Wszystkie newsy

W ubiegłym roku liczba cudzoziemców mających ważne zezwolenie na pobyt w Polsce wzrosła o 47 tys. – mniej niż rok i dwa lata temu. W zdecydowanej większości są to obywatele Ukrainy. Najczęściej na miejsce pobytu obcokrajowcy wybierają Mazowsze, Małopolskę, Dolny Śląsk i Wielkopolskę.

Włamania do pojazdów, kradzieże towaru czy paliwa to już niemal codzienność dla firm transportowych w Europie. Dziennie okradanych jest średnio 50 naczep, a straty ze wszystkich kradzieży dokonanych w 2016 roku w UE wyniosły blisko 10 mld euro. Stworzony w Polsce system zabezpieczeń pozwala zminimalizować ryzyko. Kamery pozwalają na natychmiastową analizę sytuacji wokół pojazdu, a specjalne czujniki są w stanie wykryć nawet najmniejsze zmiany położenia towaru bez autoryzacji przewoźnika.

Większe oszczędności i inwestycje w gospodarce oraz pobudzenie rynku kapitałowego – to dwa czynniki, na które może wpłynąć wprowadzenie pracowniczych planów kapitałowych – ocenia ekonomista Ignacy Morawski. Dzięki temu w ciągu jednego pokolenia polskie PKB na mieszkańca może wzrosnąć o 10 proc. w porównaniu do scenariusza bez PPK. Zdaniem ekonomisty szansa na powodzenie tego systemu jest niemała, jednak rządzący muszą spełnić kilka warunków.

Ze split payment, czyli mechanizmem podzielonej płatności VAT, zetknął się mniej więcej co czwarty podatnik VAT, czyli ok. 400 tys. przedsiębiorców w Polsce. Aktywnie korzysta z tego jednak trochę ponad połowa z nich. Prawdopodobnie pod koniec II kwartału tego roku mechanizm split payment stanie się już obowiązkowy. Eksperci podkreślają, że wcześniej do systemu powinny zostać wprowadzone poprawki, np. możliwość korzystania z konta, na które wpływa podatek. – W obecnym kształcie obowiązkowy split payment może dla ogromnej części firm oznaczać zachwianie płynności finansowej – ocenia Szymon Kwiatoń z Move On Finance.

Kleszczowe zapalenie mózgu jest ciężką chorobą ośrodkowego układu nerwowego przenoszoną przez kleszcze. Może prowadzić do niepełnosprawności, a nawet śmierci. Jak wynika z badań, 1/3 Polaków bardzo boi się kleszczy, a co czwartego ten strach powstrzymuje przed pójściem do parku bądź lasu. Mimo to poziom wiedzy jest wciąż niewystarczający, a 35 proc. Polaków nawet nie wie o istnieniu wirusa KZM. Duży odsetek nie wie też, że przed chorobą może zabezpieczyć szczepionka, która jest skuteczna niemal w 100 proc.

Blisko setka z zalegających na dnie Bałtyku wraków statków może być niebezpieczna dla środowiska. To bomba ekologiczna z opóźnionym zapłonem – przekonują eksperci. Niebezpieczny jest zwłaszcza wrak zatopionego podczas II wojny światowej tankowca „Franken”. Może tam znajdować się do 1,5 mln litrów paliwa, które na skutek postępującej korozji mogą się przedostać do wody. Koszt operacji oczyszczenia wraku jest szacowany na 6–20 mln euro, jednak skutki dla środowiska i całej gospodarki w przypadku wycieku mogą być znacznie poważniejsze. Samo zamknięcie kurortów na wybrzeżu Zatoki Gdańskiej w pierwszym sezonie mogłoby kosztować ponad pół miliarda złotych.

Mimo licznych programów unijnych i szerokich możliwości współpracy na gruncie europejskim amerykański rynek akademicki nadal przyciąga utalentowanych studentów, doktorantów i naukowców z Polski. Wyjeżdżają tam na okresowe stypendia bądź realizują cały tok studiów. Jednym ze sposobów sfinansowania nauki w USA jest Program Fulbrighta. W roku akademickim 2019/2020 do Stanów Zjednoczonych wyjadą z nim 62 osoby. W ciągu 60 lat funkcjonowania programu to już 2 tys. stypendystów. Tyle samo Amerykanów przyjechało na polskie uczelnie.

Firmy z branży transportowej notują dalszy wzrost liczby niewypłacalności – wynika z danych za styczeń. Upadłość ogłosiło siedem firm, podczas gdy rok wcześniej tylko dwie. Zdaniem analityków Euler Hermes w tym roku utrzyma się tendencja wzrostowa w tym zakresie. – Świadczy to o bardzo słabej zdolności kapitałowej polskich przewoźników – podkreśla Maciej Wroński, prezes Związku „Transport i Logistyka Polska”. Sytuację polskich firm transportowych będzie pogarszać m.in. spadek koniunktury i zamieszanie związane z brexitem.

W ubiegłym roku ceny mieszkań rosły zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym. Niektóre aglomeracje odnotowały podwyżki o nawet kilkanaście procent. Eksperci dość zgodnie prognozują, że w tym roku ceny nadal będą rosnąć, choć już nie tak dynamicznie. – Wahania w cenach nowych mieszkań pojawią się dopiero, kiedy wzrosną stopy procentowe – ocenia Piotr Krochmal, prezes Instytutu Analiz Monitor Rynku Nieruchomości. Jak podkreśla, rynkowi nie grozi kolejna bańka, bo tym razem podwyżki mają solidne podstawy, wynikające ze wzrostu cen gruntów pod inwestycje i wyższych kosztów realizacji projektów.

Ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla wzrosły w ubiegłym roku ponadtrzykrotnie. Coraz więcej krajów wycofuje się z energetyki węglowej, bo przedsiębiorstwom takim coraz trudniej pozyskać finansowanie zarówno od inwestorów, jak i od banków. Według Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” krótki czas szans na dotacje (do 2025 roku) polskie firmy powinny wykorzystać na rozwój energetyki odnawialnej.

Krajowy rynek gier jest wyceniany na około 500 mln dol. i rozwija się w tempie kilkunastu procent rocznie. Pod względem sprzedaży Polska zajmuje 23. pozycję na świecie, ale rodzime studia i producenci gier coraz mocniej zaznaczają swoją pozycję na globalnym rynku. Prezes Gaming Factory Mateusz Adamkiewicz podkreśla, że coraz mocniejsza pozycja Polski na tym rynku to zasługa dużych spółek z udanymi produkcjami, jak choćby „Wiedźmin”, które przetarły szlaki. Kolejną kwestią są wciąż stosunkowo niskie koszty pracy i utalentowani programiści.

2018 rok był najtrudniejszy w 50-letniej historii firmy, szczególnie przez segment budowlany – mówi prezes Budimeksu Dariusz Blocher. Trudności odczuwa cała branża. Najbardziej na jej sytuacji odbijają się niska rentowność i coraz poważniejszy brak pracowników. Na tym tle Budimex radzi sobie bardzo dobrze, ale prezes grupy podkreśla, że niezbędne są działania, które zatrzymają odpływ pracowników, tzn. stabilne otocznie regulacyjne dla sektora oraz wprowadzenie waloryzacji realizowanych kontraktów, o co od dawna apeluje branża.

Od 1 lipca najwięksi pracodawcy – zatrudniający powyżej 250 osób – będą zobowiązani wprowadzić do swojego zakładu pracy program pracowniczych planów kapitałowych. – Przypuszczamy, że będzie to około 2 tys. pracodawców – mówi Katarzyna Przewalska z ministerstwa finansów. Co pół roku do programu będą dołączać kolejne grupy pracodawców i pracowników. Rząd zakłada, że do programu przystąpi 75 proc. uprawnionych, czyli ok. 8,5 mln Polaków. Będzie to jednak wymagało – podobnie jak w Wielkiej Brytanii – zbudowania zaufania do nowego systemu.

Wsparcie instytutów badawczych, zachęty dla uczelni do prowadzenia badań o większym potencjale komercjalizacyjnym i upraktycznienie dydaktyki – to trzy główne elementy, dzięki którym szkolnictwo wyższe i nauka mogą wspierać innowacyjność polskich firm i gospodarki. Ważnym krokiem naprzód będzie zmiana nastawienia instytutów badawczych na współpracę z przedsiębiorcami. Pomoże w tym przyjęta właśnie ustawa o połączeniu w Sieć Badawczą Łukasiewicz 38 tego typu placówek.

Organizacja Szczytu Bliskowschodniego była potrzebna, a pozytywne efekty tej konferencji przebiją się do opinii publicznej dopiero, kiedy ucichną emocje związane z zaostrzeniem stosunków na linii Polska – Izrael – ocenia dr Beata Górka-Winter, ekspertka ds. bezpieczeństwa międzynarodowego. Jak podkreśla, poprawy w obustronnych relacjach raczej nie należy się spodziewać, dopóki w obu krajach w perspektywie najbliższych miesięcy są wybory. W przyszłości dobrym pomysłem byłoby ustanowienie rady złożonej z historyków i merytorycznych ekspertów, której zadaniem byłoby prowadzić cykliczny dialog i ujednolicić politykę historyczną obu krajów.