Wszystkie newsy

Czerwone maki na billboardach i kolorowe, kwieciste murale pojawiły się w ostatnich miesiącach w kilku miastach Polski. To symbol kampanii MAKi – czyli „Męski a Kobiecy punkt widzenia” – która ma wzmocnić partnerstwo i współpracę obu płci. Taka synergia ma kluczowe znaczenie dla budowania kapitału społecznego, który przyczynia się do zrównoważonego rozwoju oraz postępu społecznego i ekonomicznego. – Uzupełniajmy się, budujmy partnerstwo, bądźmy uważni na siebie nawzajem i bierzmy pod uwagę to, że na pewne rzeczy możemy patrzeć inaczej, bo to jest dodatkowa wartość – mówi Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego, który od początku wspiera kampanię MAKi.

– Transport przyszłości będzie przyjazny i bliski mieszkańcom – mówi prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata, rektor Politechniki Krakowskiej. Jak wskazuje, tzw. nowa mobilność, czyli usługi transportu umożliwiające przemieszczanie się przy użyciu współdzielonych pojazdów – samochodów, skuterów, rowerów, hulajnóg – stanowią ważne uzupełnienie tradycyjnego transportu zbiorowego i są nowoczesną, dynamicznie rozwijającą się formą zaspokojenia potrzeb mieszkańców miast w zakresie przemieszczania się. – Do zmiany systemów transportowych w miastach potrzebna jest również zmiana naszych wewnętrznych przekonań i przyzwyczajeń – zauważa ekspert ds. transportowych.

Według raportów Watch Health Care w ostatnich kilku latach czas oczekiwania na wizytę u specjalisty w Polsce wydłużył się o prawie dwa miesiące. Średnio co czwarty Polak deklaruje niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki zdrowotnej – wynika z danych EHIS, KE i Eurostatu przytaczanych w tegorocznym raporcie SGH i Forum Ekonomicznego w Karpaczu. – W kwestii systemu ochrony zdrowia potrzebujemy porozumienia między wszystkimi partiami, tu powinno być wypracowane systemowe rozwiązanie i – niezależnie od opcji politycznej – ono powinno być wdrażane już w tej chwili, żebyśmy w długiej perspektywie mieli wymierne efekty – podkreśla dr hab. Małgorzata Stefania Lewandowska, profesor warszawskiej SGH.

– Tradycja usług pogrzebowych się zmieniła, ludzie preferują kremacje – mówi Marek Cichewicz, prezes Grupy Klepsydra. Branża szacuje, że w Polsce kremacje dziś stanowią już 40 proc. wszystkich pochówków, a w dużych miastach nawet 60 proc. Wybór kremacji to jeden ze sposobów na obniżenie kosztów związanych z pochówkiem. Galopująca inflacja miała bowiem wpływ również na działalność firm pogrzebowych i ceny usług. Zasiłek pogrzebowy, obniżony w 2011 roku i od tego czasu utrzymujący się na tym samym poziomie, już dawno przestał wystarczać na pokrycie wszystkich kosztów. Nie jest to jedyna zmiana, jaka zaszła w ostatnich latach na polskim rynku funeralnym. Ta branża – uważana za tradycyjną, a nawet konserwatywną – w coraz większym stopniu stawia na cyfryzację i technologiczne nowinki.

Prawo do prywatności i świadomego zarządzania swoim wizerunkiem to jedne z cenniejszych wartości dla młodych – pokazał tegoroczny raport „Dojrzeć do praw” przygotowany przez Fundację Orange wraz z gronem ponad 40 ekspertów i ekspertek. Jednak w Polsce te prawa nie są w wystarczającym stopniu respektowane, zwłaszcza w środowisku cyfrowym. Problemem jest brak poszanowania podmiotowości dzieci oraz niewystarczająca ochrona ich danych. Co istotne, często przyczyniają się do tego także rodzice. Chcąc zwrócić uwagę na te zagadnienia, Fundacja Orange zdecydowała, że nie będzie wykorzystywać wizerunków dzieci w swojej komunikacji. To pierwszy w Polsce i jak dotąd jedyny podmiot, który podjął taki krok.

Na podstawie gromadzonych danych o użytkownikach algorytmy wielkich internetowych platform są w stanie podrzucać im spersonalizowane treści, często niskiej jakości, które głównie żerują na emocjach. – Projektujący te usługi doskonale wiedzą, jak wciągnąć nas w scrollowanie, żebyśmy korzystali z mediów społecznościowych więcej, intensywniej, niż racjonalnie sobie tego życzymy – mówi Katarzyna Szymielewicz z Fundacji Panoptykon. Korzystanie z takich feedów ma jednak negatywny wpływ na zdrowie psychiczne, zwłaszcza młodszych pokoleń, i może napędzać depresję, lęki, uzależnienia czy zaburzenia odżywiania. Na mocy nowego unijnego prawa Digital Services Act do 25 sierpnia br. platformy takie jak Facebook czy TikTok były jednak zobowiązane wdrożyć zmiany umożliwiające użytkownikom korzystanie z lepszych feedów. Eksperci zachęcają, by sprawdzać nowe rozwiązania dostępne na social mediach.

Ustawę o prawach pacjenta i ich rzeczniku uchwalono w 2008 roku. Od tego czasu była nowelizowana 35 razy, w tym trzy w 2023 roku, i trwają prace nad kolejnymi zmianami. Tym razem mają one uzbroić Rzecznika Praw Pacjenta w dodatkowe kompetencje w zakresie prowadzenia postępowań i nakładania kar na placówki będące miejscem praktyk paramedycznych, udzielających porad niezgodnie z aktualną wiedzą medyczną czy oferujących „cudowne” terapie. Obecnie urząd rzecznika prowadzi kilkadziesiąt postępowań w tej kwestii, a problem jest zapewne dużo szerszy.

Do 2040 roku mięso laboratoryjne może stanowić już 35 proc. światowego spożycia mięsa, a roślinne zamienniki – 25 proc. To oznacza, że tradycyjne mięso będzie stopniowo tracić na znaczeniu, co ma niebagatelne znaczenie dla emisji CO2 z sektora produkcji. Także w Polsce konsumenci chętnie sięgają po roślinne zamienniki. W tej grupie są nie tylko wegetarianie i weganie, ale także fleksitarianie, którzy okazjonalnie zastępują produkty odzwierzęce roślinnymi.

Brytyjscy naukowcy zbadali, jak ludzie w Wielkiej Brytanii i na Malcie postrzegają osoby ubiegające się o azyl, pochodzące z Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki. Przeanalizowali odpowiedzi pod kątem pozytywnych i negatywnych emocji, postrzeganego zagrożenia, uprzedzeń i postaw wobec pomagania im. Okazało się, że mieszkańcy Starego Kontynentu są bardziej skłonni do pomocy uciekającym przed wojną Ukraińcom niż mieszkańcom Syrii lub Somalii. Zdaniem badaczy taka postawa może być skutkiem różnic i podobieństw kulturowych. – Ukraińcy to w większości biali chrześcijanie, w odróżnieniu od Syryjczyków i Somalijczyków, mogą więc być postrzegani jako bardziej podobni do nas – ocenia dr Sharon Xuereb, psycholożka z The Open University w Wielkiej Brytanii.

– Polacy nie wyobrażają sobie np. wynajęcia mieszkania bez mebli. Natomiast w Niemczech czy Skandynawii wynajmowanie pustych mieszkań, także bez mebli kuchennych, jest standardem. Wynika to z faktu, że na tych rynkach najem widziany jest jako rozwiązanie długoterminowe, często trwa 10 lat i dłużej – mówi Przemysław Orchowicz z Heimstaden Poland. Jak wskazuje, Polacy traktują jeszcze najem jako rozwiązanie przejściowe na drodze do nabycia własnego lokum. Standardowy czas obowiązywania umowy najmu w Polsce to 12 miesięcy. Także finansowe i kulturowe uwarunkowania powodują, że polski rynek najmu wciąż pozostaje mniej rozwinięty niż w Europie Zachodniej.

Około 80 proc. środków, jakie Caritas Polska otrzymuje w postaci darowizn, pochodzi od indywidualnych darczyńców. 20 proc. to środki od firm. W ubiegłym roku wartość tej pomocy – zarówno finansowej, jak i rzeczowej – udzielonej Caritasowi przez partnerów biznesowych była rekordowa i sięgnęła 51 mln zł, co wiązało się m.in. z wybuchem wojny w Ukrainie. – Krótkoterminowa pomoc przy kryzysach humanitarnych jest oczywiście ważna i bardzo potrzebna. Jednak to długofalowe wsparcie ze strony firm pozwala nam prowadzić projekty o szerszej skali, w których możemy długoterminowo pomagać osobom wykluczonym, seniorom czy dzieciom – mówi Maja Winiarska z Caritas Polska. Jak wskazuje, to właśnie dzięki wsparciu biznesu istnieją m.in. program wsparcia żywnościowego dla najuboższych seniorów i jadłodajnie Caritas, z których codziennie korzysta nawet kilka tysięcy osób potrzebujących.

Nowy rząd będzie mieć przed sobą długą listę zadań do realizacji w obszarze sądownictwa i wymiaru sprawiedliwości. Na tej liście prawnicy wymieniają m.in. konieczność przywrócenia praworządności wymaganej przez Komisję Europejską i konstytucyjnej niezależności organów państwa, uporządkowania reformy sądownictwa zapoczątkowanej przez Zjednoczoną Prawicę oraz rozdzielenie funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości. – Powinniśmy bazować na świętej zasadzie niezawisłości sądów i niezależności prokuratury – mówi Piotr Grabowski, radca prawny, wspólnik zarządzający GWLAW Grabowski i Wspólnicy. Jak podkreśla, tym, co wymaga w Polsce zasadniczej zmiany, jest również definitywny rozdział władzy sądowniczej i wymiaru sprawiedliwości od polityki.

Prawie co piąty pracownik w grupie wiekowej 55–65 lat doświadczył dyskryminacji ze względu na wiek w miejscu pracy, tj. problemy z awansem, niechęć zatrudnienia czy gorsze warunki pracy. Niewiele niższy odsetek doświadczył osobiście lub w swoim otoczeniu zwolnienia osoby, która zbliżała się do przedemerytalnego okresu ochronnego – wynika z nowego badania ARC Rynek i Opinia dla serwisu Pracuj.pl. Eksperci wskazują, że w Polsce pracodawcy często wahają się przed zatrudnianiem osób w wieku 50+, ale z drugiej strony aktywizacja tzw. silver generation może być odpowiedzią na bolączki rynku pracy, do których zalicza się niedobór kadr i pogarszająca się demografia. – Jeżeli przegapimy ten potencjał, będziemy mieć w przyszłości ogromny problem, skąd wziąć ręce do pracy – mówi Marzena Rudnicka, prezeska Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej.

– Comiesięczne samobadanie piersi powinno się stać dobrym nawykiem, a nawet obowiązkiem – mówi Izabela Sakutova, pomysłodawczyni kampanii Dotykam=Wygrywam. Wiele kobiet o nim zapomina, lekceważy je albo też nie wie, jak wykonać je prawidłowo. Ekspertka zachęca jednak kobiety do tego, by postarały się poznać strukturę swoich piersi tak, by móc wyczuć niepokojące zmiany i szybko zareagować. To bardzo ważne, bo tylko wykrycie nowotworu na wczesnym etapie daje szansę na całkowite wyleczenie. Każdego roku w Polsce umiera ok. 9 tys. kobiet zmagających się z nowotworem piersi, często wykrytym w zaawansowanym już stadium.

62 proc. Polaków mówi otwarcie o swoich poglądach politycznych i nie przejmuje się opiniami innych na ten temat. Jednak ponad połowa przyznała, że unika rozmów o polityce i poparciu dla partii politycznych, a 12 proc. nigdy nie porusza tego tematu – wynika z badania przeprowadzonego na Panelu Ariadna. Przyczyny są różne. Wśród nich są obawy o brak zrozumienia, a nawet agresywną reakcję rozmówcy. – Zanim zaczniemy się zastanawiać nad tym, co zrobić, żeby ludzie zaczęli się dzielić swoimi poglądami politycznymi, powinniśmy się zastanowić, dlaczego wiele osób nie akceptuje innych poglądów niż swoje – mówi prof. Dominika Maison, psycholożka z Uniwersytetu Warszawskiego.