News powiązane z Jednolity System Antyplagiatowy

Łatwiej będzie wykryć treści pisane przez sztuczną inteligencję w pracach dyplomowych. Taki moduł został właśnie dodany do Jednolitego Systemu Antyplagiatowego, który jest obligatoryjnie wykorzystywany do sprawdzania samodzielności w pisaniu takich prac. Pomoc sztucznej inteligencji w tym procesie, zdaniem ekspertów, nie jest niczym złym, ale już generowanie treści, pod którą autor tylko się podpisuje, świat nauki traktuje nagannie. Nie ma jak na razie żadnych regulacji, które normowałyby te kwestie.

Na 300 tys. prac dyplomowych przebadanych w tym roku w 8 proc. z nich zostały przekroczone poziomy ostrzegawcze. To oznacza, że przynajmniej 40 proc. treści może potencjalnie pochodzić z innego źródła. Algorytm Jednolitego Systemu Antyplagiatowego analizuje ok. miliarda dokumentów, weryfikuje autentyczność pracy także w porównaniu z obcojęzycznymi. Problemem są też prace kupowane na zamówienie. W przyszłości pomoże z nimi walczyć stworzenie językowego i stylistycznego profilu autora.

Prawie 8 proc. prac dyplomowych studentów przebadanych w Jednolitym Systemie Antyplagiatowym w 2019 roku przekroczyło domyślny próg ostrzegawczy, który oznacza, że co najmniej 40 proc. zawartości tekstu jest podobne do innych tekstów z baz porównawczych. 2,5 proc. prac przekroczyło z kolei próg alarmowy. Uczelnie zgodnie z prawem od 2019 roku mają obowiązek weryfikowania prac dyplomowych i doktorskich za pomocą publicznego systemu JSA, który wykrywa nie tylko lustrzane zapożyczenia czy klony innych prac, lecz także m.in. manipulacje tekstem.

Kopiowanie przez studentów całych fragmentów prac dyplomowych jest jedną z największych bolączek uczelni. Jednolity System Antyplagiatowy miał być remedium na ten problem, w praktyce nie zawsze jednak jest w stanie rozpoznać zapożyczenie całych fragmentów, bo przy weryfikacji korzysta z ograniczonych, zamkniętych zasobów. W praktyce i tak uczelnie korzystają również z innych systemów antyplagiatowych. Eksperci podkreślają jednocześnie, że nawet najlepsze algorytmy nie zastąpią nauczycieli akademickich. Tymczasem wielu promotorów nie ma ścisłego kontaktu ze studentem, a wówczas łatwiej o brak uczciwości przy tworzeniu prac.

Od roku akademickiego 2018/2019 uczelnie mają obowiązek sprawdzania prac dyplomowych z użyciem publicznego Jednolitego Systemu Antyplagiatowego. Ten, jako stosunkowo nowy system, podlega ciągłym zmianom, co przekłada się na brak jednolitego standardu oceny prac dyplomowych. Na dodatek do weryfikacji prac dyplomowych używa ograniczonych, zamkniętych zasobów. Dlatego w praktyce uczelnie wciąż korzystają z systemu Antyplagiat firmy Plagiat.pl.

Ustawa o szkolnictwie wyższym i nauce, która znajduje się na etapie prac parlamentarnych, nałoży na wszystkie uczelnie w Polsce obowiązek weryfikowania prac dyplomowych za pomocą publicznego Jednolitego Systemu Antyplagiatowego. Nowe narzędzie, mimo że zacznie obowiązywać z początkiem nowego roku akademickiego, nie było jeszcze testowane przez uczelnie. Ich obawy budzą koszty wdrożenia i sama metodologia sprawdzania prac. Przedstawiciele uczelni podkreślają, że do skutecznej analizy antyplagiatowej potrzebne jest im stale aktualizowane narzędzie, z obszerną i rzetelną bazą porównawczą.

Plagiaty stają się coraz częstszym problemem na uczelniach. Już teraz szacuje się, że nawet co trzecia praca dyplomowa nosi znamiona plagiatu. Uczelnie są w stanie znaleźć tylko część skopiowanych fragmentów. Wprowadzenie Jednolitego Systemu Antyplagiatowego ma to zmienić, jednak zdaniem ekspertów przepisy są niejasne. Do wyeliminowania zjawiska konieczna jest odpowiednia edukacja studentów i wykładowców. Potrzeba także ścisłej współpracy między uczelniami a twórcami systemów antyplagiatowych – przekonują eksperci.

Nawet 20–30 proc. prac dyplomowych nosi znamiona plagiatu. Już teraz na uczelniach spoczywa obowiązek sprawdzania systemami antyplagiatowymi wszystkich prac. Mogą one jednak wyłapać jedynie część skopiowanych fragmentów. Od roku akademickiego 2018/2019 ma się pojawić wymóg stosowania przez uczelnie tzw. Jednolitego Systemu Antyplagiatowego. Ustawodawca dostrzegł problem, nie będzie to dobre rozwiązanie – ocenia Krzysztof Gutowski, ekspert ds. prawa autorskiego z Plagiat.pl.