Wszystkie newsy

Deficyt kadr medycznych jest w Polsce problemem od lat. W tej chwili niedobory widać zwłaszcza wśród specjalistów kluczowych dla funkcjonowania systemu ochrony zdrowia – internistów, pediatrów i ginekologów-położników. Spada też popularność specjalizacji takich jak geriatria czy chirurgia ogólna, co w najbliższych latach może skutkować koniecznością zamykania takich oddziałów szpitalnych. Na dodatek kadra lekarska w Polsce sukcesywnie się starzeje – lekarze w wieku emerytalnym są w tej chwili istotnym wsparciem systemu. Natomiast młodzi coraz częściej wybierają pracę w otwartej służbie zdrowia: bez konieczności pełnienia dyżurów – co pogłębia niedobór lekarzy na oddziałach szpitalnych – albo w placówkach niepublicznych, które oferują im lepsze warunki zatrudnienia i wyższe płace.

Rośnie liczba skazanych za przestępstwa wobec zwierząt. Raport organizacji Otwarte Klatki wskazuje jednak, że niemal połowa podobnych spraw kończy się umorzeniem postępowania. Niedawny, pierwszy w historii wyrok w sprawie hodowcy zwierząt futerkowych, który skazał go na karę sześciu miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności, może się okazać przełomowy. – Mamy nadzieję, że w ślad za nim będą szły kolejne podobne wyroki w takich sprawach, a kary będą coraz surowsze, żeby hodowcy faktycznie obawiali się konsekwencji – mówi Anna Iżyńska-Tymoniuk ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki.

Inflacja, pogorszenie koniunktury gospodarczej, konflikt zbrojny, przypadkowe lub zamierzone użycie broni biologicznej, chemicznej lub nuklearnej oraz dług publiczny – to pięć głównych ryzyk dla Polski wymienionych w tegorocznym „Global Risks Report” Światowego Forum Ekonomicznego. W globalnej skali obawy na 2024 rok zdominowały z kolei zagrożenia związane z dezinformacją opartą na sztucznej inteligencji i polaryzacją społeczeństwa. Natomiast w długoterminowej perspektywie największym wyzwaniem dla świata wciąż pozostają zmiany klimatyczne i środowiskowe.

Badanie „Debiutanci ’23” przeprowadzone przed wyborami parlamentarnymi pokazało, że kwestie środowiskowe i związane z jakością powietrza nie znajdują się w czołówce bolączek i lęków młodych wyborców. Bardziej zajmują ich kwestie finansowe – inflacja i koszty życia czy ich osobista sytuacja materialna, a także kondycja psychiczna ludzi. Wielu badanych przyznało jednak, że uwzględnienie w programach wyborczych kwestii związanych ze środowiskiem i klimatem oraz jakością powietrza jest dla nich ważne. Eksperci podkreślają, że przynajmniej część winy za teoretyczny brak zainteresowania młodych kwestią klimatu ponosi komunikacja i sposób, w jaki z nimi o tym rozmawiają starsi.

Sarkazm może służyć nie tylko przekazaniu uszczypliwości – dowodzą naukowcy z uczelni INSEAD. Okazuje się, że używanie tego narzędzia w komunikacji interpersonalnej pomaga odbiorcy przyjąć punkt widzenia nadawcy. Staje się on bardziej otwarty na to, co próbuje przekazać nadawca, nawet jeśli wywołuje to w nim poczucie winy lub zażenowania. To odkrycie może być szczególnie cennym spostrzeżeniem dla języka biznesu i reklamy. Zbliżenie punktu widzenia nadawcy i odbiorcy ułatwia argumentację w handlu.

Obecnie osób starszych, w wieku 65 i więcej lat, jest w Polsce ponad 7 mln. Według prognoz GUS w 2050 roku, w zależności od scenariusza, może ich być między 9 a prawie 11 mln, przy czym wszystkie one zakładają zdecydowany spadek liczby ludności w Polsce. Starzejące się społeczeństwo to wyzwanie dla całej polityki społeczno-ekonomicznej. Problem w tym, że to bardzo zróżnicowana grupa o różnych potrzebach: począwszy od aktywnych zawodowo seniorów, na osobach niesamodzielnych, wymagających specjalistycznej opieki skończywszy. Wspólna dla całej grupy jest potrzeba bezpieczeństwa ekonomicznego i zdrowotnego.

Każdego roku statystyczny Europejczyk pozbywa się ok. 11–15 kg wyrobów włókienniczych, w tym ubrań. Na każde pięć wyprodukowanych ubrań trzy trafiają na wysypisko śmieci lub są spalane – wynika z danych McKinsey. Tylko niewielki odsetek trafia do wtórnego obiegu, choć i tak są to ogromne ilości. – W naszej sortowni każdego dnia przechodzi 350 t niepotrzebnych ubrań. W skali roku jest to 84 mln kg. To ilość, która wypełniłaby cztery Sale Kongresowe w Pałacu Kultury i Nauki – mówi Monika Lipnicka, ekspertka ds. wtórnego obiegu odzieży w firmie Wtórpol.

Około 40 proc. kierowców z prawem jazdy kategorii B to kobiety. Powodują one trzykrotnie mniej wypadków niż mężczyźni. O wiele rzadziej są też sprawcami wypadków z ofiarami śmiertelnymi, a na drodze są mniej skłonne do podejmowania nadmiernego ryzyka. Średnio powodują jeden wypadek na 6,7 mln przejechanych kilometrów – wynika z danych Instytutu Transportu Samochodowego. Statystyki przemawiają za tym, że określenie „baba za kółkiem” jest dla nich krzywdzące i stygmatyzujące.

Zgodnie z niedawną decyzją Komisji Europejskiej unijny zakaz hodowli zwierząt na futra zostaje odłożony w czasie, a decyzja w tej sprawie zapadnie najwcześniej w 2026 roku. W tej chwili taki zakaz obowiązuje już w 20 krajach Europy, a do wprowadzenia go przymierzają się kolejne państwa, w tym również Polska. – W Polsce jest duże poparcie społeczne dla zakazu hodowli zwierząt na futra. Według niedawnego badania Biostatu taki zakaz popiera aż 2/3 Polek i Polaków. Spodziewamy się, że taki konkretny projekt zakazu zostanie złożony już w najbliższych tygodniach – mówi Anna Iżyńska-Tymoniuk ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki. Jak wskazuje, na całym świecie branża futrzarska w tej chwili już i tak chyli się ku upadkowi.

W ramach programu pilotażowego działa już 100 centrów zdrowia psychicznego. Kolejne placówki będą uruchamiane w I kwartale br. Wkrótce ma być ich 129, co pozwoli zapewnić opiekę dla 52,45 proc. populacji powyżej 18. roku życia, czyli prawie 16,4 mln osób. Pilotaż CZP to ważny element reformy psychiatrii w Polsce. Równolegle cały czas toczy się też reforma psychiatrii dzieci i młodzieży, która ma wprowadzić dla nich całkowicie nowy model opieki. W tym obszarze udało się wyprzedzić założone cele – środowiskowych ośrodków pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej działa już więcej, niż planowano. To pozytywne zmiany, których efekty będą widoczne w ciągu kilku lub kilkunastu kolejnych lat, ale reformę można jeszcze usprawnić.

Wynagrodzenie nawet 70 proc. osób zatrudnionych w systemie pomocy społecznej oscyluje wokół płacy minimalnej. Niskie wynagrodzenia powodują, że brakuje chętnych do pracy. Luka szacowana jest na kilkadziesiąt tysięcy opiekunów, asystentów rodziny, pracowników socjalnych. – Stoimy nad przepaścią w kwestii braku kadr. Musimy postawić na edukację poprzez zachęty, aby młodzi chcieli studiować pracę socjalną czy politykę społeczną – przekonuje dr hab. Mirosław Grewiński, profesor i rektor Uczelni Korczaka, prezes zarządu Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej. Tym bardziej że system będzie się zmieniać w kierunku lokalnych usług społecznych, więc zapotrzebowanie na kadry będzie rosło.

Osoby deklarujące się jako niewierzące spotykają się w amerykańskim społeczeństwie z większymi uprzedzeniami niż m.in. homoseksualiści, Żydzi czy Afroamerykanie – wynika z analizy przeprowadzonej przez naukowca z Uniwersytetu Massachussetts Lowell. Ateiści to grupa wzbudzająca nieufność zwłaszcza wśród nacjonalistów chrześcijańskich, którzy amerykańską tożsamość narodową ściśle wiążą z tożsamością religijną chrześcijan. Rosnące uprzedzenia mogą wynikać z poczucia zagrożenia, związanego ze spadkiem liczebności osób o poglądach konserwatywnych i jednoczesnym wzrostem popularności postawy ateistycznej.

W Warszawie jest ok. 2,5 tys. osób dotkniętych kryzysem bezdomności. W ostatnich badaniach, prowadzonych kilka lat temu, widać zmianę struktury bezdomności – już ponad połowa tej grupy to osoby długotrwale bezdomne. Walka o odwrócenie tej tendencji jest dużym wyzwaniem nie tylko dla stolicy, ale i dla innych miast i gmin w Polsce. Drugim – równie istotnym – jest położenie akcentów na usamodzielnianie osób w kryzysie bezdomności i służące temu programy mieszkaniowe. Taki jest cel inicjatywy Najpierw Mieszkanie, w którym osobom dotkniętym bezdomnością zapewniania jest kompleksowa, dwuetapowa pomoc, mająca umożliwić im powrót do samodzielnego funkcjonowania. Tego typu rozwiązania z sukcesem funkcjonują od lat m.in. w Finlandii.

Ustawodawstwo regulujące dostęp do broni nie ma przełożenia na liczbę ataków terrorystycznych w danym kraju – wykazali badacze z Leuphana University w niemieckim Lüneburgu i Metropolitan University w Pradze. Większą zależność stwierdzono z liczbą broni na legalnym i nielegalnym rynku. Stąd tak liczne ataki w Stanach Zjednoczonych, na które przypada 40 proc. sztuk broni znajdującej się globalnie w rękach ludności cywilnej. Eksperci ostrzegają, że w Europie również jej przybywa, m.in. ze względu na trwającą wojnę w Ukrainie.

Kondycja finansowa szpitali powiatowych jest bardzo zła, czego przejawem są coraz większe straty w działalności i rosnące długi. Sytuację pogorszyła reforma systemu wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, która weszła w życie od lipca 2022 roku i za którą nie poszedł adekwatny wzrost wyceny świadczeń. Od tego czasu stan finansów placówek się pogarsza. – Niestety perspektywy na przyszłość również są niepokojące – mówi Krzysztof Żochowski, wiceprezes Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych. Jak wskazuje, w 2024 roku zacznie obowiązywać kolejna waloryzacja wynagrodzeń personelu medycznego i bez zmiany zasad wyceny świadczeń, które pozwolą na sfinansowanie podwyżek, szpitale powiatowe będą się dalej zadłużać.