Wszystkie newsy

UE jest bliska uzgodnienia nowego kształtu dyrektywy PPWD, której celem jest ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych. Ich ilość gwałtownie wzrosła wraz z pandemią i coraz większą popularnością internetowego handlu. Dlatego nowe przepisy mają m.in. nałożyć na sprzedawców internetowych obostrzenia dotyczące pakowania produktów w źle dopasowane, za duże pudełka i promować opakowania wielorazowe. Ta zmiana – jak wynika z analiz FEFCO – paradoksalnie może się jednak przyczynić do zalania rynku milionami ton tworzyw sztucznych. Będzie bowiem dyskryminować wykorzystywane w e-commerce papier i tekturę – czyli te materiały opakowaniowe, które są w tej chwili najczęściej poddawane recyklingowi – na rzecz plastiku, lepiej spełniającego wymóg wielokrotnego użytku w przypadku opakowań.

Szwedzcy studenci są pozytywnie nastawieni do wykorzystywania w edukacji narzędzi sztucznej inteligencji – wynika z badań przeprowadzonych przez Chalmers University of Technology. Prawie wszyscy wiedzą, czym jest ChatGPT, przy znacznie mniejszej znajomości innych chatbotów, a co trzeci korzysta z niego regularnie. Ponad połowa studentów nie wie jednak, czy ich uczelnie regulują obszar wykorzystywania SI w nauce. Nie popierają zakazu używania chatbotów, ale jednocześnie 62 proc. z nich uważa, że wykorzystanie ich podczas egzaminów jest oszustwem.

Ubiegły rok spowodował wzrost fali uchodźców do rekordowych poziomów – alarmują eksperci z okazji przypadającego 20 czerwca Światowego Dnia Uchodźcy. Tym razem zjawisko to dotyczyło również Polski – wybuch pełnoskalowej wojny w Ukrainie pod koniec lutego 2022 roku sprawił, że obywatele tego państwa, głównie kobiety i dzieci, uciekali do najbliższego bezpiecznego kraju, przede wszystkim za polską granicę. Ubiegły rok uzmysłowił więc Polakom, jakim wyzwaniem humanitarnym, logistycznym i finansowym jest napływ uchodźców poszukujących bezpieczeństwa poza granicami własnego kraju. Obecnie ukraińskich uchodźców jest w Polsce około miliona. Jednak globalnie skala zjawiska jest wielokrotnie większa – na świecie już 110 mln osób to uchodźcy.

Zwykle orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej są zgodne z opinią rzecznika wydawaną kilka miesięcy wcześniej. Konsumenci oczekują, że i tym razem tak się stanie, a to będzie oznaczało, że banki nie będą mogły się domagać od kredytobiorcy niczego poza zwrotem pożyczonej przed laty kwoty. Obawa o roszczenie ze strony banków dziś powstrzymuje kredytobiorców przed dochodzeniem swoich praw. Korzystne orzeczenie TSUE może to zmienić. Banki będą też zmuszone do zaoferowania konsumentom korzystniejszych ugód, niż robią to w tej chwili.

Odpady z tworzyw sztucznych stanowią w Polsce prawie 15 proc. wszystkich odpadów komunalnych i tylko 1/4 z nich jest zbierana w sposób selektywny – wynika z szacunków Conversio, przygotowanych na zlecenie Fundacji PlasticsEurope Polska. Poziom ich recyklingu też znacząco nie rośnie, a zarządzanie nimi pozostaje jednym z większych wyzwań w kontekście wdrażania gospodarki cyrkularnej. Branża tworzyw sztucznych w coraz większym stopniu dąży jednak do modelu obiegu zamkniętego, choć – jak podkreślają eksperci – jego pełnoskalowe wdrożenie wymaga odpowiedniej legislacji i pełnego zaangażowania wszystkich interesariuszy rynku. Przypominają też, że w debacie zapomina się o korzystnym dla planety wpływie produktów z tworzyw sztucznych.

Inflacja przekracza cel inflacyjny NBP od kwietnia 2021 roku, a na zwiększony wzrost cen zanosiło się już przed pandemią. Jednym ze sposobów, w jaki producenci radzą sobie z wyższymi kosztami, jest downsizing, czyli zmniejszanie gramatury lub objętości produktów przy utrzymaniu ceny. Mniej znaną metodą jest obniżanie zawartości atrakcyjnych składników w mieszankach, np. mrożonych warzyw. Tego typu praktyki bazują głównie na nieświadomości kupujących, eksperci oceniają je więc jako nieetyczne i krzywdzące dla konsumentów, mimo że pozostają zgodne z prawem. Forum Konsumentów nie wyklucza jednak, że w przyszłości mogą być zakazane.

Wprowadzenie Tarczy Solidarnościowej spowodowało, że 8 mln polskich gospodarstw domowych zapłaci w tym roku tylko 40 proc. rynkowej ceny za energię elektryczną. Resztę sfinansują spółki energetyczne, czyli m.in. PGE, Tauron, Enea i Energa, które gromadzą środki na ten cel w Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny. – To oznacza, że gospodarstwa domowe nie muszą się przejmować, bo w ich przypadku stabilność i przewidywalność jest bardzo duża – mają zamrożone ceny energii. Co istotne to zamrożenie cen obowiązuje do końca tego roku. Tak więc można powiedzieć, że odbiorcy w roku 2023 mogą spać spokojnie – mówi ekspert TOE Marek Kulesa. Jak podkreśla, wskutek wprowadzonych przez rząd mechanizmów osłonowych niestabilna sytuacja na rynkach energii nie wpływa na wysokość rachunków większości odbiorców energii elektrycznej.

Według różnych szacunków powojenna odbudowa Ukrainy ma pochłonąć od 410 do 750 mld dol., ale te liczby rosną z każdym dniem działań wojennych. Niezależnie od nakładów, które trzeba będzie ponieść, Ukraina nie zdoła samodzielnie odbudować się po wojnie i będzie potrzebować wsparcia partnerów zagranicznych. Istotną rolę w tym procesie mogą odegrać polskie firmy i samorządy, które – oprócz pomocy w odbudowie infrastruktury – mają zapewnić też know-how i wsparcie we wdrażaniu reform przybliżających członkostwo Ukrainy w UE. Polskie samorządy również będą mogły skorzystać na tej współpracy, wyciągając wnioski z ukraińskich doświadczeń dotyczących chociażby zarządzania kryzysowego.

Rolnicy, osoby z niepełnosprawnościami oraz posiadacze Karty Dużej Rodziny muszą pamiętać, że jeszcze tylko do końca czerwca br. mają czas na złożenie wniosków umożliwiających skorzystanie w tym roku z preferencyjnych rozliczeń cen energii ujętych w Tarczy Solidarnościowej. – Wszyscy sprzedawcy udostępniają takie wnioski na swoich stronach internetowych. Należy się jednak spieszyć, ponieważ ostateczny termin mija już za kilka tygodni – podkreśla Włodzimierz Cupryszak, ekspert ds. regulacji Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. Jak wskazuje, pozostałe gospodarstwa domowe nie muszą dopełniać żadnych dodatkowych formalności. W ich przypadku rachunki będą z automatu rozliczane po ubiegłorocznych stawkach.

Od 1 czerwca w Europie zacznie działać system patentu jednolitego. Zgodnie z nim we wszystkich państwach, które do niego przystąpią – a jest ich teraz 17 – będzie można się ubiegać o rejestrację jednolitego skutku tego patentu, który wywierany będzie automatycznie. Najważniejsza jednak jest centralizacja postępowań sądowych, co wiąże się z uproszczeniem procedur. Polska do systemu nie przystąpiła, co nie oznacza, że krajowe firmy nie odczują skutków jego wprowadzenia. Nowe zasady będą miały znaczenie zwłaszcza w kontekście możliwej utraty patentu europejskiego na terenie wszystkich krajów przystępujących do nowego systemu.

Papierosy pali już blisko co trzeci dorosły Polak, donosi najnowszy raport Polskiej Akademii Nauk. Odsetek palących wzrósł u nas do 28,8 proc, a sprzedaż papierosów o 20 proc. w porównaniu z 2015 rokiem. Ministerstwo Zdrowia przyznało, że nie zrealizuje celu w postaci 5 proc. odsetka palaczy w 2030 roku. Podczas 36. Światowego Dnia bez Papierosa eksperci alarmują, że brak strategii walki z papierosowym nałogiem to główny powód do niepokoju w najbliższych latach.

Polskie firmy są dopiero na początku drogi do zrównoważonego rozwoju, ale przykładają do niego coraz większą wagę, co wymusza m.in. presja regulacyjna oraz rosnące oczekiwania ze strony klientów, inwestorów i partnerów biznesowych. – Aby model produkcji był zrównoważony, trzeba jednak wprowadzić zmiany w całym łańcuchu dostaw. Jest to możliwe tylko wtedy, kiedy zarówno producenci, dostawcy, operatorzy logistyczni, jak i klienci – czyli wszyscy uczestnicy tego łańcucha – poszukają odpowiednich rozwiązań już na etapie jego projektowania – zauważa Halina Brdulak z SGH i UN Global Compact Network Poland. Czasem wystarczy wprowadzić w nim nawet niewielkie zmiany, które w dużej skali przełożą się na wymierny efekt środowiskowy i ekonomiczny, przynosząc wielomilionowe oszczędności.

– Potrzebujemy w systemie więcej energii z OZE ze względu nie tylko na cele klimatyczne, ale przede wszystkim na ceny energii. Nie osiągniemy niższych cen bez zwiększenia udziału energii z OZE, a do tego niezbędne są magazyny energii – podkreśla Barbara Adamska, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii. Jak wskazuje, w Polsce ten rynek dopiero raczkuje, ale zainteresowanie rośnie, szczególnie ze strony prosumentów, m.in. dzięki dotacjom z programu Mój Prąd. Biorąc pod uwagę, że w Polsce jest obecnie ok. 1,2 mln prosumenckich instalacji PV, ma on przed sobą ogromne perspektywy rozwoju. – Magazyny energii są jednak potrzebne w różnych punktach systemu elektroenergetycznego, powinny być też uzupełnieniem źródeł wielkoskalowych, farm fotowoltaicznych lub wiatrowych – mówi ekspertka.

Po trzymiesięcznym vacatio legis 22 maja w polskim systemie prawnym zaczyna obowiązywać ustawa o fundacji rodzinnej. To znane w wielu krajach Zachodu rozwiązanie jest na gruncie polskim nowością. Jak zapewnia radca prawny Piotr Aleksiejuk, pod względem podatkowym ma ono same dobre strony. Ułatwi także proces sukcesji firm rodzinnych. Zdaniem eksperta jedyny zarzut, jaki można postawić jej twórcom, to niedostateczne informowanie o wchodzących w życie przepisach i możliwościach, jakie oferują one przedsiębiorcom.

– Dla Polski największym wyzwaniem jest w tej chwili rozwój sieci, który nadąża za rewolucją energetyczną w postaci szybkiego rozwoju fotowoltaiki, energetyki słonecznej, wiatrowej i mniejszych magazynów – mówi prezeska zarządu Forum Energii, dr Joanna Maćkowiak-Pandera. Jej zdaniem jednym z elementów zwiększania elastyczności sieci elektroenergetycznej jest wprowadzenie rynku lokalizacyjnego i to o to Polska powinna zabiegać na forum unijnym. Tym bardziej że europejski rynek energii czekają zmiany, które będą go uodporniać na kryzysy i perturbacje.