News powiązane z lasy

Na niskiej orbicie okołoziemskiej jest 10 tys. sztucznych satelitów i ciągle ich przybywa. W każdej sekundzie przesyłają na ziemię wiele cennych danych, które są wykorzystywane w różnych dziedzinach – meteorologii, telekomunikacji, transporcie, zarządzeniu kryzysowym czy badaniach naukowych. Są one także cennym narzędziem w rękach leśników. Dane pochodzące z orbity są wykorzystywane m.in. w ochronie przeciwpożarowej lasów, ale też pomagają w identyfikowaniu obszarów narażonych na działanie złodziei drewna.

Nowy standard odpowiedzialnej gospodarki leśnej FSC dla Polski będzie obowiązywał od 1 października br., a okres przejściowy potrwa do końca września 2025 roku. Dokument uaktualnia zasady gospodarowania lasami certyfikowanymi w Polsce tak, by jak najlepiej chroniły one lasy i ich liczne funkcje, m.in. społeczne i klimatyczne. To szczególnie istotne w kontekście postępujących wyzwań związanych ze zmianą klimatu i spadkiem bioróżnorodności. Nowy dokument wprowadza dostosowane do krajowych warunków wymogi dotyczące m.in. zachowania bioróżnorodności, ochrony praw pracowniczych i prowadzenia konsultacji z lokalnymi społecznościami.

Sosna zwyczajna, świerk pospolity, modrzew europejski i brzoza brodawkowata zajmują dziś 75 proc. powierzchni lasów w Polsce. Te cztery gatunki są najbardziej wrażliwe na wzrost temperatury i jego pośrednie skutki. Wielomiesięczne okresy suszy i gwałtowne huragany osłabiają drzewostany, które następnie padają ofiarą patogenów pojawiających się w naszym klimacie. – Nie grozi nam wylesienie, tylko wyparcie jednych gatunków przez inne. W konsekwencji czeka nas rewolucyjna zmiana ekosystemów – ocenia przyrodnik, dr hab. Krzysztof Świerkosz, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego.

Prawie połowa mieszkańców miast uważa, że najważniejszym problemem w centrum miast jest zbyt mała ilość zieleni i betonowe przestrzenie – wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Widać to także po projektach, na które mieszkańcy głosują w ramach budżetów obywatelskich – dużą popularnością cieszą się inicjatywy związane z rozbetonowaniem danego miejsca czy utworzeniem parku kieszonkowego. Zielone inwestycje w miastach przybierają na sile. W Warszawie tylko w 2023 roku przybyło około 100 tys. nowych drzew. Tym samym jest ona jedną z najbardziej zielonych stolic Europy.

W ubiegłym roku warszawska Straż Miejska przyjęła ok. 29 tys. zgłoszeń dotyczących dzikich czy poszkodowanych zwierząt. Do Warszawskiego ZOO i Lasów Miejskich trafiło ponad 8 tys. „pacjentów”. Wiele osób jednak, chcąc pomóc, często niepotrzebnie ingeruje w życie młodych ssaków i ptaków, zabierając je z ich naturalnego środowiska. W stolicy ruszyła właśnie druga odsłona kampanii edukacyjnej „ZOOstaw, NIE porywaj!”, która uświadamia, dlaczego nie powinniśmy tego robić.

Ubiegłoroczne lato w Europie było najgorętsze od lat. Według naukowców ze Szwajcarii w tym czasie zbrązowiało 37 proc. regionów leśnych strefy umiarkowanej i śródziemnomorskiej. To o tyle niepokojące, że zwykle zjawisko to zachodzi jesienią, a nie latem, więc może to być oznaka zamierania lasów. Badacze wskazują, że ubiegłoroczna skala tego zjawiska była największa w ciągu ostatnich dwóch dekad, i podkreślają, że wpływ na to miały zdarzenia pogodowe nie tylko z 2022 roku, ale nawet z trzyletniej historii meteorologicznej. Zjawisko brązowienia lasów jest odwracalne, o ile kolejny sezon będzie bardziej deszczowy. Można mu też zapobiegać, prowadząc odpowiednią gospodarkę leśną.

Masowe wycinki lasów, używanie pestycydów, niszczenie siedlisk zwierząt – to tylko niektóre z zarzutów formułowanych przez organizacje pozarządowe wobec gospodarki leśnej, ale też wobec Lasów Państwowych, jednostki, która sprawuje pieczę nad lasami w Polsce. – W 2021 roku zaledwie 0,5 proc. przychodów zostało przekazane przez Lasy Państwowe na ochronę przyrody. To skandalicznie mało – mówi Sylwia Szczutkowska z organizacji ekologicznej Pracownia na rzecz Wszystkich Istot. Jako jedna z kilku organizacji wystosowała szereg rekomendacji zmian w prawie, które pomogłyby lepiej chronić lasy w Polsce. Domagają się zupełnie innego modelu gospodarki leśnej, który jest bliższy przyrodzie i ludziom. Jak podkreślają organizacje, mają w tych działaniach szerokie poparcie społeczne.

Liczebność ponad 60 proc. występujących w lasach gatunków owadów spada – wynika z badań prowadzonych od 2008 roku przez niemieckich naukowców. Skala tego zjawiska zależy od rodzaju badanego lasu – w tych o bardziej naturalnej strukturze spadek liczebności populacji owadów nie był tak znaczący jak w świerkowo-sosnowych i na obszarach wykorzystywanych komercyjnie. Zjawisko wymierania owadów zostało już dobrze zbadane w przypadku terenów rolniczych i okazuje się, że notowane tam tendencje nie pozostają bez wpływu na ekosystemy leśne. Kolejną z przyczyn są zmiany zachodzące w lasach na skutek ocieplania klimatu.

Obecny rok nie wypada źle pod względem liczby pożarów w lasach. Problemem są jednak susza i ekstremalnie wysokie temperatury, słabo znoszone przez starsze drzewostany – oceniają leśnicy. Apelują przy tym, żeby podczas przebywania w lasach zachować ostrożność, a wszystkie zagrożenia zgłaszać pod numer alarmowy 112. Za 90 proc. pożarów lasów odpowiada właśnie ludzka nieostrożność albo umyślne podpalenia. Odbudowa ekosystemu po pożarze trwa nawet kilkadziesiąt lat.

Przy coraz dłuższych okresach upalnych dni zagrożone są niektóre gatunki drzew i całe lasy, bo część drzew nie dożywa starości. To powoduje określone koszty związane z nowymi nasadzeniami – podkreśla nadleśniczy Waldemar Zaremba z Nadleśnictwo Miękinia. Dużym zagrożeniem w okresie suszy są również pożary.

W Investments stawia na domy seniora i lasy. Największy na polskim rynku zarządzający funduszami inwestycji alternatywnych ocenia, że ma już wystarczająco dojrzały portfel z ziemią rolną, dlatego po osiągnięciu przez fundusz Inwestycje Rolne aktywów na oczekiwanym poziomie 130–150 mln zł, prawdopodobnie w styczniu 2016 r., zamierza ograniczyć przyjmowanie nowych wpłat wyłącznie do wysokości umorzeń. Myśli też o założeniu w I półroczu 2016 r. funduszu nieruchomości na wynajem.

Dynamiczny rozwój krajowego przemysłu drzewnego wiąże się ze znaczącym wzrostem popytu na drzewo. Lasy Państwowe w tym roku sprzedadzą 38 mln m sześc., a w kolejnych 3-4 latach sprzedaż wzrośnie do 40 mln. Prawie w całości surowiec trafi do polskich przedsiębiorstw. Koniunktura na rynku jest dobra, bo rosną zamówienia na wyroby z drewna, głównie na meble od klientów z Europy Zachodniej.

Grzybiarze już rozpoczęli tegoroczny sezon. Duże i urodzajne lasy, przychylne grzybiarzom prawo i tradycje kulinarne sprawiają, że polski rynek grzybiarski jest jednym z największych w Europie. Co roku Polska eksportuje do krajów europejskich ok. 20 tys. ton grzybów o łącznej wartości 200 mln zł. Najlepiej sprzedają się pieczarki. Szacuje się, że 25 proc. tych grzybów dostępnych na rynku unijnym pochodzi z Polski.

Wzmożone patrole w lasach, szczegółowe kontrole na drogach, bazarach i targowiskach. Rozpoczyna się ogólnopolska akcja „Choinka”, która ma ochronić drzewka przed kradzieżą i zniszczeniami. Lasów poza Strażą Leśną będą chronić straże miejskie, policja, Inspekcja Transportu Drogowego i Państwowa Straż Łowiecka.