News powiązane z Polska Akademia Nauk
2024-09-10 | 06:20
Finanse
Prezes PAN: Akademia wymaga reformy i usprawnienia. Nie będzie ona skuteczna przy obecnym poziomie finansowania
Od dwóch miesięcy temat zaproponowanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego reformy Polskiej Akademii Nauk dominuje w dyskusjach o tej instytucji. Środowisko naukowe, przedstawiciele PAN i instytutów naukowych mają poważne zastrzeżenia do projektu resortu, który – w ich opinii – obniża rangę akademii i ogranicza jej autonomię. Podczas ubiegłotygodniowego spotkania z ministrem Dariuszem Wieczorkiem Zgromadzenie Ogólne PAN zaapelowało o powrót do dyskusji o koniecznych zmianach w tej instytucji. Również minister zapewniał, że jest otwarty na propozycje i nic nie zostanie zmienione bez dialogu.
2024-09-02 | 06:20
Prawo
Projekt nowelizacji ustawy o Polskiej Akademii Nauk wzburzył naukowców. Ich zdaniem spowoduje on obniżenie prestiżu tej instytucji oraz ograniczy jej samodzielność
W połowie lipca na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o Polskiej Akademii Nauk przedstawiony przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Zdaniem członków PAN zawiera on fundamentalne wady, które pociągną za sobą wysoce negatywne skutki dla funkcjonowania akademii. Zgromadzenie Ogólne PAN – najwyższy organ akademii – w swoim stanowisku oceniło, że projekt deprecjonuje jej instytucjonalną pozycję poprzez przeniesienie nadzoru z Prezesa Rady Ministrów na ministra ds. nauki. Daje mu też prawo do dzielenia środków pomiędzy poszczególne instytuty, co zagraża ich niezależności. Przedstawiciele PAN postulują o ponowne prace nad przepisami, na podstawie przygotowanego wewnątrz akademii projektu.
2024-02-12 | 06:30
Prawo
System grantowy w zapaści. Szans na dofinansowanie nie ma 90 proc. projektów badawczych kierowanych do Narodowego Centrum Nauki
Tylko co 10. projekt składany do Narodowego Centrum Nauki uzyskuje obecnie dofinansowanie, co oznacza stratę ogromnego potencjału badawczego. Środowisko naukowe zaapelowało do rządu o zwiększenie budżetu tej jednostki do poziomu umożliwiającego finansowanie co najmniej 25 proc. rozpatrywanych projektów badawczych. – To jest pewien próg, dzięki któremu dobre projekty nie będą odrzucane tylko dlatego, że brakuje na nie pieniędzy – mówi prof. Marek Konarzewski, prezes Polskiej Akademii Nauk. Jak podkreśla, zbyt niski poziom finansowania – zwłaszcza na tle innych krajów europejskich – wciąż pozostaje jedną z głównych bolączek polskiej nauki.
2024-01-29 | 06:20
Prawo
Polska Akademia Nauk wymaga reform organizacyjnych i finansowych. W ubiegłym roku 40 proc. pracowników w instytutach zarabiało poniżej płacy minimalnej
– W ubiegłym roku aż 40 proc. pensji w instytutach PAN było poniżej minimalnej pensji i trudno było nam przekonać młodych ludzi, że ścieżka rozwoju naukowego jest tym, co powinni w życiu robić – mówi prezes PAN, prof. Marek Konarzewski. Wskazuje, że zapisana w budżecie na ten rok kwota 180 mln zł dotacji pozwoli zaledwie na zrekompensowanie podwyżek kosztów utrzymania potencjału badawczego instytutów. Żeby mówić o dalszym rozwoju PAN, trzeba wrócić do rozmów o finansowaniu, ale także o zmianach organizacyjnych w tej instytucji. Reformę PAN zapowiedział już minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek.
2023-08-04 | 06:25
Edukacja
Prezes PAN: Potrzebna jest większa pomoc dla ukraińskiej nauki. Wsparcie finansowe badań jest kluczowe dla jej przyszłości
Nauka i edukacja to jeden z sektorów najmocniej poszkodowanych rosyjską inwazją na Ukrainę. Wielu tamtejszych naukowców i przedstawicieli środowiska akademickiego opuściło kraj, co rodzi ryzyko odpływu kapitału intelektualnego i drenażu mózgów. Część uniwersytetów i instytucji naukowych ma ograniczone możliwości działania, a rosyjskie rakiety spowodowały straty w infrastrukturze oświatowej przekraczające już co najmniej 9 mld dol. Ukraińska nauka może liczyć na wsparcie płynące z Europy i USA, a jednym z głównych podmiotów, które go udzielają, jest Polska Akademia Nauk. – Gdyby wszystkie kraje Europy robiły tyle samo co Polska, to myślę, że Ukraina mogłaby być spokojna o przyszłość swojej nauki. Tymczasem jednak ta pomoc wciąż jest zbyt mała – mówi Marek Konarzewski, prezes Polskiej Akademii Nauk.
2023-07-12 | 06:25
Nauka
Ukraińscy naukowcy mogą liczyć na szerokie międzynarodowe wsparcie. Pośrednio zyskuje także polska nauka
Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała, że wiele spośród tamtejszych uniwersytetów i uczelni wyższych wciąż ma ograniczone możliwości funkcjonowania, a wśród kilkunastu milionów ludzi, którzy opuścili ogarnięty wojną kraj, są również naukowcy i przedstawiciele środowiska akademickiego. W krajach UE, także w Polsce, mogą liczyć na wsparcie, które umożliwia im m.in. kontynuację prac badawczych. To wsparcie zapewnia również międzynarodowa społeczność naukowa – amerykańska Narodowa Akademia Nauk ściśle współpracuje przy tym z PAN i przeznacza na ten cel miliony dolarów, gromadząc kolejne fundusze.
2023-01-12 | 06:15
IT i technologie
Polscy naukowcy pracują nad innowacyjną nanopowłoką implantów medycznych. Technologia pomoże pacjentom z osteoporozą
Biokompatybilność jest jedną z kluczowych cech decydujących o sukcesie przeprowadzanych operacji wszczepienia implantu. Nanotechnologia pozwala opracowywać takie powłoki implantów, dzięki którym będą one lepiej przyswajane przez organizm. Chodzi o to, by z jednej strony blokowały one przenikanie metali do organizmu, a z drugiej – zwiększały trwałość wszczepianych implantów. To jednak drogie rozwiązania. Polscy fizycy kończą jednak prace nad nanopowłoką, której wytwarzanie nie wymagałoby gigantycznych nakładów inwestycyjnych. Teraz potrzebny jest inwestor, który umożliwi rozpoczęcie kolejnego etapu badań nad tym rozwiązaniem.
2022-05-11 | 06:10
Kosmos
Prace polskiej astrofizyczki pozwalają lepiej zrozumieć Wszechświat. Prof. Czerny bada tempo jego rozszerzania się
O tym, że Wszechświat się rozrasta, i to najprawdopodobniej w rosnącym tempie, świat nauki wie już od ponad dwóch dekad. Problem stanowi jednak zbadanie tempa, w jakim się to dzieje, i odpowiedź na pytanie o to, czy jest ono zgodne z hipotezą stałej kosmologicznej. Profesor Bożena Czerny z Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk zaproponowała metodę pomiaru ciemnej energii opartej na obserwacji kwazarów. Może to stanowić punkt wyjścia nie tylko do matematycznego opisania Wszechświata, ale i intensyfikacji badań nad wykorzystaniem ciemnej energii na przykład jako źródła napędu w silnikach przyszłości.
2018-10-15 | 06:13
Kosmos
Opracowywane przez Polaków latawce helowe będą obserwować Ziemię i wykonają bardzo dokładne zdjęcia satelitarne. Swoim zasięgiem obejmą cały obszar Polski
Latawce helowe wysyłane w okolice orbity okołoziemskiej mogą posłużyć do prezentowania wyników eksperymentów wykonywanych przez polskich naukowców w Kosmosie. Ma to pozwolić m.in. na komercjalizację węzłów adaptacyjnych do tłumienia drgań czy prezentację wyników testów udarowych. W przyszłości sześć takich balonów może pokryć obszar całej Polski, pozwalając na monitorowanie i wykonywanie bardzo dokładnych zdjęć satelitarnych. Już dziś latawce sprawdzają się w monitoringu obiektów wojskowych i przy obserwacjach pogodowych.
2018-06-08 | 06:00
Kosmos
W czerwcu naukowcy rozpoczną poszukiwania życia na Marsie. Pomogą w tym trójwymiarowe zdjęcia wykonane przez kamerę CaSSIS
Misja Trace Gas Orbiter wchodzi w fazę naukową. Sonda krążąca od 1,5 roku wokół Marsa wykona precyzyjne zdjęcia wytypowanych przez naukowców obszarów, dzięki czemu będzie można lepiej zidentyfikować i scharakteryzować miejsca potencjalnych źródeł gazów powierzchniowych. Może to mieć kluczowe znaczenie dla zbadania, czy i jakie formy życia występują na Marsie. W misji biorą udział Polacy, którzy zbudowali zasilacz do kamery, która służy do przechwytywania obrazów i dźwięków z Marsa.
2017-11-23 | 06:00
Ekologia
Wieczna zmarzlina na Spitsbergenie może się roztopić w ciągu 10 lat. Polscy naukowcy w ciągu roku oszacują związane z nią zmiany klimatyczne
Jednym z efektów postępującego globalnego ocieplenia jest rozmarzanie wiecznej zmarzliny w rejonie Spitsbergenu. Badaniami nad tzw. permafrostem zajmują się Polacy. W ciągu roku chcą oszacować zakres zmian klimatycznych spowodowanych roztapianiem się arktycznego zlodowacenia. Chcą oszacować zmiany klimatyczne w perspektywie 100 lat. Niedawno polscy naukowcy wykonali pierwsze pomiary w warunkach letnich na Spitsbergenie. Planowane są już kolejne pomiary.
2017-01-19 | 06:40
Edukacja
Liczba kobiet w nauce rośnie bardzo wolno. Zajmują one tylko 10 proc. wysokich stanowisk na uczelniach
Statystyki pokazują ogromne dysproporcje w obecności obu płci w naukach ścisłych. Kobiety zajmują zaledwie ok. 10 proc. najwyższych stanowisk akademickich. W Unii Europejskiej kobiety stanowią tylko 11 proc. najwyższych stopniem naukowców, a w ciągu dwóch minionych dekad liczba kobiet naukowców wzrosła zaledwie o 3 pkt proc. Żeby poprawić te statystyki, potrzebne są granty, programy stypendialne, promowanie kobiecych osiągnięć naukowych, a przede wszystkim zmiana społecznego postrzegania.
2017-01-05 | 06:45
Prawo
W przyszłym tygodniu Senat zajmie się ustawą o instytutach badawczych. Prof. M. Kleiber: nowe przepisy nie zwiększą efektywności tych instytucji
Na najbliższym posiedzeniu Senat zajmie się ustawą o instytutach badawczych, która zwiększa wpływ ministrów na działanie tych jednostek. Nowelizacja zakłada m.in., że minister może bez konkursu powoływać dyrektora instytutu badawczego i jego zastępców. Były prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Michał Kleiber uważa, że funkcjonowanie instytutów badawczych wymaga zmian. Proponowane przepisy jednak nie poprawią ich efektywności. Zmiany powinny zmierzać raczej w kierunku współpracy z biznesem zamiast upaństwowienia.
2016-09-06 | 06:55
Nauka
ZUS i PAN łączą siły w pracach badawczo-naukowych. Chcą też wspólnie kształcić w zakresie ubezpieczeń społecznych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczyna współpracę z Polską Akademią Nauk. W ramach wspólnych działań mają szerzyć wiedzę w zakresie ubezpieczeń społecznych i prowadzić prace naukowo-badawcze. PAN dysponuje ogromnym potencjałem naukowym, ZUS zaś umożliwia badaczom dostęp do bazy danych. To dobry przykład na to, w jaki sposób możemy się wymieniać kapitałem – podkreśla prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.