Wszystkie newsy

Mimo wzrostu cen nieruchomości mieszkania pod wynajem wciąż mogą być opłacalną formą lokowania kapitału. Na polskim rynku jest obecnie ok. 1,1 mln lokali oferowanych do wynajęcia przez osoby prywatne, a popyt ciągle rośnie. Ten segment powoli podlega też coraz większej profesjonalizacji, ale – jak wskazuje główny ekonomista Polityki Insight – wciąż wymaga lepszego uregulowania, żeby lepiej zabezpieczać interesy obu stron. – To tutaj jest najwięcej problemów i konfliktów pomiędzy najemcami i wynajmującymi. Zarówno jedni, jak i drudzy są też dość słabo chronieni przez obecne przepisy, przez co pole do nadużyć jest dość duże – mówi dr Adam Czerniak.

Sztuczna inteligencja to najgorętszy temat tego roku. Na fali popularności pojawia się jednak coraz więcej problemów z nią związanych, które dotyczą m.in. kreowania fake newsów, zagrożenia dezinformacją, łamania praw autorskich i nieuczciwego pozyskiwania danych do trenowania modeli językowych. Pojawiły się już pierwsze pozwy przeciwko twórcom ChatGPT dotyczące nieuprawnionego wykorzystania utworów literackich. W Europie wszystkie te kwestie ma z czasem uregulować unijny AI Act, przyjęty przez Parlament Europejski w czerwcu br. Regulacja wprowadza m.in. wymóg informowania o tym, że dany utwór, obraz lub treść zostały wygenerowane przez AI, co w przyszłości mocno wpłynie na rozwój tego rynku.

W Polsce jest obecnie ok. 80 tys. osób z dyplomem opiekuna medycznego. To duża grupa, porównywalna z liczbą pracowników zatrudnionych w polskim górnictwie. Mimo to opiekunowie medyczni nie mieli dotąd własnej ustawy regulującej tę profesję, choć zabiegają o to już od kilku lat. Szansa pojawiła się wraz z procedowanym właśnie projektem ustawy o niektórych zawodach medycznych, ale na ostatniej prostej wypadł on z harmonogramu prac Sejmu. Opiekunowie medyczni apelują, by został przyjęty na najbliższym posiedzeniu Sejmu 16–17 sierpnia. – Pozostawienie nas bez takiej regulacji cofnie nas w czasie o dobrych kilka lat – wskazuje wiceprezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Opiekunów Medycznych Krzysztof Tłoczek.

Najbliższe lata będą kluczowe dla rozwoju gospodarki wodorowej – wynika z raportu opracowanego przez 4CF. UE mocno zintensyfikowała w ostatnich kilkunastu miesiącach działania zmierzające do budowy tej niskoemisyjnej gałęzi gospodarki, a liderami są m.in. Francja, Niemcy i Włochy. Jednak w globalnym wyścigu uczestniczą też inne kraje, które aspirują do roli producentów i dostawców wodoru. Na tym tle Polska wciąż wypada blado – pomimo przyjęcia strategii wodorowej brak m.in. jasnej legislacji obniżającej ryzyko inwestycyjne projektów wodorowych i ram regulacyjnych dla funkcjonowania rynku wodoru.

W Polsce jest ok. 1,1 mln mieszkań oferowanych na wynajem przez osoby prywatne. Dużo mniejszym, ale za to szybko rosnącym segmentem jest najem profesjonalny, czyli mieszkania od firm i funduszy. Te stanowią obecnie raptem ok. 1 proc. całego rynku, ale do końca obecnej dekady ten segment może liczyć ponad 100 tys. lokali – pokazuje nowy raport „Dekada polskiego rynku najmu”, opracowany przez PFR Nieruchomości i Polityka Insight. Wynika z niego również, że w Polsce głównym problemem wciąż pozostaje niska dostępność mieszkań, o czym świadczą m.in. listy rezerwowe na lokale budowane przez Fundusz Sektora Mieszkań dla Rozwoju czy bardzo niska liczba ofert najmu w miejscowościach poniżej 100 tys. mieszkańców.

W Polsce rozwój rynku magazynów energii mocno przyspieszył w ostatnich kilku latach. Jednak obecnie problemem wciąż pozostaje brak dobrych uregulowań prawnych i odpowiednich mechanizmów, które by go stymulowały – wskazuje ekspert ds. rynku energetycznego Wojciech Hann. Jak podkreśla, wsparcie w postaci regulacyjnych usług systemowych jest konieczne, żeby poprawić możliwości finansowania magazynów energii, bez których – biorąc pod uwagę skokowo rosnący udział OZE w polskim miksie – nie obejdzie się transformacja energetyczna.

Wyzwania finansowe, z którymi muszą się mierzyć dorośli do 30. roku życia, w większości nie sprzyjają oszczędzaniu na dodatkową emeryturę. Zamiast odkładać na jesień życia, myślą raczej o zakupie mieszkania, auta czy zapewnieniu edukacji dzieciom. Tymczasem według ZUS-u w 2060 roku emerytura nie sięgnie nawet jednej czwartej ostatniej pensji. Przekonanie młodych do dostępnych systemów emerytalnych utrudnia brak zaufania do polityków i przejęcie aktywów zgromadzonych w OFE. Mimo to edukacja jest potrzebna i możliwa, ale jest to długofalowy proces.

Rekordowe temperatury w całej Europie, susza, pożary w Grecji i Hiszpanii, blackout na Sycylii, ekstremalne, sięgające nawet 50˚C, upały w Chinach i USA – wszystko to odczuwalne już w tej chwili skutki zmian klimatu, których powodem jest działalność człowieka i spalanie paliw kopalnych. Udział OZE, które powinny je jak najszybciej zastąpić, rośnie jednak zbyt wolno, także w Polsce. Rozwój zielonych źródeł blokują m.in. zbyt restrykcyjne regulacje dotyczące energetyki wiatrowej na lądzie i niewystarczające inwestycje w infrastrukturę przesyłową. – W ubiegłym roku urzędy wydały rekordowe 7 tys. odmów przyłączeniowych na 51 GW mocy, czyli ok. 25 proc. tego, co potrzebujemy, żeby przejść w 100 proc. na OZE i uniezależnić się od dostaw węglowodorów z zagranicy – mówi Tomasz Wiśniewski, prezes zarządu Pracowni Finansowej.

– Polskie rzeki są betonowane, regulowane, toczone pracami utrzymaniowymi, są zanieczyszczane na masową skalę. I taka katastrofa, jaka miała miejsce rok temu na Odrze, może nam się zdarzyć w zasadzie w każdej chwili, na każdej innej rzece – przestrzega dr Alicja Pawelec z Fundacji WWF Polska. Organizacje ekologiczne podkreślają, że przez ostatni rok nie zadziało się nic, co pomogłoby odbudować ekosystem Odry. Wciąż trafiają do niej słone ścieki z kopalń węgla kamiennego, a nadmierne zasolenie jest głównym problemem krajowych rzek.

Piwo w butelce zwrotnej droższe o 10 zł – taki wpływ na ceny może mieć nowe prawo dotyczące systemu kaucyjnego. Ustawa rozmontowuje istniejący system odbioru butelek zwrotnych i daje browarom tylko rok na zbudowanie od podstaw nowego, zgodnego z jej zapisami. Jeśli nie zdążą, grożą im wielomilionowe kary, które będą musiały się przełożyć na ceny na sklepowych półkach. Tym bardziej że do kaucji ustawodawca proponuje doliczać także VAT. – Zamiast systemu proekologicznego będziemy mieć system proinflacyjny – podkreślają eksperci i apelują o szereg zmian w ustawie. Jedną z nich jest przesunięcie terminu jej wejścia w życie.

Ogłoszona 20 lipca przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie upadłość Getin Noble Banku wiele zmienia w sytuacji kredytobiorców, którzy zaciągnęli w tym banku kredyt we frankach szwajcarskich. Toczące się przed sądami postępowania cywilne o unieważnienie umów kredytowych i zwrot rat kredytowych z mocy prawa będą wstrzymane, więc frankowicze będą musieli dochodzić swoich roszczeń przed sądem upadłościowym i syndykiem masy upadłości. To wiąże się z wieloma wyzwaniami i może oznaczać wydłużenie całej ścieżki. Wolumen kredytów frankowych w banku to około 9 mld zł, a spraw sądowych frankowiczów jest ponad 10 tys.

Polacy znają pojęcia budżetu państwa, inflacji, deficytu czy długu. Nie rozumieją jednak mechanizmów rządzących finansami publicznymi, błędnie porównując go z budżetem domowym. Dlatego Instytut Finansów przygotował opracowanie, które tłumaczy, w jaki sposób funkcjonuje budżet państwa i cały system połączony finansów publicznych. Sama edukacja szkolna zdaniem przedstawiciela instytutu ma niewielki wpływ na poziom wiedzy finansowej Polaków.

Dzieci i młodzież to w Polsce ponad 7-milionowa grupa, która stanowi blisko 20 proc. społeczeństwa – wynika z danych GUS. Mimo to ich prawa nie są wystarczająco respektowane, a ich głos często nie jest brany pod uwagę, na co skarżą się w badaniach sami zainteresowani. Tym zagadnieniem, niezależnie od działań instytucji państwa, zajął się biznes. Z inicjatywy Forum Odpowiedzialnego Biznesu powstała Karta Praw Dziecka w Biznesie, w której firmy zobowiązują się chronić prawa w całym swoim łańcuchu wartości: zarówno w obszarze pracowniczym, jak i komunikacji marketingowej czy działalności społecznej. Jak zapewniają inicjatorzy, to deklaracja, która będzie przekuta w konkretne działania.

Trwają prace nad dalszym rozszerzaniem funkcjonalności aplikacji mObywatel 2.0. Jeszcze w sierpniu zostanie wprowadzone tymczasowe prawo jazdy, które pojawi się w aplikacji tuż po zdanym egzaminie. Dzięki temu świeżo upieczony kierowca nie będzie musiał oczekiwać na wydanie dokumentu, tylko od razu będzie mógł korzystać z nowo nabytych uprawnień. Kolejna funkcjonalność, na którą wiele osób czeka, to zastrzeganie numeru PESEL z poziomu mObywatela. Centralny Ośrodek Informatyczny pracuje także nad taką możliwością poza aplikacją.

Inaczej niż w wielu krajach Europy Zachodniej w Polsce spółdzielnie energetyczne nie są zbyt popularne, a przepisy, które mają zdynamizować ich rozwój, są dopiero na etapie procedowania. – Żeby szerzej upowszechnić model społecznej energetyki, trzeba przede wszystkim dobrze go zaplanować, a w tym celu trzeba też wykonać pracę doradczą – podkreśla Andrzej Kaźmierski z Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Resort planuje w tym roku uruchomić nabory w wartym ponad 95 mld euro konkursie, który ma dostarczyć samorządom know-how i zapewnić wsparcie przedinwestycyjne dla takich projektów. Wciąż czeka jednak na uruchomienie w tym celu środków z KPO.