News powiązane z afrykański pomór świń

Sześć lat po pojawieniu się afrykańskiego pomoru świń u polskich dzików resort rolnictwa ogłosił odwrót choroby. Rolnicy i hodowcy przedstawiają zupełnie inny obraz sytuacji. Ich zdaniem ASF wciąż się szerzy, a służby państwowe i weterynaryjne nie radzą sobie z tym problemem. W efekcie rolnicy tracą majątki życia, a produkcja polskiej wieprzowiny staje się coraz bardziej ograniczona. Zdaniem ekspertów Polsce grozi zapaść w eksporcie tego produktu.

Już szósty rok trwa epidemia afrykańskiego pomoru świń wśród dzików w Polsce. W tym roku sytuacja jest bardziej dramatyczna niż w ubiegłym, a od początku roku odnotowano już ponad tysiąc przypadków choroby. Do tej pory jej ogniska występowały we wschodniej części kraju, w tym roku pojawiły się jednak także w Wielkopolsce i województwie lubuskim. Uniemożliwia to eksport wieprzowiny do krajów pozaunijnych. Teraz epidemia koronawirusa, skutkująca m.in. wstrzymaniem transportów, może pogłębić kłopoty branży.

Prezydent Andrzej Duda podpisał w środę ustawę zwaną „lex Ardanowski”, która ma ułatwić walkę z afrykańskim pomorem świń m.in. poprzez wybijanie dzików na terenach, na których stwierdzono obecność wirusa, i karanie więzieniem osób zaangażowanych w przeciwdziałanie odstrzałowi. Zdaniem ekologicznej organizacji WWF nowe przepisy przyniosą wiele szkód środowisku naturalnemu.

Maksymalne ograniczenie populacji dzików i zatrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa w środowisku, zabezpieczenie granicy przed kolejnymi zakażeniami wtórnymi i bioasekuracja polskich gospodarstw – to priorytety w walce z wirusem ASF, szerzej znanym jako afrykański pomór świń. Pod koniec lutego pojawiło się 108. ognisko tej choroby. Rolnicy, którzy ponoszą z tego powodu straty w produkcji, składają pierwsze wnioski o rekompensaty finansowe.

Wartość krajowego eksportu żywności może w br. wynieść nawet 25 mld euro. Jednym z zagrożeń jest niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się wirusa choroby afrykańskiego pomoru świń, której przypadki odnotowano już m.in. na Podlasiu. Aby się im skutecznie przeciwstawić, konieczne jest dofinansowanie Inspekcji Weterynaryjnej i pozostawienie jej w dotychczasowym kształcie.

Mimo wzrostu cen skupu żywca na początku marca poziom ten pozostaje niski. Embargo na wwóz polskiej żywności do Rosji oraz wieprzowiny do Chin powodują spadek jej eksportu, szczególnie silny wobec krajów spoza UE. Natomiast spożycie w Polsce pozostaje na stabilnym poziomie. Zwiększenie wydajności pomogłoby więc pomnożyć marże i zyski polskich producentów.

Ceny wieprzowiny są coraz niższe, a jej spożycie rośnie. Szacuje się, że w tym roku krajowa konsumpcja może wynieść ok. 41 kg na osobę. Brak dostępu do części rynków eksportowych sprawia, że ilość mięsa na krajowym rynku utrzymuje się na wysokim poziomie. Dla producentów szansą byłoby ponowne otwarcie krajów azjatyckich.

Według resortu rolnictwa rozwiązaniem, które może zwiększyć dochodowość gospodarstw rolnych, ma być umożliwienie im prowadzenia sprzedaży bezpośredniej. Istotne jest również usprawnienie łańcucha dostaw żywnościowych, a także konsolidacja sektora przetwórczego i handlowego w eksporcie. Tu jako pierwsze na dobrej drodze do porozumienia są branża mleczarska i drobiarska. Natomiast producenci trzody chlewnej z Podlasia w ponad 80 proc. przystąpili do programu bioasekuracji, który ma wygasić ogniska choroby w Polsce.

Agencja weterynaryjna w Singapurze zadecydowała o zniesieniu embarga na polską wieprzowinę. Polska branża mięsna liczy na to, że kolejne azjatyckie kraje pójdą w ślad za Singapurem. Minister rolnictwa zapewnia, że trwają intensywne uzgodnienia z Chinami i Japonią. Straty branży wynikające z trwającego od lutego 2014 roku zakazu eksportu wieprzowiny do krajów azjatyckich liczone są co najmniej w setkach milionów złotych.

Ubiegły rok nie był szczęśliwy dla branży mięsnej. Rosyjskie embargo na polskie mięso i wykryte przypadki afrykańskiego pomoru świń zablokowały eksport na rynki wschodnie i do krajów azjatyckich. Eksport wieprzowiny poza kraje Unii Europejskiej spadł o 46 proc. Dobrze rozwija się natomiast eksport do krajów unijnych. Eksperci prognozują, że uda się utrzymać rynki i zwiększyć eksport.

Ceny mięsa wieprzowego spadają – pod koniec września średnia cena zakupu żywca wieprzowego była o jedną piątą niższa niż przed rokiem. To efekt większej podaży na rynku. Z racji niższych cen rośnie konsumpcja czerwonego mięsa – według prognoz Agencji Rynku Rolnego w tym roku ma wynieść 38,5 kg na osobę wobec 35,5 kg w 2013 roku.

Polityczne embargo na wywóz mięsa do Rosji, Kazachstanu i na Białoruś oraz afrykański pomór świń ograniczyły eksport polskiego mięsa w kierunku wschodnim. W przeciwieństwie do producentów z innych krajów UE Polska i Litwa nie mogą eksportować także do Azji. Dodatkowo do Polski trafia część produkcji z Zachodu. W rezultacie spadają ceny, marże i zyski branży.

Od początku roku spółki spożywcze traciły średnio o jedną trzecią. Powodem jest narastający kryzys w stosunkach między Ukrainą, UE, USA a Rosją oraz dekoniunktura na światowych rynkach surowców rolnych. Niskie notowania cukru sprzyjają producentom słodyczy, którzy lokują dużą część produkcji na rynku polskim. To jednak za mało, by zrównoważyć negatywny wpływ spółek z Ukrainy na notowania WIG-u Spożywczego.

Do tej pory eksport mięsa w porównaniu z ubiegłym rokiem jest niższy o blisko 20 proc., głównie przez zakaz importu mięsa do wielu krajów, głównie na Wschodzie. Przedstawiciele branży podkreślają, że jeśli nie uda się odzyskać rynków wschodnich i azjatyckich, to w kolejnych miesiącach spadek może być jeszcze większy. Zgodnie z informacjami ministra rolnictwa Marka Sawickiego możliwe, że w najbliższych tygodniach polska wieprzowina zacznie znów trafiać na Ukrainę, a również Chiny ograniczą obowiązujący zakaz.