal będzie korzystać wiele polskich gospodarstw domowych, co – w połączeniu z dużym nagromadzeniem zapasów węgla z importu z ubiegłego roku i jego niską jakością – po raz kolejny przełoży się na pogorszenie jakości powietrza.

Polska branża mleczarska przygotowuje się do zielonych zmian wynikających m.in. z unijnych strategii bioróżnorodności i „Od pola do stołu”, które są częścią Europejskiego Zielonego Ładu, oraz innych wymogów w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym raportowania ESG. Wdrożenie zmian będzie kosztowne, co może się przełożyć na ceny produktów. Problem w tym, że świadomość tych zadań wśród podmiotów z branży wciąż nie jest powszechna. Część uważa, że skoro ich skala działalności jest za mała i wymogi raportowania ESG nie dotyczą ich bezpośrednio, to nie muszą nic robić w tym kierunku. Tymczasem bez przyłożenia wagi do tego zagadnienia nawet te mniejsze firmy będą się musiały liczyć z problemami, chociażby we współpracy z sieciami handlowymi.

Dotychczas raportowanie działań ESG nie było zbyt popularne w branży transportowej. Raporty zrównoważonego rozwoju, o ile powstawały, nierzadko były zestawem informacji, którymi firmy chciały się pochwalić i które nie były poddawane zewnętrznej weryfikacji. Niedługo zmieni to unijna dyrektywa CSRD, która znacząco rozszerza zakres i wymogi dotyczące raportowania ESG. – Nowe prawo nie pozostawi żadnych wyjść awaryjnych. Wśród firm zobligowanych do przygotowania raportów będą główni gracze rynku TSL w Polsce – mówi Jolanta Zwolińska. DB Schenker jako lider branży i pionier w tej dziedzinie publikuje właśnie już swoje siódme opracowanie.

Na początku listopada w Lidzbarku Warmińskim zostanie uruchomiona Ciepłownia Przyszłości – demonstrator technologii, który ma w praktyce pokazać, jak może wyglądać w przyszłości nowoczesne i zdekarbonizowane ciepłownictwo. Realizacja projektu Euros Energy oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju zajęła półtora roku i kosztowała 38 mln zł. Zastosowano w nim cały szereg technologii, które mają duży potencjał wykorzystania w tym sektorze, w tym m.in. pompy ciepła, trójstopniowy system magazynowania ciepła, hybrydowe kolektory słoneczne i innowacyjny system zarządzania oparty na algorytmach. – Rynek jest bardzo zainteresowany takimi rozwiązaniami – mówi dr Kamil Kwiatkowski z Euros Energy. Tym bardziej że przed polskim ciepłownictwem stoi wyzwanie w postaci konieczności wypełnienia unijnych wymogów klimatycznych.

Equinor i Polenergia osiągają kolejne kamienie milowe w drodze do realizacji morskiej farmy wiatrowej Bałtyk I. To najbardziej zaawansowany projekt rozwoju drugiej fazy offshore, przygotowywany do aukcji w 2025 roku. Wiosną zakończyły się badania wietrzności, a w październiku – badania dna morskiego, które pozwolą stworzyć studium wykonalności projektu, a także zaprojektować układ farmy i przygotować strategię zakupową. – Skupiamy się teraz na pozyskaniu decyzji środowiskowej, zarówno dla morskiej, jak i lądowej części morskiej farmy wiatrowej Bałtyk I. Po uzyskaniu tej decyzji, mając już zabezpieczone pozwolenie lokalizacyjne i umowę przyłączeniową z PSE, będziemy w stanie wystartować w aukcji – mówi Michał Jerzy Kołodziejczyk, prezes zarządu Equinor Polska. Wcześniej realizowane projekty – Bałtyk II i Bałtyk III – będą gotowe do eksploatacji za kilka lat.

Europosłowie z Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) zaaprobowali projekt nowych przepisów opakowaniowych – Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), których celem jest ograniczenie problemu rosnącej ilości odpadów opakowaniowych w UE. Narzędziem będzie m.in. rozwijanie gospodarki obiegu zamkniętego poprzez recykling surowców, ale także wyznaczenie nowych celów redukcji opakowań z tworzyw sztucznych oraz zawartości recyklatu w opakowaniach. Jedną z podnoszonych kwestii jest kontrybuowanie sektora tektury falistej do obiegu zamkniętego, jako że wskaźnik recyklingu tych materiałów w Europie już dziś przekracza 90 proc.

Inżynierowie z Royal Melbourne Institute of Technology w Australii opracowali metodę produkcji betonu przy użyciu fusów z kawy. Przekonują, że recykling odpadów organicznych może zmniejszyć zależność branży budowlanej od wydobywania zasobów naturalnych. Fusy z kawy pozwalają wyprodukować o 30 proc. mocniejszy beton i częściowo zastąpić nimi piasek.

W 2035 roku w UE nie będzie można zarejestrować samochodów spalinowych. – W bogatszych krajach jak Niemcy, Francja czy Hiszpania pojawi się bardzo dużo pojazdów elektrycznych, natomiast duża część używanych samochodów spalinowych trafi na biedniejsze rynki, w tym m.in. do Polski. Musimy się zastanowić, w jaki sposób zapobiec sytuacji, w której Polska stanie się skansenem Europy – mówi Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego. Jak podkreśla, przechodzenie na zeroemisyjność będzie wyzwaniem zwłaszcza dla mniejszych firm i indywidualnych klientów, dla których największą barierą pozostają wysokie ceny elektryków. Duże zmiany czekają też krajowych producentów części i podzespołów dla branży motoryzacyjnej. Natomiast sami producenci pojazdów już od dłuższego czasu są gotowi na 2035 rok.

Naukowcy z Zurychu opracowali pasywny system zbierania i uzdatniania wody z mgły, który z dużą wydajnością wychwytuje krople. Jednocześnie usuwa z nich zanieczyszczenia organiczne bez zużycia energii – metalowa siatka do aktywacji oczyszczającej powłoki potrzebuje jedynie krótkiej ekspozycji na promienie UV. Technologia może nie tylko służyć do walki z niedoborami wody pitnej, ale też być stosowana m.in. do oczyszczania powietrza.

Branża recyklingu w Polsce działa w tej chwili na granicy bankructwa. Ponad 70 proc. recyklerów musiało zmniejszyć w tym roku swoje moce przerobowe, a 30 proc. już musiało zlikwidować swoją działalność – alarmuje Stowarzyszenie „Polski Recykling”. Problemem jest mały popyt na ich surowiec powstający z recyklingu tworzyw sztucznych. Wynika to z dostępności taniego plastiku z Rosji, który pomimo embarga wciąż trafia na polski rynek. W efekcie do obiegu wprowadzany jest wciąż nowy plastik, a Polska już w tej chwili ma problem z jego odzyskiwaniem i przetwarzaniem. Z tego tytułu płaci kary finansowe w wysokości 2 mld zł rocznie.

Nowa Ruda po raz kolejny została „smogowym” rekordzistą, a w ścisłej czołówce tegorocznego rankingu tradycyjnie uplasowało się kilka miejscowości z Małopolski. Nawet w uzdrowiskach – takich jak Szczawnica, Szczawno-Zdrój, Rabka-Zdrój i Jedlina-Zdrój – normy rakotwórczego benzo[a]pirenu były w ubiegłym roku przekroczone od trzech do sześciu razy – pokazuje najnowsza edycja rankingu publikowanego przez Polski Alarm Antysmogowy. Wynika z niego jednak, że walka ze smogiem powoli zaczyna przynosić efekty, a powietrze w Polsce stopniowo się poprawia. – Po raz pierwszy, odkąd sporządzamy te raporty, we wszystkich miejscowościach średnioroczne stężenie pyłów PM10 było w normie – mówi Piotr Siergiej, rzecznik PAS.

Na kilogramie nośnika, jakim jest DNA, można teoretycznie zapisać wszystkie wygenerowane na świecie dane. Choć nauka nie znalazła jeszcze sposobu na to, by wykorzystać ten potencjał w aż takim stopniu, to możliwe jest już zapisanie na syntetycznie wytworzonym DNA stosunkowo niewielkich ilości danych, ale za to w sposób, który zapewni ich pełne bezpieczeństwo i trwałość zapisu nawet przez tysiąclecia. Może więc ono posłużyć do przechowywania danych o znaczeniu strategicznym i ściśle poufnym. W dodatku nie wymaga zastosowania energii. Słoweńska firma pracuje obecnie nad urządzeniem, które umożliwi taki zapis przy kosztach porównywalnych do obecnie stosowanych technologii.

W biznesie, wśród menedżerów i kadry zarządzającej, cały czas rośnie świadomość wyzwań klimatycznych i środowiskowych, do czego przyczyniają się m.in. globalne i unijne regulacje. – Ta świadomość cały czas jest jednak zbyt mała w stosunku do wyzwań – ocenia Maria Krawczyńska-Kaczmarek, dyrektorka generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Jak wskazuje, polskie przedsiębiorstwa wciąż wymagają w tym zakresie edukacji – zwłaszcza że dbałość o aspekty ESG i dostosowywanie się do nowych regulacji z zakresu zrównoważonego rozwoju to dla nich nie tylko wyzwanie i obciążenie administracyjne, ale również szansa na budowanie swojej konkurencyjności.